افسردگی، یک بیماری روانی است که به طور کلی با احساس ناراحتی و گرفتگی شناخته می شود. یکی از عوامل بروز این بیماری می تواند عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز باشد. توفرانیل یا ایمی پرامین یک داروی ضد افسردگی سه حلقه ای است که برای درمان افسردگی، شب ادراری و درد مزمن به کار می رود. که گاها باعث تپش قلب میشود.
این دارو معمولا با هدف درمان افسردگی در کودکان به کار می رود. درمان شب ادراری کودکان از دیگر کاربرد های ایمی پرامین است که البته ارتباطی با افسردگی ندارد. تاکنون علت دقیق ابتلا به افسردگی مشخص نشده است. افسردگی می تواند بدون هیچ دلیل مشخص یا در اثر بروز یک رویداد در زندگی فرد به وجود آید.
مشکلات روابط عاطفی، از دست دادن یک عزیز یا ابتلا به بیماری از جمله این رویداد ها به شمار می آیند. افراد مبتلا به افسردگی، به طور مداوم دچار افت خلق و خو و دیگر علائم شدیدی هستند که سبب اختلال در فعالیت های روزمره می شوند. دارو هایی همچون ایمی پرامین می توانند در تسکین این علائم کمک کرده و مواردی همچون اختلال خواب یا بی اشتهایی را رفع کنند.
ایمی پرامین وتپش قلب
ایمی پرامین از دسته ضدافسردگی های سه حلقه ای می باشد و جهت درمان افسردگی یا اضطراب تجویز می شود. با توجه به اثرات این دارو بر سیستم اعصاب خودکار و همچنین کانالهای سدیمی قلب، بیمارانی که این دارو را مصرف میکنند، باید مراقب اثرات قلبی ناخواسته ی این دارو باشند. این دارو میتواند باعث افزایش ضربان قلب قلب (تاکی کاردی) شود.
این افزایش ضربان معمولا بصورت تپش قلب، احساس می شود. همچنین این دارو میتواند باعث بروز آریتمی های قلبی، مخصوصا در دوز بالا شود. اکثر عوارض گفته شده، در دوزهای پایین، ناشایع هستند. با اینحال مصرف این دارو در افراد مبتلا به آریتمی های قلبی و همچنین در هفته های اول پس از سکته قلبی، ممنوع می باشد.
عوارض جانبی ایمی پرامین
با این که برخی از عوارض جانبی زیر در ارتباط با مصرف ایمی پرامین گزارش نشده اند اما به دلیل شباهت دارویی میان دارو های ضد افسردگی سه حلقه ای لازم است در هنگام تجویز ایمی پرامین به تمامی عوارض جانبی احتمالی این گروه دارویی توجه شود:
1_ عوارض قلبی عروقی
افت فشار خون وضعیتی، افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب، تپش قلب، انفارکتوس میوکارد، ضربان غیر طبیعی قلب (آریتمی)، انسداد قلبی، تغییر در نوار قلب، نارسایی احتقانی قلب و سکته مغزی
2_ عوارض روانشناختی
احساس گیجی (مخصوصا در افراد مسن) به همراه توهم، سردرگمی، اضطراب، بی قراری، تحریک پذیری، بی خوابی و کابوس، تشدید روان پریشی (سایکوز)، هیپومانیا
3_ عوارض عصبی
بی حسی، گز گز، مور مور شدن اندام های انتهایی، مشکل در تعادل، رعشه، آتاکسی، نوروپاتی محیطی، علائم خارج هرمی، صرع، تغییر در الگو های نوار مغز، وز وز گوش
4_ عوارض آنتی کولینرژیک
خشکی دهان و به ندرت التهاب غدد زیر زبانی، تاری دید، اختلال در سازگاری، گشادگی مردمک، یبوست، ایلئوس فلجی، احتباس ادراری، اتساع مجاری ادراری، تاخیر ادراری
5_ عوارض حساسیتی
