ورید یک رگ خونیست که خون کم اکسیژن را از بدن به سمت قلب حمل میکند. وجود هموگلوبین فاقد اکسیژن در خون، ورید یا رگ را تیره میکند. ورید ها (رگ ها) بخشی از سیستم گردش خون هستند، که خون را به قلب باز میگردانند. در مقابل، شریان، رگی است که خون اکسیژن دار از قلب را به کل بدن حمل میکند. ما در این مقاله قصد داریم بهترین راه درمان واریس پا را به شما معرفی کنیم.
رگهای واریسی، رگهای متورمی هستند که در زیر پوست قرار گرفته‌اند و می‌توان آنها را دید و یا حس کرد. این رگها در پاها ایجاد میشوند. در این بیماری حداقل 1 نفر از هر 4 نفر را مبتلا میکند و در زنان بیشتر شایع است و با افزایش سن نیز احتملا ابتلا به آن بیشتر می گردد .
رگهای واریسی با اینکه میتوانند ظاهر ناخوشایندی داشته باشند، اما در بیشتر افراد درد واریس پا باعث مختل شدن زندگی نرمال آنها شده، اگر علائم این بیماری را داشته باشید، روشهای مختلفی میتوانند به بهتر شدن ظاهر و احساس درد پاهای شما کمک کنند.
انواع واریس پا
رگ های واریسی بسته به قطر و میزان تورم و ناحیه درگیر طبقه بندی می شوند:
- رگهای عنکبوتی (واریس عنکبوتی)
- واریس طنابی بزرگ
- واریس طنابی کوچک
- واریس واژن
- واریس شاخه ای
برای تشخیص رگ های واریسی نیاز به معاینه و بررسی های دقیق مانند سونوگرافی داپلر وریدی و یا ونوگرافی وجود دارد.
چه زمانی باید بدنبال از بین بردن واریس پا باشیم؟
در حالیکه اکثر رگهای وریدی خطری برای سلامت عمومی بیمار محسوب نمیشوند، اما در برخی مواقع این رگها میتوانند باعث بروز مشکلاتی شوند که دیگر درمان آن اجتناب ناپذیر شود. اگر مبتلا به واریس هستید و هرکدام از علائم زیر را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- تورم ناگهانی پا
- قرمزی و گرمی اطراف رگها
- تغییر در ضخامت یا رنگ پوست
- خونریزی از رگ ها و اطراف آن ها
- برآمدگی‌های تُرد بر روی پا
- زخمهای باز
درمان واریس پا در خانه
طب سنتی و دارو ها ی خانگی میتوانند در درمان واریس مفید باشند. مصرف موارد زیر به کاهش رگهای واریسی کمک میکنند:
- سرکه سیب
- روغن زیتون
- فلفل هندی
- سیر
- جعفری
تشخیص واریس پا
قبل از تصمیم گیری، در مورد روش درمانی مناسب معمولا سونوگرافی و دیگر روش ها ی تشخیص واریس انجام میشود اگر رفلاکس وریدی مشخص شود، در واقع بیمار واریس شدید دارد و نیاز به انجام روشهای درمانی برای نجات از درد پا و سنگینی است .
سونوگرافی داپلر چیست؟
پس از انجام معاینات بالینی و سوال از بیمار در خصوص سوابق پزشکی و سابقه احتمالی واریس در اعضای خانواده او نوبت به بررسی عروق میرسد تا به توان سلامت عروق را به دقت وارسی نمود . این بررسی معمولا با سونوگرافی داپلر به عمل می آید . با انجام سونوگرافی وضعیت جریان خون در وریدها به دقت بررسی و شرایط وریدی مشخص میشود .
پلتیسموگرافی
به جز سونوگرافی داپلر ، روش های دیگر همچون پلتیسموگرافی برای بررسی دقیق عروق عمقی ( بررسی ترومبوز ورید های عمقی ، گرفتگی و….) نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت نیاز امکان دارد پزشک برای شما تست های تشخیصی دیگر نیز استفاده کند .
سونوگرافی داپلکس
از این نوع سونوگرافی برای اندازه گیری سرعت جریان خون در رگ ها استفاده می شود . سونوگرافی داپلکس ، به علت رنگی بودن تصویر واضح تری از ورید ها به متخصص واریس پا نشان میدهد .
