آنژیوگرافی قلب روشی تصویربرداری است که از اشعه ایکس برای دیدن عروق یا رگ های قلب استفاده می کند. این آزمایش بطور کلی برای بررسی وجود محدودیت یا تنگی در جریان خون به سمت قلب انجام می شود. در ادامه مراحل انجام آنژیو قلب را همراه با فیلم مشاهده می کنید.
آنژیوگرافی چیست؟
آنژیوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که با استفاده از اشعه ایکس، رگهای خونی بدن شما را در هر نقطه ای مشاهده می کند. نتایج بدست آمده از آنژیوگرافی را آنژیوگرام می گویند. این آزمایش برای بررسی عروق یا رگهای باریک، مسدود، بزرگ شده یا بدشکل در بسیاری از قسمت های بدن از جمله مغز ، قلب ، شکم و پاها استفاده می شود.
مراحل آنژیوگرافی قلب
در طی آنژیوگرافی قلب، نوعی رنگ که توسط دستگاه اشعه ایکس قابل مشاهده است به عروق خونی قلب تزریق می شود. دستگاه اشعه ایکس با سرعت تصاویر (آنژیوگرام) را ثبت میکند. در صورت لزوم، متخصص قلب، می تواند رگ های قلبی گرفته توسط لخته خون را، با استقاده از آنژیوپلاستی یا فنر زدن قلب را طی آنژیو قلب باز کند.
فیلم آنژیو قلب از راه دست
چرا پزشک آنژیوگرافی قلب را تجویز می کند؟
پزشک در صورت وجود علائم زیر ممکن است توصیه به انجام آنژیوگرافی عروق کرونر کند:
- علائم بیماری عروق کرونر ، مانند درد قفسه سینه (آنژین)
- درد در قفسه سینه ، فک ، گردن یا بازو که با آزمایش های دیگر قابل توضیح نیست
- درد جدید یا افزایش درد قفسه سینه (آنژین بی ثبات)
- نقص قلبی که با آن به دنیا آمده اید (بیماری مادرزادی قلب)
- نتایج غیرطبیعی تست استرس قلبی غیر تهاجمی
- مشکلات سایر عروق خونی یا آسیب دیدگی در قفسه سینه
- مشکل دریچه قلب که نیاز به جراحی دارد
از آنجا که خطر اندکی برای عوارض وجود دارد ، معمولاً آنژیوگرافی پس از انجام آزمایشات قلبی غیر تهاجمی ، مانند الکتروکاردیوگرام ، اکوکاردیوگرام یا تست استرس توصیه می شود .
آیا آنژیو قلب خطرناک است؟
آنژیوگرافی قلب جزو یکی از کم عارضه ترین فرآیند های تشخیصی به شمار می رود. اما در موارد بسیار نادر و در صورتیکه رگ بیمار مبتلا به فرسودگی بوده و یا از قبل دچار مشکلات زمینه ای باشد، امکان پارگی رگ حین فرآیند وجود دارد، پس بهتر است در صورت وجود هر گونه مشکل عروقی قبل از انجام آنژیو قلب به پزشک خود اطلاع دهید تا راه حل جایگزینی برای شما در نظر بگیرد.
آماده سازی برای آنژیوگرافی قلب
ممکن است از شما خواسته شود که به بیمارستان مراجعه کنید تا بررسی کنید که می توانید آنژیوگرافی داشته باشید یا خیر. این امر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمورد سابقه پزشکی، از جمله آلرژی، از شما سؤال شود.
- در مورد داروهایی که مصرف می کنید سؤال شود، اگر نیاز باشد به شما گفته می شود که قبل از انجام آزمایش مصرف آن ها را متوقف کنید.
- انجام تست هایی برای بررسی سلامت عمومی شما، از جمله معاینه فیزیکی و آزمایش خون
- در مورد فرآیند آنژیو قلب با شما صحبت می شود: خطرات آن چیست؟ چه کاری باید قبل از پروسه انجام شود و اینکه آیا دوست دارید در روز پروسه بی حسی بگیرید؟
- اگر تصمیم به بی حسی برای آنژیو گرافی دارید، از شما خواسته می شود که چند ساعت قبل از پروسه غذا نخورید.
- همچنین باید شخصی شما را از بیمارستان به خانه ببرد زیرا قادر به رانندگی نخواهید بود.
فیلم آنژیوگرافی از کشاله ران :
مراحل آنژیوگرافی عروق کرونر چیست؟
برای ایجاد تصاویر با اشعه ایکس، پزشک از طریق یک لوله نازک و انعطاف پذیر، به نام کاتتر، یک مایع رنگی به داخل عروق تزریق می کند. پزشک کاتتر را از نقطه دسترسی به داخل شریان مورد نظر خود وارد می کند. نقطه ورود کاتتر آنژیو معمولاً در ساعد شما است اما می تواند در کشاله ران نیز باشد.
این رنگ باعث می شود خون موجود در عروق خونی در دستگاه اشعه ایکس قابل مشاهده باشد و نواحی تنگ یا مسدود شده در رگ را نشان دهد. این رنگ بعداً از طریق کلیه ها و ادرار از بدن شما خارج می شود.
