نارسایی دریچه سه لتی قلب، نوعی از بیماری های دریچه قلب (بیماری های دریچه ای) است. در این بیماری، دریچه بین دو حفره سمت راست قلب (بین بطن و دهلیز راست) به درستی کار نمی کند. در نتیجه، در این شرایط قلب باید بیشتر کار کند تا خون را به ریه ها و بدن برساند. بیماری دریچه تریکوسپید، اغلب با سایر مشکلات دریچه ای قلب رخ می دهد. علائم و روش های درمانی آن، به شرایط خاص دریچه قلب بستگی دارد. درمان ممکن است شامل کنترل، دارو درمانی، ترمیم دریچه قلب یا تعویض آن باشد.
علائم بیماری دریچه سه لتی قلب چیست؟
علائم و نشانه های این بیماری متفاوت است، در حالت خفیف ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اما، بیماران در حالت متوسط تا شدید ممکن است علائمی را مشاهده کنند، از جمله:
- ضعف و خستگی
- آریتمی (ریتم غیر طبیعی قلب)
- اِدِم (تورم) در شکم، ساق پا، مچ پا
- بزرگ شدن کبد
- سوفل قلب
- احساس ضربان یا لرزش در قفسه سینه یا گردن
- تنگی نفس
- احساس سرمای غیرطبیعی در پوست
درمان نارسایی دریچه سه لتی
براساس علائم و آزمایش های شما، پزشک یک برنامه درمانی برای شما توصیه می کند. ممکن است، شما فقط به چکاپ ها و آزمایشات دوره ای نیاز داشته باشید (مثلا سالی ۱-۲ بار). پزشک شما، ممکن است داروهای خاصی را برای کاهش علائم و جلوگیری از سایر مشکلات و عوارض تجویز کند. از جمله:
- داروهای ضد آریتمی
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
- داروهای ضد انعقاد
- دیگوکسین برای درمان نارسایی قلبی
- دیورتیک ها برای خارج کردن مایعات اضافی از بدن
- موارد شدید این بیماری، ممکن است نیاز به جراحی (ترمیم یا تعویض) دریچه تریکوسپید داشته باشند.
انواع نارسایی دریچه سه لتی قلب
انواع مختلفی از بیماری دریچه تریکوسپید وجود دارد، از جمله:
- نارسایی دریچه تریکوسپید. در این بیماری، دریچه تریکوسپید به درستی بسته نمی شود. در نتیجه، خون به سمت عقب یعنی به سمت دهلیز راست، باز می گردد و از دریچه نشست می کند.
- تنگی دریچه تریکوسپید. در این حالت، دریچه باریک یا مسدود شده است. حرکت خون از دهلیز راست به سمت بطن راست دشوارتر می شود.
- آترزی دریچه تریکوسپید. این یک بیماری مادرزادی است، که نوزاد در بدو تولد دریچه تریکوسپید قلب را ندارد. یک مانع بافتی، جریان خون بین حفره های سمت راست قلب را مسدود می کند.
- آنومالی ابشتین. این یک مشکل قلبی مادرزادی است که بسیار نادر است. در این بیماری، دریچه تریکوسپید در موقعیت نامناسبی قرار دارد و فلپ های دریچه بد شکل هستند. در این شرایط، ممکن است خون از دریچه به سمت عقب نشت کند (نارسایی دریچه تریکوسپید).
مشکلات دریچه ترکوسپید، می تواند به صورت همزمان با سایر مشکلات دریچه ای قلب مانند مشکلات دریچه میترال یا دریچه آئورت رخ دهد.
اگر دریچه سه لتی قلب از کار بیفتد چه اتفاقی می افتد؟
این بیماری در حالت خفیف، ممکن است هیچ علامت یا مشکلی ایجاد نکند. با این حال، موارد متوسط تا شدید این بیماری می تواند باعث بزرگ شدن قلب شده و در طول زمان آسیب های دائمی به قلب وارد کنند.
علت ابتلا به بیماری دریچه تریکوسپید چیست؟
عوامل متعددی می توانند باعث این بیماری شوند، از جمله:
- سندرم کارسینوئید
- نقایص مادرزادی مانند آنومالی ابشتین
- بزرگ شدن بطن راست
- عفونت مانند تب روماتیسمی یا اندوکاردیت
- داروها، به ویژه فن فلورامین و فن ترمین (داروهای لاغری با عنوان فن فن)
- بیماری های سیستمیک، مانند لوپوس، سندرم مارفان یا آرتریت روماتوئید
- فشار خون ریوی
- تروماها (آسیب)، مانند آسیب های ناشی از حملات قلبی، بیوپسی میوکارد یا پیس میکر
- تومور یا پرتودرمانی در قفسه سینه
روش های جلوگیری از اختلال دریچه تریکوسپید
در بسیاری از موارد، شما نمی تواند از این بیماری پیشگیری کنید. اما، در صورتی که شرایطی را دارید که ممکن است منجر به بروز بیماری دریچه تریکوسپید شود، بهتر است به دنبال درمان باشید و دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید.
انواع بیماری دریچه تریکوسپید
سه نوع بیماری دریچه تریکوسپید وجود دارد:
- آترزی دریچه تریکوسپید: این یک بیماری مادرزادی است که در آن یک تکه بافت جامد ، دریچه تریکوسپید را مسدود می کند و بر روی جریان خون تاثیر می گذارد. این مساله می تواند بر رشد بطن راست تاثیر بگذارد و معمولا برای درمان به جراحی نیاز دارد.
- نارسایی دریچه تریکوسپید: نارسایی دریچه تریکوسپید زمانی رخ می دهد که دریچه به اندازه کافی محکم بسته نشود. با هر بار منقبض شدن بطن راست، خون از دریچه تریکوسپید به سمت عقب نشت می کند. این نشت، باعث افزایش حجم خون در دهلیز می شود. این افزایش حجم خون می تواند دهلیز سمت راست را بزرگ کرده و همچنین فشار در قلب و عروق خونی را تغییر دهد و باعث آسیب قلبی جدی شود.
- تنگی دریچه تریکوسپید: در این حالت، دهانه دریچه تریکوسپید خیلی باریک یا سفت می شود و این مساله باعث می شود که جریان خون بین دو محفظه قلب محدود شود. با گذشت زمان، دهلیز راست بزرگ می شود و بر جریان و فشار خون تاثیر می گذارد. تنگی دریچه تریکوسپید، می تواند میزان خونی را که از طریق ریه ها به سایر قسمت های بدن می رسد را کاهش دهد.
مشکلات دریچه ترکوسپید، می تواند به صورت همزمان با سایر مشکلات دریچه ای قلب مانند مشکلات دریچه میترال یا دریچه آئورت رخ دهد.
دکتر نادر افشاری، متخصص قلب و عروق در اکباتان