راش پوستی، خارش، پتشی، حساسیت به نور، کهیر، تورم عمومی یا صورت و زبان، تب دارویی، حساسیت مرتبط با دسی پرامین
6_ عوارض خونی
سرکوب مغز استخوان از جمله آگرانولوسیتوز، ائوزینوفیلی، پور پورا، ترومبو سیتوپنی
7_ عوارض گوارشی
حالت تهوع و استفراغ، بی اشتهایی، ناراحتی مری، اسهال، مزه نامطبوع در دهان، درد های شکمی، سیاهی زبان و تورم دهان
8_ عوارض غددی
بزرگی پستان ها در مردان و زنان، ترشح شیر از پستان ها در زنان، افزایش یا کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی، تورم بیضه، افزایش یا کاهش میزان قند خون و سندرم ترشح نامناسب هورمون ضد ادراری (ADH)
دیگر عوارض: یرقان، تغییر فعالیت کبدی، افزایش یا کاهش وزن، تعریق، گر گرفتگی، تکرر ادرار، خواب آلودگی، گیجی، ضعف و خستگی، سردرد، تورم غدد بناگوشی، ریزش مو، زمین خوردگی
🔔 رایج ترین عوارض جانبی مصرف ایمی پرامین در کودکان مبتلا به شب ادراری به شرح زیر هستند:
- اضطراب و استرس
- اختلالات خواب
- خستگی
- اختلالات خفیف گوارشی
🔔 این موارد معمولا با ادامه مصرف یا کاهش مقدار مصرف برطرف می شوند. دیگر عوارض گزارش شده شامل موارد زیر هستند:
- یبوست
- اضطراب
- تکانه های عصبی
- ناپایداری احساسی
- سنکوپ
- زمین خوردن
علائم ترک مصرف ایمی پرامین
با این که این دارو اعتیاد آور نیست اما قطع ناگهانی دارو پس از مصرف مداوم می تواند علائمی همچون حالت تهوع، سردرد و بی قراری را به دنبال داشته باشد.
عوارض مصرف ایمی پرامین در بزرگسالان
تمامی عوارض جانبی گزارش شده در مصرف بزرگسالان نیز باید مد نظر قرار داده شود. عوارض جانبی رایج در مصرف ایمی پرامین به شرح زیر هستند:
- حالت تهوع، استفراغ، ضعف
- گیجی
- اضطراب
- بی خوابی
- افزایش ضربان قلب
- تپش قلب
- تاری دید
- مشکل در دفع ادرار
- خشکی دهان
- یبوست
- افزایش یا کاهش وزن
- راش پوستی
- کهیر
- ناتوانی جنسی
عوارض جانبی جدی این دارو
عوارض جانبی جدی مصرف ایمی پرامین به شرح زیر هستند:
- فشار خون بالا
- گیجی و افت فشار خون در وضعیت ایستاده
- غش کردن
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- صرع
- هپاتیت
- ضربان غیر طبیعی قلب (آریتمی)
- افزایش فشار خون چشم ها
- در مبتلایان به گلوکوم
- افزایش افکار و رفتار های خودکشی در کودکان و نوجوانان مبتلا به افسردگی یا دیگر مشکلات روانی
تداخلات دارویی ایمی پرامین
ایمی پرامین می تواند با دارو هایی واکنش دهد که فرایند های مغزی را آهسته می کنند. از جمله این دارو ها می توان به باربیتورات ها، بنزو دیازپین ها، زولپیدم، مخدر ها و الکل اشاره کرد. مصرف همزمان رزرپین و دارو های ضد افسردگی سه حلقه ای می تواند سبب تحریک پذیری و اضطراب شود.
جهت اجتناب از عوارضی همچون تب بالا، تکانه های عصبی و مرگ، این خانواده دارویی را نباید به همراه دارو های مهار کننده مونو آمین اکسیداز مصرف کرد.
سایمتدین، سرعت تجزیه داروی ایمی پرامین را در بدن کاهش داده و به همین دلیل مصرف همزمان این دو دارو می تواند مشکل ساز شود. پروپافنون، فلکاینید، کوئینیدین، متیل فنیدات و فلوکستین از دیگر دارو هایی هستند که اثری مشابه بر تجزیه ایمی پرامین خواهند داشت.
دکتر نادر افشاری، متخصص قلب و عروق در تهران