ونوگرافی چیست؟
ونوگرافی یکی از این روش هایی است که برای ارزیابی وضعیت ورید مشخص یا سیستم وریدی استفاده میشود . تشخیص ترومبوز عروق عمقی یا لخته خون در عروق عمقی و رگ های واریسی پیش از جراحی یا مشکلات مادرزادی عروقی ، بررسی عملکرد دریچه های وریدی یا تشخیص انسداد عروقی و وریدی از جمله مواردی است که ونوگرافی در تشخیص این مشکلات به کار گرفته میشود.
ام آر آی و سی تی اسکن
برای تشخیص ورید های عمقی باید از ام آر آی و سی تی اسکن استفاده کنند.
بهترین راه از بین بردن واریس پا
جوراب تنگ واریس اولین پیشنهاد است برای کنترل واریس پا، اما در صورت عدم موفقیت سایر روشها به کار گرفته می شود. برای درمان واریس راه های درمانی وجود دارد که عبارتند از :
- درمان واریس با لیزر evla
- اسکلروتراپی
- روش های کاتتر با استفاده از فرکانس رادیویی یا انرژی لیزر
- فلبکتومی آمبلیوپاتی
- انعقاد بالا و تخلیه رگ
- جراحی ورید آندوسکوپی
فاکتورهایی که احتمال ابتلا بیماری واریس را بالا می‌برد
بعضی از دلایل زمینه ای که موجب بروز این بیماری میشوند عبارتند از :
1_ ابتلا به واریس با تغییرات هورمونی
تغییراتی مانند بارداری و یائسگی. طبق مطالعات زنان به علت تأثیرات هورمونی، بیشتر از مردان در معرض ابتلا به واریس هستند. دانشمندان بر این عقیده‌اند، که هورمون‌های غالب زنان باعث رها شدن مکرر رگها شده و احتمال نشت خون را، مخصوصاً در ایام بارداری، بلوغ، مصرف قرص‌های ضد بارداری یا در ایام نزدیک به یائسگی افزایش میدهد. زنان باردار همچنین مقدار زیادی خون برای پشتیبانی از جنین در حال رشد تولید میکنند، به همین دلیل در ایام بارداری برای نیروی جاذبه و فشار کودک غلبه کنند، احتمال نشت خون در پاها یا نزدیک به شکم آن ها بیشتر است.
2_ افزایش وزن و ابتلا به واریس پا
هنگامی که وزن شخص افزایش مییابد ، اگر التهاب بدن وی افزایش یابد، امکان کُند شدن جریان خون وجود دارد، به علاوه وقتی وزن شخص افزایش مییابد ورید ها برای رساندن خون به سرتاسر بدن، تحت فشار بیشتری قرار میگیرند .
3_ اختلالات ساختاری یا ژنتیک
جنسیت و عوامل زنتیکی در ابتلا به واریس بسیار تاثیرگذار هستند. همانطور که می دانید ابتلا به واریس در زنان شایع تر است نسبت به مردان.
4-وریدهای ملتهب یا لخته‌های خونی داخل ورید
جراحت‌های وریدی، بیماری قلبی یا وجود مانعی در رگ که مانع از جریان طبیعی خون شود.
درمان واریس پا با جراحی
گاهی اوقات مدیریت محافظه کارانه شبکه‌ی عنکبوتی و وریدهای واریسی در خانه ممکن است نتایج مطلوب را برای فرد فرآهم نکنند. در این مواقع، بسته به محل و اندازه رگهای غیر طبیعی، روشهای تخصصی پزشکی بیشتری در دسترس قرار میگیرد. این روشهای پزشکی اغلب به دلایل تمایل به زیبایی صورت میگیرند. بنابراین در صورتی که ایجاد تغییراتی در شیوه‌ی زندگی پاسخ مناسب و مطلوب ندهند یا اگر رگهای واریسی بدتر شده و باعث درد زیادی شوند، پزشک متخصص یک روش تهاجمی را برای درمان واریس بیمار امتحان میکند.
بستن و سوزاندن عروق واریسی یک درمان جراحیست که نیاز به، بیهوشی دارد. اگرچه با وجود تغییرات به روز شده در جراحی سوزاندن وریدی توسعه یافته است، اما این روش به ندرت انجام میشود، زیرا امروزه گزینه‌های جدیدتر و کمتر تهاجمی در دسترس هستند. از اولین درمانهای ارائه شده شامل، استفاده از انرژی یا از امواج رادیویی فرکانس بالا و یا لیزرها برای از بین بردن رگهای آسیب دیده است.
در حال حاضر، طیف گسترده ای از گزینه های درمانی تهاجمی برای وریدهای واریسی در دسترس است که در ادامه به توصیف اجمالی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
درمان واریس پا با اسکلروتراپی
در این روش که با کمک سونوگرافی انجام می گیرد، مایع (اسکلروسانت) در داخل رگ گرفتار واریس تزریق می شود که باعث تخریب جداره رگ می گردد. رگ تخریب شده به مرور زمان توسط بدن جذب و حذف میشود . این روش برای درمان رگ ها ی کوچک تر مناسب است .
فوم اسكلروتراپی برای رگهای بزرگ چیست؟
مویرگ های قرمز و بنفش و آبی رنگ نازک نزدیک سطح پوست برای سلامتی مشکل آفرین نیستند اما از نظر ظاهری امکان دارد، موجب ناراحتی و کاهش اعتماد بنفس فرد شوند. اسکلروتراپی و روش لیزر سطحی از روش های مورد استفاده در درمان واریس خفیف یا رگ های عنکبوتی است. معمولا هر دو این روش ها نیاز به چند جلسه مراجعه دارد. براي اثر بخشي بهتر، از حالت فوم یا کف به جای مایع استفاده میشود كه درواقع مخلوطی از گاز و مايع اسکلروسانت است .
درمان واریس با لیزر داخل وریدی
رگهای واریسی بزرگتر با استفاده از کاتتر یا عمل جراحی لیزر داخل وریدی درمان میشوند که شامل قرار دادن یک پروب یا کاتتر در یک ورید بزرگ در ناحیه ی ساق پا و استفاده از اسکن اولترا سوند برای هدایت آن به موقعیت صحیح و بسته شدن رگ آسیب دیده با استفاده از حرارت تولید شده از طریق لیزر است.
انرژی لیزر موجب گرمایش ورید و بسته شدن آن میشود. لیزر به آهستگی در طول ورید با استفاده از اسکن اولتراسوند، هدایت شده تا کل طول رگ بسته شود. درمان لیزری درون وریدی تحت بیحسی موضعی انجام میشود. این درمان دارای 98% مؤفقیت ابتدایی است و در کمتر از یک ساعت انجام خواهد شد. جراحان (عمومی و عروقی) قادر به انجام این روش درمانی اند.
پس از انجام این روش، امکان دارد فرد احساس تنگی در ناحیه ی پاها داشته باشد و مناطق آسیب دیده کبود و دردناک شوند. همچنین ممکن است آسیب عصبی نیز که معمولاً موقتی است، رخ دهد. بازیابی و دوره بهبودی آن سریع و شامل حداقل درد است. این روش نسبتاً جدید است و به جز برخی کبودی های خفیف، قرمزی جزیی یا تورم در اطراف محل درمان و به ندرت زخم، عوارض دیگری ندارد. از مزایای این روش انجام سرپایی و بدون نیاز به بستری، دوره درمان و بهبودی کوتاه و عدم نیاز به بیهوشی عمومی است. لازم است تا بیمار به مدت 2 هفته پس از درمان لیزری داخل وریدی واریس، از جوراب واریس استفاده کند.
درمان واریس پا با رادیوفرکانسی
یکی از بهترین راه درمان واریس پا روش رادیوفرکانسی یکی از بهترین روش های درمانی جایگزین جراحی درمان واریس پا است که در مراکز درمانی پیشرفته دنیا برای درمان واریس بکار میرود. فواید این روش که باعث تمایل بیشتر پزشکان متخصص و بیماران در انتخاب این روش برای درمان واریس است عبارتند از:
- بدون نیاز به برش جراحی
- نداشتن جای بخیه
- دوره نقاهت کوتاه
- عدم نیاز به بی هوشی
این در حالیست که نتایج حاصل و اثر بخشی این روش مشابه جراحی واریس بوده و رضایت بخشی این روش قابل تایید بیماران و متخصصان می باشد. دیگر مزیت روش رادیوفرکانسی که آن را گزینه ی مناسب برای مراجعین به ویژه افراد پرمشغله و فعال نموده است عدم نیاز به بستری شدن در بیمارستان است به طوریکه ظرف مدت کمتر از یک ساعت، در کلینیک صورت میگیرد و بیمار می تواند با پای خود به منزل برگردد و نیاز به استراحت ندارد.
درمان واریس پا با روش برش و بستن ( لیگاسیون و استریپینگ )
در این روش، دو برش ایجاد می شوند. اولین برش بر روی کشاله ران، بیمار و بالای ورید، مورد نظر و دومین برش بر روی قسمت پایینی پا و در نزدیکی مچ یا زانو ایجاد میشود . قسمت بالایی ورید مورد نظر بسته خواهد شد. یک سیم نازک و منعطف از قسمت پایینی سیاهرگ به درون آن هدایت می شود که در هنگام بیرون کشیده شدن، سیاهرگ رانیز به همراه خود بیرون می آورد.
این نوع درمان معمولا نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. روش برش و بستن می تواند همراه با کبودی، خونریزی و درد باشد. در بعضی موارد بسیار نادر، ممکن است ترومبوز وریدی عمیق نیز ایجاد شود. پس از جراحی، اغلب بیماران قبل از بازگشت بر سر کار و انجام دیگر وظایف خود به 1 تا 3 هفته استراحت نیاز دارند. در دوره ریکاوری یا استراحت، جورابها ی فشاری یا جوراب واریس باید بپوشید.
روش درمان با تخریب به وسیله امواج رادیویی
در روش تخریب به وسیله امواج رادیویی، یک برش کوچک در بالا و پایین زانو ایجاد شده و به کمک اسکن امواج فراصوت یک کاتتر (لوله نازک) به درون رگ هدایت می شود. جراح یک میله به درون کاتتر وارد کرده که از خود امواج رادیویی ساطع میکند. انرژی امواج رادیویی سبب حرارت دادن به ورید، فروپاشی دیواره های آن و بسته شدن آن بطور کامل میشود. این فرایند برای ورید های بزرگتر ترجیح داده میشود . فرایند تخریب به وسیله امواج رادیویی معمولا تحت بی حسی موضعی انجام میشود.
روش میکرو فلبکتومی چگونه است؟
برای درمان رگ های شاخه ای روشی وجود دارد که با بیحسی موضعی و به طور سرپایی انجام میپذیرد . انجام جراحی موضعی، برای برداشتن رگ های شاخه ای در صورتیکه درگیری رگ های عمقی و ریشه ای وجود نداشته باشد ، میتواند راه مناسبی برای درمان رگ های کوچک شاخه ای باشد. در این روش برشی کوچک به اندازه یک عدس ایجاد می شود و برای برطرف کردن ظاهر برجسته رگها نزذیک سطح پوست از این روش استفاده میشود .
چه کسانی ورید های واریسی را درمان خواهد کرد؟
انواع مختلفی از پزشکان می توانند وریدهای واریسی یا وریدهای عنکبوتی را تشخیص داده و درمان کنند، بنابراین دانستن زمینه های تخصصی و توانایی های متخصصان مراقبت از ورید ها ضروری میباشد. پزشکانی که ورید های واریسی و عنکبوتی را تشخیص داده و درمان میکنند شامل موارد زیر می شوند :
- جراحان عروق
- رادیولوژیست های مداخله ای
- متخصصان عروق (فلبولوژیست ها)
- متخصصان و جراحان پوست
تجربه و گزینه های درمانی میتوانند بسته بهتشخیص پزشک متفاوت باشند. توصیه میشود قبل از ملاقات با متخصص در ارتباط با اعتبار و قابلیتهای او سوال بپرسید تا از مهارت او برای درمان وضعیت خود اطمینان پیدا کنید.
درمان با جوراب واریس
این جورابها بگونه‌ای طراحی شده اند که خون را به سمت بالا هدایت میکنند . استفاده از این موارد میتواند به تسکین علایمی همچون تورم و سفتی کمک کند و جریان خون را در اندام تحتانی بهبود ببخشد . به یاد داشته باشید که استفاده از جورابها ی مخصوص واریس کمکی به از بین رفتن واریس نخواهد کرد . این موارد تنها برای تسکین درد مورد استفاده قرار میگیرد .
درمان درون رگی واریس پاها با چسب واریس
در این روش با چسب واریس مخصوصی که درون رگ تزریق میشود رگ واریسی بسته میشود . این روش از فوریه ۲۰۱۴ تاییدیه FDA اخذ کرده است و به عنوان یکی از تازه های درمان واریس پا در جهان شناخته می شود . دو مزیت این روش عبارت اند از :
- نیاز به تزریق مایع بی حسی در اطراف رگ وجود ندارد.
- هاله کبودی مسیر رگ بعد از درمان نمایان نمی شود.
علی رغم وجود مزایای اشاره شده، محدودیت هایی همچون عدم بررسی و آگاهی از نتایج پس از چندسال، این روش باعث شده تا بسیاری از متخصصین در پیشنهاد این روش درمانی به بیماران جانب احتیاط را پیش بگیرند به علاوه هزینه های برآورد شده برای این روش در مقایسه با دیگر روش های درون رگی بالاتر است که به نوبه خود مانع از توسعه بکارگیری این متد در درمان واریس پا شده است .