آنژین قلبی نوعی درد در قفسه سینه است که به علت نرسیدن خون کافی به بخشی از قلب به وجود می آید. این درد، شبیه به حمله قلبی می باشد که با نوعی فشرده شدن یا فشار در قفسه سینه همراه است. این شرایط، گاهی اوقات آنژین صدری یا درد قفسه سینه ایسکمی نامیده می شود.
آنژین، علائمی شبیه به بیماری قلبی دارد و زمانی رخ می دهد که چیزی شریان های شما را مسدود کرده باشد و یا برای رساندن خون غنی از اکسیژن به قلب، جریان خون کافی در شریان ها وجود نداشته باشد.
آنژین معمولاً به سرعت از بین می رود، اما می تواند نشانه ی یک مشکل قلبی جدی باشد و شما باید بدانید که برای جلوگیری از یک حمله ی قلبی چه کاری باید انجام دهید. معمولاً، با دارو و تغییر در سبک زندگی می توان، آنژین را کنترل کرد. اما اگر درد آن شدید باشد، ممکن است به انجام عمل جراحی یا استنت قلبی (لوله ای که شریان ها را باز می کند) نیاز پیدا کنید.
انواع آنژین قلبی
آنژین انواع مختلفی دارد:
1_ آنژین پایدار
این مورد شایع ترین نوع آنژین است که فعالیت فیزیکی یا استرس می تواند آن را تحریک کند. این درد معمولاً چند دقیقه طول می کشد و با استراحت از بین می رود. این نوع آنژین، یک مشکل قلبی نیست، اما می تواند یکی از علائم وجود یک مشکل قلبی باشد. در صورت بروز این درد به پزشک اطلاع دهید.
2_ آنژین ناپایدار
شما ممکن است این درد را حین استراحت و یا حتی زمانی که فعالیت زیادی ندارید، تجربه کنید. درد می تواند شدید و طولانی مدت باشد و دوباره برگردد. این حالت می تواند نشان دهنده ی این باشد که شما در معرض یک حمله ی قلبی قرار دارید و فوراً باید به پزشک مراجعه کنید.
3_ آنژین میکروواسکولار
در این نوع آنژین، شما درد قفسه سینه را تجربه می کنید ولی انسداد شریان کرونری رخ نمی دهد. در عوض، این درد به علت آسیب دیدگی کوچکترین رگ های خونی قلب شما می باشد، بنابراین، قلب شما خون مورد نیاز خود را دریافت نمی کند. درد قفسه سینه معمولاً بیش از ده دقیقه طول می کشد و در زنان شایع تر است.
4_ آنژین پرینزمتال
این نوع آنژین بسیار نادر است و ممکن است زمانی که در حال استراحت یا خواب هستید اتفاق بیفتد. در این نوع آنژین قلبی، شریان های قلب شما به طور ناگهانی تنگ یا باریک می شوند و می تواند درد طاقت فرسایی را به وجود بیاورد که فوراً باید درمان شود.
علائم آنژین قلبی
درد قفسه سینه یک علامت از انژین است، اما تأثیر متفاوتی روی افراد مختلف دارد. شما ممکن است این علائم را داشته باشید:
- تیر کشیدن
- سوزش
- ناراحتی
- سرگیجه
- خستگی
- احساس سیری یا پر بودن در قفسه سینه
- احساس سنگینی یا فشار
- ناراحتی معده یا استفراغ
- تنگی نفس
- فشرده شدن
- عرق کردن
شما ممکن است تیرکشیدن یا سوزش را با سوزش معده یا گاز اشتباه بگیرید. احتمال دارد که در پشت استخوان سینه خود دچار دردی شوید که می تواند به شانه ها، بازوها، گردن، گلو، فک یا کمر کشیده شود.
آنژین قلبی در زنان در مقایسه با آنژین در مردان
مردان، اغلب در قفسه سینه، گردن و شانه ها احساس درد را تجربه می کنند، اما زنان ممکن است در شکم، گردن، فک، گلو یا کمر خود احساس ناراحتی کنند که می تواند با تنگی نفس، عرق کردن یا سرگیجه نیز همراه باشد. پژوهشی در این زمینه نشان داد که زنان برای توصیف احساس درد خود، از کلمات “خرد شدن” یا “فشرده شدن” استفاده می کنند.
علت آنژین قلبی
آنژین معمولاً به علت یک بیماری قلبی رخ می دهد. رسوبات چربی (به نام پلاک) در شریان ها جمع می شوند و خونرسانی به عضله ی قلب را مسدود می کنند. این امر باعث می شود که قلب با اکسیژن کمتری کار کند و موجب درد شود. همچنین ممکن است در صورت وجود لخته ی خون در شریان های قلب، حمله ی قلبی رخ دهد. علل کمتر شایع درد قفسه سینه عبارتند از:
- آمبولی ریه
- یا انسداد در شریان بزرگی از ریه ها
- قلب ضخیم شده یا بزرگ شده (کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک)
- باریک شدن دریچه در بخش اصلی قلب (تنگی آئورت)
- التهاب غشای دور قلب (پریکاردیت)
- پاره شدن دیواره ی آئورت، بزرگترین شریان در بدن (دایسکشن آئورت)
عواملی که ابتلا به آنژین قلبی را افزایش میدهند.
موارد زیر می توانند شما را بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنژین قرار دهند:
- سن بالا
- سابقه ی خانوادگی بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- چاقی
- استرس
- مصرف تنباکو
- عدم تحرک کافی
- تشخیص آنژین
تشخیص آنژین قلبی
پزشک، معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد علائم، عوامل خطر و سابقه ی خانوادگی شما، سؤالاتی خواهد پرسید. آنها همچنین ممکن است آزمایشات زیر را انجام دهند:
1_ نوار قلب
این تست، فعالیت الکتریکی و ضربان قلب شما را اندازه گیری می کند.
2_ تست استرس
این تست عملکرد قلب شما را به هنگام ورزش بررسی می کند.
3_ آزمایش خون
پزشک، پروتئین هایی به نام تروپونین را در خون شما بررسی می کند. بسیاری از آنها در زمان آسیب دیدگی عضله قلب شما (مانند حمله قلبی) آزاد می شوند. پزشک همچنین ممکن است آزمایشات بیشتری را مانند پانل متابولیک پایه یا شمارش کامل خون (CBC) انجام دهد.
4_ تصویربرداری
اشعه ی ایکس قفسه سینه می تواند احتمال وجود بیماری های دیگر مانند مشکلات ریوی را رد کند. اکوکاردیوگرافی، سی تی اسکن و ام ار آی می توانند تصاویری از قلب شما را فراهم کنند تا به پزشک در تشخیص مشکل کمک کند.
5_ کاتتریزاسیون قلبی
پزشک، لوله باریک و بلندی را وارد شریان پای شما می کند و آن را به سوی قلب هدایت می کند تا جریان و فشار خون را بررسی کند.
6_ آنژیوگرافی عروق
در فرآیند آنژیوگرافی پزشک شما رنگ (ماده کنتراست) را به درون رگ های خونی قلب تزریق می کند. رنگ در اشعه ی ایکس نشان داده می شود و تصویری از رگ های خونی شما را فراهم می کند. آنها ممکن است این فرایند را در طول عمل کاتتریزاسیون قلبی نیز انجام دهند.
درمان آنژین قلبی
درمان، بستگی به میزان آسیب قلبی شما دارد. برای افرادی با آنژین خفیف، دارو و تغییرات در سبک زندگی، اغلب اوقات می توانند جریان خون را بهبود بخشند و علائم را کنترل کنند.
درمان آنژین قلبی با دارو
درمان آنژین قلبی با داروپزشک شما ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:
1. نیترات ها یا مسدود کننده های کانال کلسیم:
جهت شل و گشاد کردن رگ های خونی استفاده می شوند که باعث می شوند جریان خون به قلب بیشتر شود.
2. مسدودکننده های بتا:
سرعت قلب را کاهش می دهند، بنابراین قلب نیازی به سخت کار کردن ندارد.
3. داروهای رقیق کننده ی خون یا ضدپلاکت:
جلوگیری از لخته شدن خون جلوگیری می کنند.
4. استاتین ها:
برای کاهش سطح کلسترول و تثبیت پلاکت خون استفاده می شوند.
درمان آنژین قلبی با جراحی
اگر مصرف دارو برای درمان کافی نباشد، ممکن است برای باز شدن شریان های مسدود شده به یک رویکرد پزشکی یا جراحی نیاز باشد.
1_ آنژیوپلاستی (استنت گذاری قلب)
پزشک، لوله ای کوچک را که یک بالون درون آن قرار گرفته، وارد رگ خونی شما می کند و به سمت قلب هدایت می کند. سپس، بالون درون شریان باریک شده باد می شود تا برای باز شدن شریان و بهبود جریان خون به قلب کمک کند.
پزشک ممکن است یک لوله ی باریک به نام استنت را وارد شریان شما کند تا به بازماندن آن کمک کند. این استنت که معمولاً از جنس فلز می باشد، دائمی است و همچنین می تواند از ماده ای ساخته شده باشد که بدن شما به مرور زمان آن را جذب می کند.
برخی از استنت ها، حاوی دارویی هستند که از مسدود شدن دوباره شریان جلوگیری می کند. این روش معمولاً کمتر از 2 ساعت طول می کشد. شما احتمالاً باید یک شب در بیمارستان بمانید.
2_ پیوند بای پس عروق کرونری (CABG) یا جراحی بای پس
جراح، شریان ها یا رگ های سالم را از قسمت های دیگر بدن شما می گیرد و از آنها برای دور زدن رگ های خونی مسدود یا باریک شده استفاده می کند. پس از انجام این عمل، شما باید انتظار داشته باشید که تقریباً یک هفته در بیمارستان بمانید.
شما به مدت یک یا در روز در واحد مراقبت های ویژه خواهید بود تا پزشکان و پرستاران بتوانند ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن شما را به دقت بررسی کنند. سپس برای ریکاوری به بخش عمومی فرستاده می شوید.
تغییر در سبک زندگی
شما باید فعالیت داشته باشید، اما شرایط بدنی خود را نیز در نظر بگیرید. اگر احساس درد می کنید، کار خود را متوقف کنید و به بدن خود استراحت دهید. شما باید بدانید چه چیزی موجب تحریک آنژین شما می شود.
برای مثال، اگر وعده های غذایی بزرگ موجب بروز مشکلاتی برای شما می شوند، غذای خود را در وعده هایی کوچکتر و با فواصل کمتر بخورید. اگر هنوز احساس درد می کنید، با پزشک خود درباره ی انجام آزمایشات تشخیصی بیشتر و تغییر داروهای خود صحبت کنید. از آنجا که آنژین می تواند نشانه ی موضوع خطرناکی باشد، باید فوراً تحت بررسی قرار بگیرید.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق