انواع واریس پا را می توان به سه دسته واریس خفیف، متوسط و واریس شدید یا پیشرفته دسته بندی کرد. عکس واریس پا در زیر نشان می دهد که در موارد شدید، عروق خیلی برجسته و کبود شده و برگشت خون، قطع و یا نزدیک به قطع شدن است که باعث خونریزی و ضایعات پوستی می شود.
واریس پا همان رگ های تار عنکبوتی، نازک و ریزی هستند که گاهی از زیر پوست خودنمایی می کنند و ظاهر پوست را نازیبا نشان می دهند.
عکس واریس شدید پا
عکس واریس خفیف پا
عکس واریس مچ پا
علت ابتلا به واریس
علت دقیق ایجاد واریس مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی در ایجاد آن نقش مهمی دارد. هورمون ها نیز بخصوص در زنان در افزایش میزان بروز آن نقش بسزایی دارند. بلوغ، بارداری (زنان باردار بسیار مستعد هستند) و یائسگی و همچنین مصرف استروژن، پروژسترون و قرص های ضد بارداری می توانند دریچه های ورید را تضعیف کرده و گردش خون پا را تغییر دهند و باعث بوجود آمدن رگ های واریسی شوند.
از سوی دیگر پا تنها عضوی نیست که درگیر واریس می شود، ورید های واریسی می توانند در پا، دست، صورت، واژن و بیضه ظاهر شوند.
خطرات واریس پا
واریس از لحاظ ظاهری برای زنان بسیار آزاردهنده است. اما مشکلات واریس به مسئله ظاهری ختم نمی شود. در صورت عدم درمان واریس و تشدید آن می تواند، از کار افتادگی عضو را نیز به همراه داشته باشد.
بسیاری از بیماران نمی دانند که آن رگه های کوچک مایل به آبی در اطراف پا و مچ پا می تواند نشان دهنده ی یک بیماری زمینه ای باشند. بنابراین، باید با یک متخصص فلبولوژیک با تجربه مشورت کنید تا یک برنامه تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید. در صورت عدم درمان، وریدهای واریسی در پا و مچ پا می توانند منجر به سایر مشکلات شوند مانند:
لخته شدن خون در پاها و سایر قسمت های بدناگزمای وریدیتغییر رنگ یا زخم شدن پوستتورم و سفت شدن پوست در پاها، مچ پا و انگشتان
در صورتی که رگهای واریسی درمان نشود، می‌توانند عوارض جدی تری ایجاد کنند که سلامتی شما را به خطر می‌اندازند. بیماری مزمن عروقی یکی عوارض شایع بیماری واریس در مرحله‌ی پیشرفته است که مورد درمان قرار نگرفته است. بیماری مزمن عروقی موجب مشکلات بسیاری از جمله ضخیم شدن بافت و پوست، زخم پوستی، تغییر رنگ پوست و تورم شدید میشود.
در این مرحله نیز انجام درمان‌های مخصوص رگهای واریسی میتواند مؤثر باشد اما به احتمال زیاد لازم است که جلسات درمانی تکرار شود و بیمار مراقبت‌ها و درمان‌های لازم برای مشکلات دیگری که به وجود آمده‌اند را انجام دهد.
درمان واریس پا بدون عمل جراحی
امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی، علاقه به استفاده از روش های درمانی قطعی واریس پا که به صورت سرپایی انجام شود و اینکه نیاز به بستری و بیهوشی نداشته باشد در بین متخصصین واریس پا در تهران و بیماران رواج دارد.
1_ اسکلروتراپی
اسکلروتراپی واریس شامل تزریق محلول دارویی ایمن به طور مستقیم به ورید آسیب دیده برای تحریک غشای وریدهای خونی و در نتیجه فروپاشی آن می باشد.
2_ چسب واریس
با تزریق چسب درون رگهای آسیب دیده و بستن وریدهای معیوب، واریس را درمان می کند.
3_ لیزر واریس پا
انواع روش های موجود برای درمان واریس پا با لیزر:
1_لیزر داخل وریدی
لیزر درون وریدی یا بعبارتی استفاده از انرژی لیزر برای بستن با استفاده از سوزاندن نه مسدود کردن وریدهای واریسی و به حداقل رساندن ظاهر بد آن ها.
2_درمان با لیزر رادیوفرکانسی (RFA)
در این روش انرژی فرکانس رادی
ویی از طریق یک لوله نازک (کاتتر) هدایت می شود تا جریان خون را از طریق ابلاسیون یا سوزاندن ورید واریسی بندد.
لازم به ذکر است این روش ها می توانند به سرعت، بهبودی کامل رابرای بیماران ایجادکرده و هیچگونه عوارضی ندارند.
درمان با این روشهای نوین (لیزر، آر اف، چسب و…) طی یک جلسه انجام شده و بدون عود بیماری خواهد بود.
