در حقیقت میان استرس، اضطراب، فشار خون بالا و خطر مشکلات قلبی رابطه ای وجود دارد، اما ممکن است آن چیزی نباشد که شما فکر می کنید. با اینکه استرس و اضطراب می تواند موجب بالا رفتن فشار خون شود، اما لزوماً موجب افزایش فشار خون پایدار نمی شود. آیا دارو یا قرصی برای فشار خون عصبی وجود دارد؟
برای درک بهتر این موضوع، باید با دو گروه استرس آشنایی داشته باشید:
- استرس حاد
- استرس مزمن
با اینکه این دو استرس می توانند باعث تجربه ی علائم فشار خون بالا ناگهانی شوند، اما اثرات طولانی مدت متفاوتی دارند.
آیا استرس و اضطراب می تواند موجب بالا رفتن فشار خون شود؟
به پایان مهلت پروژه ی کاری خود نزدیک می شوید، وسط مشاجره با همسر خود هستید و یا سگ تان از حیاط فرار می کند و از ترس اینکه با ماشین تصادف کند، ناامیدانه سعی می کنید او را بگیرید. در تمام این موارد، ممکن است علائم فیزیکی استرس و اضطراب را احساس کنید.
نبض شما سریعتر می زند و خلق و خوی شما بالا و پایین می شود، زیرا بدنتان احساس فرسودگی می کند. اما رابطه ی واقعی بین استرس، اضطراب و فشار خون چیست؟ آیا شما باید در مورد اثرات کوتاه مدت استرس روی بدن خود نگران باشید و یا فقط استرس طولانی مدت است که مشکل ساز است؟ خود اضطراب و استرس لزوماً در طولانی مدت فشار خون را بالا نمی برد، اما اغلب روی عوامل سبک زندگی تأثیر می گذارد که می تواند منجر به افزایش فشار خون شود.
استرس حاد و فشار خون بالا
استرس حاد، به استرس موقت ناشی از یک رویداد خاص مانند موارد بالا گفته می شود. حملات اضطراب مانند حمله پانیک می توانند موجب استرس حاد و در نتیجه بالارفتن فشار خون شوند. اگر ما در یک موقعیت استرس زا باشیم، واکنش فیزیولوژیکی طبیعی بدن، افزایش فشار خون است. استرس حاد می تواند ضربان قلب را افزایش دهد، سیستم عصبی سمپاتیک را تحریک کند و در نتیجه فشار خون افزایش پیدا کند.
در این موارد، علائم شما با برطرف شدن عوامل استرس زا از بین می روند. شما پروژه خود را تحویل می دهید، با همسر خود سازش می کنید، سگ خود را می گیرید و زمانی که حمله پانیک تمام می شود، فشار خون شما نیز به حالت طبیعی برمی گردد. تجربه تغییرات فشار خون در طول روز طبیعی است و بدن شما در مدیریت آنها مهارت دارد. بدن می تواند تغییرات حاد فشار خون را به خوبی کنترل کند. آنچه که ما واقعاً نگران آن هستیم، فشار خون بالارفته ی مزمن است.
محققان در مورد تأثیر استرس مزمن روی فشار خون اطلاعات دقیقی ندارند، اما می دانند که استرس می تواند روی عادت های سبک زندگی تأثیر بگذارد و سلامتی را به خطر بیندازد. استرس در نتیجه سبک زندگی ناسالم ظاهر می شود و در نهایت می تواند موجب بیماری های قلبی عروقی شود. زمانی که شما به صورت مزمن تحت استرس هستید، ممکن است:
- کمتر بخوابید یا خواب خوبی نداشته باشید.
- به اندازه کافی ورزش نکنید.
- انتخاب های غذایی ناسالمی داشته باشید.
- سیگار بگشید، الکل بنوشید یا از مواد مخدر استفاده کنید.
بهترین قرص برای فشار خون عصبی
به گفته ی دکتر نادر افشاری در صورتیکه با تشخیص متخصص، مبتلا بع فشار خون عصبی شده باشید، درمان دارویی شما داروهای معمول فشار خون می باشد؛ با این تفاوت که در کنار داروهای فشار خون باید به روانشناس مراجعه و داروهایی برا کنترل میزان استرس و اضطراب خود تهیه کنید.
کنترل فشار خون بالای ناشی از استرس، 70 درصد با تغییر سبک زندگی و 30 درصد با دارو امکان پذیر است. برای شروع، پزشک سؤالاتی در مورد سبک زندگی و عادت های شما از جمله خوابتان می پرسد. شما همچنین ممکن است بخواهید برای کاهش اضطراب خود دارو مصرف کنید. اما درست مانند توانایی کنترل استرس، تأثیر داروهای مختلف از فردی به فرد دیگر متفاوت است و نیاز به مشورت با پزشک دارد.
اگر استرس و اضطراب منجر به افزایش زیادی در فشار خون شوند، ما می توانیم داروهایی به نام مسدود کننده های بتا را امتحان کنیم. این داروها برای بسیاری از افراد اولین درمان برای کنترل فشار خون نیستند، اما می توانند برای افرادی با استرس و اضطراب بالا مفید باشند، زیرا این داروها فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک را کاهش می دهند و ضربان قلب را در موقعیت های استرس زا آهسته تر می کنند.
داروهای دیگر برای پایین آوردن فشار خون شامل مسدود کننده های کانال کلسیم و مسدود کننده های گیرنده ی آنژیوتانسین می شوند. اما تمام مشکلات با دارو حل نمی شود. به یاد داشته باشید هیچ دارویی وجود ندارد که سلامت قلب را تضمین کند، بنابراین این بستگی به خود شما دارد که با در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم، شرایط خود را در بهترین حالت حفظ کنید.
چه زمانی استرس حاد تبدیل به استرس مزمن می شود؟
از آنجا که همه ی ما به شیوه های مختلفی با استرس سرو کار داریم، مشاهده تبدیل شدن علائم استرس حاد به استرس مزمن می تواند سخت باشد. عوامل استرس زایی که هفته ها طول می کشند در نهایت تبدیل به عوامل استرس زای مزمنی می شوند که برای سلامت قلب باید به آنها رسیدگی کرد. اگر چند هفته تبدیل به چند ماه شود و چند ماه به چند سال، تغییر این الگوها می تواند بسیار سخت باشد.
چگونه می توانید استرس، اضطراب و فشار خون را کاهش دهید؟
همه ی ما با مقداری استرس و اضطراب سروکار داریم و می دانیم که روی سلامتی ما تأثیر می گذارد. دو نفر ممکن است در یک موقعیت مشابه باشند، اما یک نفر نسبت به دیگری استرس بیشتری را تجربه کند. برخی از افراد با استرس بهتر مقابله می کنند و راهکارها یا سیستم پشتیبانی سالمتری برای مقابله با استرس دارند. در ادامه به روش هایی برای پایین آوردن سطح استرس و کنترل اضطراب اشاره می شود که به نوبه ی خود می توانند فشار خون را پایین بیاورند:
1.ورزش کنید.
ورزش منظم، یک راه عالی برای ایجاد احساس بهتر در افراد، کاهش سطح استرس و کمک به سازگاری با موقعیت های استرس زا است. تأثیر مثبت ورزش روی سلامت قلب نیز برای پایین آوردن فشار خون اهمیت زیادی دارد.
2.خواب کافی با کیفیت بالا داشته باشید.
روی کیفیت و کمیت خواب خود تمرکز کنید و سعی کنید هر شب شش تا هشت ساعت خواب بدون وقفه داشته باشید.
3. در صورت امکان عوامل استرس زا را از بین ببرید.
برای کاهش استرس، سعی کنید عوامل استرس را از بین ببرید. وقتی که عوامل استرس اصلی در شغل یا اعضای خانواده شما باشند، حرف زدن در مورد آن از انجام دادنش آسانتر است. در این موارد، اقدامات دیگری مانند مراجعه به روان درمانگر نیز می تواند در مقابله با استرس به شما کمک کند.
4.یک رژیم غذایی مناسب برای سلامت قلب داشته باشید.
غذاهای سرشار از نمک و چربی حتی بدون استرس نیز می توانند فشار خون را افزایش دهند. برای پایین نگه داشتن فشار خون، سعی کنید این غذاها را حذف کنید و غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان و مناسب برای سلامت قلب را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
5.مدیتیشن انجام دهید.
انواع مختلف مدیتیشین می توانند به مقابله با استرس حاد و مزمن کمک کنند. یک پژوهش نشان می دهد که برنامه های مدیتیشن ذهن آگاهی می توانند به بهبود اضطراب کمک کنند.
دکتر نادر افشاری، متخصص قلب و عروق در تهران