آنژیوگرافی چه مدت طول می کشد؟
می توانید انتظار داشته باشید که این تست نیم ساعت طول بکشد، اگرچه برخی اوقات می تواند طولانی تر شود. در طی پروسه، توسط یک مانیتور قلبی نظارت خواهید شد که ضربان قلب و ریتم شما را ثبت می کند. اگر هر زمان احساس ناخوشایند یا احساس ناراحتی کردید، باید فورا به پزشک اطلاع دهید.
اگر در هنگام آنژیوگرافی، نیاز به وارد کردن استنت باشد (آنژیوپلاستی)، مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید.
زمان ترخیص پس از آنژیو قلب چقدر است؟
ممکن است لازم باشد چند ساعت یا یک شب در بیمارستان بمانید. ممکن است از شما خواسته شود مایعات بنوشید تا از کمبود آب بدن جلوگیری و رنگ از کلیه های شما دفع شود.
خطرات مرتبط با آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی
مانند تمام پروسه های پزشکی، آنژیوگرافی عروق کرونر و آنژیوپلاستی با خطرات و مزایایی همراه هستند.
با پزشک، پرستار و سایر تیم بهداشتی هر گونه نگرانی که در مورد خطرات و مزایای آن ها ممکن است داشته باشید در میان بگذارید. تیم بهداشت و درمان شما می تواند اطلاعات بیشتری در مورد شرایط فردی و میزان ریسک به شما بدهد.
عوارض جزئی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خون ریزی زیر پوست در محل زخم: این مشکل باید بعد از چند روز بهبود یابد، اما در صورت نگرانی لطفا با پزشک خود تماس بگیرید.
- کبودی: معمولاً کبودی ناشی از ورود کاتتر برای چند هفته معمول است.
- حساسیت نسبت به رنگ کنتراست مورد استفاده، باعث ایجاد علائمی مانند بثورات می شود. قبل از انجام عمل باید درمورد هرگونه حساسیتی که دارید با پزشک متخصص قلب خود صحبت کنید.
عوارض شدید آنژیوگرافی
- صدمه به شریان در بازو یا کشاله ران ناشی از کاتتر، احتمالاً در جریان خون به اندام تأثیر می گذارد.
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- آسیب به کلیه ها ناشی از رنگ کنتراست
- در صورت طولانی شدن عمل ، آسیب بافتی ناشی از اشعه ایکس
- خونریزی جدی
- مرگ
تصاویر آنژیو قلب
گروه های در معرض خطر برای عمل آنژیوی قلب
- افراد مسن: هر چه سن شما بیشتر باشد ، خطر آنژیو بیشتر است
- استفاده از آنژیو اورژانسی: درمان اورژانسی همیشه خطرناک است زیرا زمان کمتری برای برنامه ریزی وجود دارد و بیمار آمادگی برای شروع آن ندارد.
- سابقه بیماری کلیوی: رنگ مورد استفاده در طی آنژیوپلاستی گاهی اوقات می تواند آسیب بیشتری به کلیه های شما وارد کند
- گرفتگی عروق قلب: اگر یک یا چند شریان کرونر مسدود شده داشته باشید
- سابقه بیماری جدی قلبی
تفسیر نتیجه آنژیوگرافی
در انتهای عمل آنژیو قلب، تصاویر گرفته شده توسط اشعه ایکس به همراه گزارش کامل عمل در پرونده پزشکی بیمار ثبت و به وی تحویل داده می شود. معمولا این اطلاعات در قالب یک سی دی و یک گزارش چاپی ارائه می شود.
در تصاویر آنژیو، گرفتگی عروق یا هر گونه مشکلی به راحتی برای پزشک قابل تشخیص است که در گزارش نیز نوع عروق مشکل دار و محل گرفتگی آن توسط متخصص آنژیو گرافی ذکر می شود.
مراقبت پس از آنژیوگرافی
پس از انجام آزمایش ، به بخش ریکاوری منتقل می شوید که از شما خواسته می شود چند ساعت دراز بکشید تا از خون ریزی از ناحیه برش داده شده جلوگیری شود.
معمولاً همان روز می توانید به خانه بروید، اگرچه برخی اوقات ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان بمانید.
ممکن است این امکان وجود داشته باشد که شما قبل از رفتن به خانه از نتایج آزمایش مطلع شوید. با این حال، عکس های گرفته شده توسط اشعه ایکس اغلب باید با جزئیات مورد بررسی قرار گیرد و نتایج برای چند هفته در دسترس نخواهد بود.
مراقبت در خانه بعد از آنژیو قلب
بقیه روز را استراحت کنید، بهتر است که شخصی حداقل 24 ساعت با شما بماند.
به محض احساس آمادگی ، بخورید و بنوشید، چرا که رنگ کنتراست از طریق ادرار دفع می شود؛ بنابراین نوشیدن مقدار زیادی آب می تواند به خروج سریع تر آن کمک کند.
معمولاً می توانید روز بعد به بیشتر فعالیت های عادی خود برگردید، اگرچه ممکن است لازم باشد برای چند روز از بلند کردن پا و ورزش شدید خودداری کنید.
احتمالاً حداقل برای چند روز کبودی و درد خواهید داشت.
دکتر نادر افشاری متخصص آنژیوگرافی در تهران