تصاویر انواع واریس پا
در ادامه مقاله به انواع واریس پا، روش های درمان و پیشگیری از آن می پردازیم:
واریس ورید صافن بزرگ
یکی از رگ‌هایی که اغلب دچار واریس میشود، ورید صافن بزرگ نام دارد. صافن بزرگ رگی است که از داخل مچ پا بالا می‌رود و به ورید فمورال در ناحیه کشاله ران متصل میشود. رگهای واریسی که بر روی انشعاب‌ها یا شاخه‌ی اصلی ورید صافن ایجاد میشوند، واریس ورید صافن نام دارند. نواحی که بیش از همه دچار واریس ورید صافن بزرگ میشوند عبارتند از: ساق پاها، قسمت بیرونی رانها و پشت رانها.
واریس ورید صافن کوچک
واریس ورید صافن کوچک معملا در کنار واریس ورید صافن بزرگ دیده میشود . ورید صافن کوچک از قسمت بیرونی تاندون آشیل شروع میشود و به ورید عمقی که در پشت زانو قرار دارد متصل میشود. نواحی که دچار این نوع واریس میشوند عبارتند از پشت زانو و پشت مچ پا.
واریس شاخه‌ای
از دیگر انواع واریس پا می توان به واریس شاخه‌ای که به صورت رگهای تکه تکه ی برآمده و بزرگ است، اشاره کرد که از ورید صافن اصلی بزرگ منشعب شده‌اند. واریس شاخه‌ای اغلب در زیر زانو و گاهی به صورت تکی دیده میشود. خصوصیت این نوع واریس اینست که نسبت به واریس ورید صافن باریکتر است.
واریس متوسط
بیماری واریس شدت متوسط کاملاً قابل رؤیت است. اندازه‌ی این رگ‌ها بزرگ است، در زیر پوست برآمده شده‌اند و معمولاً رنگ آنها کبود است. رگهای واریسی با شدت متوسط ممکن است در ابتدا تنها از لحاظ زیبایی برای بیمار ایجاد نگرانی کنند، اما اگر بیمار برای درمان آن اقدام نکند ممکن است مشکلات جدی‌تری را برای فرد ایجاد کنند. در این مرحله لازم است که آزمایش مخصوص واریس توسط متخصص انجام شود تا تعیین شود که مشکل واریس بر اثر بیماری وریدی مزمن است یا خیر.
این بیماری علائم بسیار دیگری به همراه دارد و میتواند مشکلات جدی‌تری برای بیمار ایجاد کند. رگ واریسی با شدت متوسط نمی‌تواند به نحو موثری خون را به جریان بیندازد و خون در رگ‌ها جمع شده و به سمت قلب نمی‌رود و بنابراین بدن از یک جریان جایگزین در اطراف رگهای واریسی استفاده می‌کند. امروزه با استفاده از روشهای پیشرفته‌ی درمانی مانند لیزر و اسکلروتراپی گردش خون موثر در پا را بازیابی می‌کنند و سلامت عمومی بیمار را تا حدودی بهبود می‌دهند.
واریس شدید
واریس شدید پا هرگز نباید نادیده گرفته شود و لازم است، که معاینات تشخیصی آن توسط متخصص عروق انجام شود تا بهترین و مؤثر ترین روش درمان را برای تان تجویز کند.
از جمله درمان های سنتی واریس پا می توان به انواع خوراکی ها، دمنوش ها، زالو درمانی و سایر روش ها اشاره کرد. برخی از آنها نه تنها سودی ندارند، بلکه عوارض گوناگونی نیز برای فرد به همراه دارند. از روش های درمانی دیگر که در سالهای گذشته مورد استفاده قرار می گرفته می توان به استفاده از جوراب واریس، روش های فشاری و جراحی اشاره کرد
انواع واریس از نظر ظاهری
بر اساس نوع می توان واریس ها را به انواع گوناگون تقسیم کرد:
1-واریس رتیکولر
در حقیقت ورید های سطحی گشاد شده هستند. این واریس ها میتواند باعث ایجاد بد شکلی اندام ها، درد، سوزش، خارش، زخم و غیره شوند. اما شاید بدترین عارضه واریس های رتیکولر، خونریزی ناشی از آن ها باشد.
خونریزی ناشی از این واریس ها معمولا بسیار شدید بوده و امکان دارد ساعت ها ادامه یابد که معمولا باعث ترس فراوان برای بیماران می شود.این عروق واریسی به بهترین کیفیت قابل درمان با اسکلروتراپی هستند. در اسکلروتراپی با استفاده از تزریق مواد اسکلروزا وریدهای واریسی رتیکولر بدون نیاز به بیهوشی و بستری درمان می شوند. این درمانها بدون عوارض بوده و عوارض واریس را نیز از بین می برند.
2-واریس کلانژکتازی ها
عبارتند از عروق قرمز بسیار نازک که از سطح پوست قابل مشاهده می باشد.درمان این نوع از واریس ها نیز اسکلروتراپی می باشد. هر چند در این گونه موارد از لیزر سطحی نیز در بعضی از بیماران استفاده می شود. ولی به هر حال درمان قطعی و انتخابی آن اسکلروتراپی است.
3- واریس های طنابی شکل
این واریس ها که گروه اصلی واریس ها را تشکیل می دهند، دارای عوارض فراوان از جمله احساس سنگینی، درد، سوزش، خارش، ایجاد لخته و آمبولی، بد فرمی اندام ها و غیره هستند. برای درمان اصلی این نوع واریس از ابلاسیون یا سوزاندن داخل عروقی، R F دا خل عروقی و چسبهای مخصوص داخل عروقی استفاده میشود.این روشها درمان قطعی بوده و نیاز به بی هوشی و بستری ندارند و واریس پس از درمان با این روش ها مطلقا امکان بازگشت نخواهد داشت.
علائم جزیی:
- خارش پاها
- تورم پا یا مچ پا
- تغییر در رنگ پوست، به ویژه در پایین پا
علائم متوسط واریس طنابی:
- درد یا لرزش در پاها
- احساس سنگینی در پاها
- گرفتگی عضلات پا
- ایجاد تغییرات پوستی بیشتر در پاها
- رگهای واریسی
- تورم / گرفتگی در پا یا عضله ساق
علائم شدید واریس طنابی:
- درد
- تغییرات رنگدانه پوست (تغییر رنگ قرمز یا برنز)
- پوست خشک، زبر، و دچار خارش (تغییرات اگزما)
- رقیق شدن خون در رگ‌ها
- فیبروز و سفت شدن پوست پایین بدن
- زخم‌های پایین بدن
واریس در بارداری
بارداری موجب میشود که بدن مادر، خون بیشتری تولید کند که این موضوع نیز باعث وارد شدن فشار بیشتر به رگهای خونی میشود. واریس بارداری در پاها یکی از مواردی است که اکثر خانم‌ها از آن شکایت دارند و اغلب در پاها، اطراف لگن و حتی در ناحیه تناسلی (مهبل) ایجاد میشود.
سندرم احتقان لگن در بارداری
بارداری چند قلویی احتمال بروز واریس را افزایش می‌دهد. سندرم احتقان لگن PCS یکی از بیماری‌های خطرناک برای تمامی زنان است که اغلب برای افرادی ایجاد میشود که قبلاً چندقلو باردار بوده‌اند. PCS در ابتدا خود را به صورت واریس شدید در پاها و لگن نشان می‌دهد اما این رگ‌ها نسبت به واریس معمولی، دردناک‌تر و آزاردهنده‌تر هستند. این درد ممکن است با انجام فعالیت‌های خاص، نزدیک به زمان پریود ماهانه، درزمان مقاربت جنسی یا بعدازآن شدید‌تر شود. سایر علائمی که این بیماری ایجاد می‌کند شامل نفخ و بی‌اختیاری ادرار میشود.
چگونه واریس را در بارداری کنترل کنیم؟
انجام درمان‌های مربوط به واریس در رفع نشانه های ناشی از واریس بارداری و سندرم احتقان لگن بسیار مؤثر و نتیجه بخش است . انجام اسکلروتراپی با هدایت اولتراسوند خصوصاً برای واریس بارداری بسیار مؤثر است و انجام سایر درمانها نیز حداقل این اطمینان را می‌دهد که حتی اگر رگهای واریسی مجدداً بازگشت کنند موجب درد و ناراحتی موقتی و بسیار کم میشوند.
به‌جز موضوع بارداری، زنان به طور کلی بیشتر از مردان در معرض بروز بیماری واریس هستند. داشتن سابقه‌ی خانوادگی نیز در ابتلا به واریس مؤثر است. در صورت داشتن هر مشکل یا علائم مشکوک باید به متخصص واریس مراجعه کنید تا مطمئن شوید که این مشکل کوچک در آینده به مشکل بزرگ و چالش‌برانگیزی تبدیل نمی‌شود.
علائم آمبولی ریه چیست؟
بیماری‌های عروقی می‌توانند منجر به ترومبوز عمقی وریدی شوند. که به نوبه خود، میتواند به آمبولی ریه منجر شود، که در اثر لخته شدن خونی که به ریه‌ها می‌رود، ایجاد میشود و متاسفانه نوع حاد واریس نیز می تواند تبدیل به ترومبوز وریدی عمقی شود.
علائم متعددی برای آمبولی ریه وجود دارد و اگر هر کدام از این علائم را تجربه کردید، باید به دنبال بررسی فوری باشید. علائمی مانند:
- احساس تنگی نفس ناگهانی
- درد قفسه سینه که در هنگام نفس کشیدن عمیق بدتر میشود
- گیجی یا سرگیجه
- ضعف ناگهانی
- افزایش ضربان قلب
- خون بالا آوردن
هشدار
آمبولی ریه میتواند مرگبار باشد بنابراین اقدام پزشکی، در سریع‌ترین زمان ممکن، میزان نجات از بیماری را افزایش می‌دهد. اگر مشکلی دارید که روی رگهای شما تاثیر می‌گذارد، مدیریت این بیماری میتواند خطر ابتلا به عوارض بیشتر مانند DVT و آمبولی ریه را کاهش دهد.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق