زندگی ماشینی، آلودگی هوا، کم تحرکی و تغذیه نامناسب، خطرهای بی شماری برای قلب دارند و قربانیان بسیاری گرفته اند. ورزش اگر به اندازه، با برنامه و منظم باشد، عاملی مهم برای تقویت قلب است. ورزش، قلب را نیز مانند دیگر اعضای بدن نیرومند می کند.

همان اندازه که دیواره های قلب بر اثر ورزش قوی تر میشوند، خون را هم خیلی بهتر به جریان انداخته و آنرا در بدن به جریان می اندازند، در نهایت اکسیژن کافی به عضلات بدن رسیده و آن ها هم با قدرت بیشتری کار کنند. زمانیکه اکسیژن بیشتری دریافت کنید و انرژی بیشتری خواهید داشت. اگر به انرژی زیادی نیاز دارید، قدر این قلب را بدانید.

ورزش های مخصوص قلب

تمرین های تنفسی، از انواع ورزش هایی هستند که هوای بیشتری را به ریه ها وارد کرده و بهترین تمرین برای تقویت قلب خواهند بود. از جمله ورزشهای مخصوص برای تقویت قلب: 

  • پیاده روی تند
  • پرش در جا
  • شنا
  • دوچرخه سواری 
  • طناب بازی 
  • اسکی و قایقرانی 

تقویت قلب با ورزش و آگاهی درباره، تاثیر ورزش بر قلب

ورزش و فعاليت هاي تربيت بدني موجب تقويت عضله قلب ميگردد. امروزه فعاليتهاي ورزشي به عنوان اقدامي جهت پيشگيري از بروز سكته ها ي قلبي محسوب ميشوند

تقویت قلب با ورزش

ورزش و ذخیره قلبی

ذخیره قلبی بنابر تعریف عبارت است از نیروی مصرف نشده قلب در حال استراحت، برای رساندن اکسیژن به بافتهای بدن مکانیزمهای ذخیره قلبی شامل تغییرات در موارد زیر میباشد:

1- تعداد ضربان قلب
2- حجم انقباضی و انبساطی
3- حجم ضربه ای
4- جذب اکسیژن توسط بافتهای بدن

در یک فرد بالغ جوان ورزشکار در خلال ورزش سنگین، برون ده قلب شاید از حالت عادی که 6 لیتر در دقیقه است، به 25 لیتر در دقیقه یا بیشتر برسد، مصرف اکسیژن از 250 میلی لیتر در دقیقه به 1500 میلی لیتر در دقیقه افزایش یابد و ضربان قلب امکان دارد از حالت عادی که 72 ضربه در دقیقه است به 180 تا در دقیقه افزایش یابد.

فواید و تاثیر ورزش برای قلب

امروزه ورزش و فعالیتهای تربیت بدنی موجب تقویت عضله قلب می گردد، امروزه فعالیتهای ورزشی بعنوان اقدامی جهت پیشگیری از بروز سکته های قلبی محسوب می شوند.

انواع آسیب های ورزشی و درمان اولیه

در اثر ورزش عروق خونی گشاد شده و سبب تسریع جریان خون میگردد، میزان هموگلوبین خون، افزایش یافته و نتیجه کار انتقال اکسیژن به قسمتهای مختلف بدن بهتر انجام می شود.

یک جلسه ورزش خسته کننده شامل سه قسمت است:

  • گرم کردن
  • ورزش در حد ضربان هدف 
  • و خنک کردن

ابتدا ۵ دقیقه بدنتان را گرم کنید ۳۰-۱۵ دقیقه در حد منطقه هدف ورزش کنید و ۵ دقیقه بدنتان را سرد کنید و مطمئن باشید که ضربان قلبتان در منطقه هدف شما است. 

ورزش برای قلب در بارداری

تاثیر فعالیت های فیزیکی بر بیماریهای قلبی

بر طبق مطالعه رابطه بین شیوع بیماریهای کم خونی قلب با فعالیت فیزیکی بسیار مشکل است، چون متغیرهای زیادی در این رابطه وجود دارد. طبق تحقیقات که هر چقدر یکجا نشینی کمتر باشد، احتمال مرگ ناگهانی کمتر می باشد. چگونه فعالیت فیزیکی شاید مرگ در اثر کم خونی قلب را کاهش دهد و یا احتمال تصلب شرائین را کم کند، مکانیزم دقیق آن هنوز کاملا مشخص نیست.

فقط می دانیم که ورزش سبب مصرف کالری شده و چربی خون را کاهش می دهد. افزایش چربی مرغوب خون یعنی (اچ – دی – ال) با ورزش که باعث جلوگیری از سکته قلبی می شود، هنوز یک معما است، اما مطالعات در یک موضوع همه به این نتیجه رسیده اند که فعالیت فیزیکی مستمر و مرتب یک عامل مهم در پیشگیری از بیماریهای قلبی است.

اگر فرد متقاعد شده كه ورزش كند آن را  باید درست انجام دهد و باید زیر نظر متخصص قلب و عروق  باشد در صورت داشتن علاکت های زیر حتما با پزشک در مورد نحوه ورزش خود مشورت کنید:

آیا می توان پس از صرف غذا، ورزش کرد؟

وقتی افراد ورزش می کنند؛ قلب، خون را با سرعت بیشتری به جریان می اندازد. پس از خوردن غذا، خون بیشتری به طرف معده سرازیر شده، که به عمل هضم غذا کمک کند. بنابراین در این زمان باید فعالیت بدنی کمتر شود. اگر در این زمان که خون بیشتری به سمت معده جریان دارد، ورزش کنید، به قلب چندین برابر فشار وارد می شود . البته پیاده روی پس از غذا مفید بوده و باعث هضم سریع غذا میشود.

تاثیر مثبت ورزش در دوران حاملگی بر سلامت _ قلب جنین

ورزش در زمان حاملگی  باعث میشود که سلامت قلبی و عروقی نوزاد تا زمان بلوغ بیشتر شود. به زنان باردار توصیه میشود که هر روز 30 دقیقه، متوسط انجام دهند. همه متخصصین  معتقد نیستند که ورزش در دوران حاملگی  برای مادر و نوزاد فایده دارد با این همه نتایج این تحقیقات نشان داده است که ورزش مادر در دوران حاملگی  برنامه خوبی برای سلامت قلب _ عروق بچه  است و از بروز بیماریهای قلبی جلوگیری میکند.

طبق اولین مطالعات مشخص شده است که  ورزش در دوران بارداری تاثیر زیادی بر کارایی قلبی – عروقی نوزادان دارد. این مطالعات بر روی خوک‌ها انجام شده، زیرا بدن آنها واکنش‌هایی شبیه به انسان به ورزش نشان می‌دهد و آنها می‌توانند برنامه ورزش را کامل انجام دهند. در تحقیقات  درباره خوک‌ها (20-45 دقیقه‌)  به مدت 5 روز در هفته‌ ورزش کردند.

متخصص قلب و عروق  به تازگی دریافته‌ اند که چطور ورزش در دوران حاملگی بر سلامت نوزاد تاثیر میگذارد. ورزش با توجه به نوع، مدت، شدت آن بر مادر و نوزاد تاثیر می‌گذارد.

فیزیولوژی قلب ورزشی

بزرگی و گشادی قلب از نشانه ها ی بارز ورزشکاران، سخت کوش است. بزرگی و گشادی قلب در ورزشکاران حرفه ای  توانایی پمپ کردن قلب را بالا میبرد و رها شدن اکسیژن در بافتها را چه در هنگام استراحت و چه در هنگام فعالیت افزایش میدهد، که همه این ها به دلیل بالا رفتن حجم ضربه ای قلب میباشد. افزایش در زمان پر شدن، یعنی هنگام انبساط قلب ایجاد میشود. 

کل مقدار هموگلوبین و حجم خون ورزش کاران حرفه ای  هم افزایش می یابد که سبب می شود انتقال اکسیژن به بافت ها ساده تر انجام گیرد. مقدار ضربان قلب چه در حال استراحت و چه در ورزش های سبک در ورزش کاران سخت کوش بطور بارزی کم است.

اگر چه افزایش حجم بطنی سبب افزایش کار ضربه ای بطن چپ، میشود اما کم بودن تعداد ضربان قلب سبب به هدر نرفتن اکسیژن شده ومصرف اکسیژن بوسیله ی عضله قلب کاهش می یابد واین امر کاملا به نفع قلب است.

اگر ورزش سخت در زندگی فرد ادامه پیدا نکند، بزرگی قلب و کم بودن ضربان قلب که از مشخصات این افراد میباشد بتدریج از بین می رود. یک فرد غیر ورزش کار برون ده قلب خود را در موقع فعالیت در درجه اول با افزایش تعداد ضربان قلب بالا میبرد ، اما فرد ورزشکار سخت کوش این عمل را با بالا بردن حجم ضربه ای انجام میدهد. فشار های داخل قلبی را اگر در افراد ورزشکار حرفه ای  اندازه گیری کنیم طبیعی است. همچنین فشار داخل حفره های قلب و ریه و عروق محیطی به طور طبیعی به فعالیت پاسخ می دهند.

تأثيرات ورزش در روند بهبودي بيماران قلبي

عوامل بوجود آورنده بيماري‌هاي قلبی؛ كه موجب كاهش كارآيي قلب در پمپاژ و خون‌رساني اعضاي بدن مي‌شود، متنوع هستند. با وجود بيماريهاي قلبي اغلب بافت‌هاي بدن دچار کمبود اكسيژن و مواد تغذيه‌اي ميشوند. با پیدا شدن اين علائم شخص دچار ناتواني در انجام امور روزمره ميشود. انجام برنامه‌ هاي توان بخشي قلبي موجب بهبود ظرفيت ورزشي در بيماران ميشود. طي بررسيهاي مختلف ديده شده است كه حداكثر توانايي و ظرفيت ورزشي در بيماران قلبي ،  از 15 %  به 25 %  افزايش يافته است و اين افزايش به معنی  كسب استقلال بيمار در زندگي فردي است.

ورزش با تاثير بر خود قلب موجب انتشار بهتر اكسيژن بين سلول‌هاي قلبي مي‌شود و به اين ترتيب احتمال بروز سكته‌هاي مجدد و يا بي‌نظمي‌ در ريتم قلب به‌شدت كاهش مي‌يابد. به‌طور كلي نيز ورزش موجب بهبود شرايط جسمي‌ افراد مي‌شود، ولي مهارت اصلي در طراحي يك برنامه درماني، تعيين دقيق مشخصات برنامه ورزشي است كه موجب پيشگيري از ابتلا به بيماري‌ها و يا بهبود شرايط جسمي‌، روحي و اجتماعي بيمار مي‌شود.

براي رسيدن به اين هدف بايد ارزيابي كاملي از شرايط بيمار به‌عمل آيد و با تعيين ميزان خطر در طي ورزش، وجود مشكلاتي نظير چاقي، ديابت، فشارخون بالا، كهولت سن و غیره  بررسي شود و با توجه به اين موارد يك برنامه مناسب ورزشي تجويز شود. با توجه به احتمال آسيب به بافت قلب در طي يك برنامه ورزشي كنترل نشده جداً توصيه ميشود كه قبل از شروع ورزش، حتماً با يك متخصص تجويز ورزش و يا متخصص قلب، آشنا با برنامه توان بخشي و ورزشي مشورت كنيد.

نکته بسیار مهم:

بنابراین در بیماران قلبی، حتما باید با توجه به نوع و شدت بیماری، سایر مشکلات همراه و شرایط فرد بیمار نوع و میزان فعالیت او مشخص شود.

شركت در برنامه توان بخشي قلبي موجب پيشگيري از مرگ ناگهاني و كاهش سكته‌ هاي مكرر و كاهش نياز به بستري شدن، كاهش علايم بيماريهاي قلبي مثل: آنژين و تنگي نفس حين انجام فعاليت، كاهش و توقف روند آترواسكروزيس و در نهايت افزايش كارآيي بيمار در زندگي روزمره مي‌شود.

بیمار قلبی هستید، سراغ ورزش حرفه‌ای نروید

در انجام ورزشهای حرفه‌ای و رقابتی باید شرایط دیگری را در نظر گرفت حتی در صورتیکه فرد سالم است، و هیچ علامت و نشانه‌ ای از بیماری قلبی ندارد باید تحت پایش قرار گیرد چون امکان دارد  بعضی از افراد زمینه‌ای از بیماری قلبی بدون علامت داشته باشند که در فعالیتهای ورزشی سنگین و رقابتی دچار حمله و ایست قلبی شوند. ایست قلبی هنگام ورزش را گهگاه از مطالب مطبوعات نیز میشنویم.

ورزش‌های ممنوعه برای بیماران قلبی

ورزشهایی مانند: وزنه‌ برداری که حالت ایستایی و به زور زدن‌های درجا نیاز دارد اصلا به بیماران قلبی‌ _عروقی توصیه نمیشود چون فشار زیادی به قلب -عروق وارد میکنند. همچنین رفتن به جکوزی – سونا که تغییرات همودینامیکی و تغییرات سریع و ناگهانی در سیستم بدن ایجاد میکند یا ورز‌شهایی که به حرکات شتابی خیلی سریع نیاز دارد و یک دفعه به سیستم بدن انرژی وارد می‌کند اصلا توصیه نمیشود.

چنین ورزشهایی امکان دارد تغییرات ناگهانی در ریتم قلب ایجاد کنند که برای بیمار قلبی خطرناک باشد. یک عادت ناسالم و خطرناک، رفتن داخل جکوزی و سپس وارد شدن داخل آب یخ است. این کار میتواند در بیماران قلبی و حتی افراد سالم باعث سنکوپ یا ایست قلبی شود. این کار بخصوص برای بیماران قلبی ممنوع است.

نادر افشاری – متخصص قلب

2.4/5 - (20 امتیاز)

فهرست مطالب

پرسش از دکتر