رژیم غذایی برای کنترل فشار خون چندان ساده به نظر نمی رسد. با این حال غذا میتواند تأثیر مستقیم و گاهی چشمگیر بر فشار خون داشته باشد. نمک قطعا نقش حیاتی در بالا رفتن فشار خون دارد. اما یک رژیم غذایی مناسب فشار خون، بسیار بیشتر از به حداقل رساندن مصرف نمک موثر است. میوه ها، سبزیجات، لبنیات کم چرب، لوبیا، آجیل، کربوهیدرات ها، غلات کامل و چربی های غیراشباع نیز اثرات مفیدی بر فشار خون دارند.
در این لیست حتی یک غذای “جادویی” وجود ندارد. در عوض، این لیست غذایی پایه و اساس یک استراتژی غذایی سالم است که برای فشار خون مفید است. آزمایش های دقیق نشان میدهند که استراتژی‌های غذایی مانند رژیم های غذایی (DASH) مانند رژیم OmniHeart و رژیم‌های مدیترانه‌ای فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون بالا و افرادی که احتمال مبتلا شدن را دارند، کاهش میدهند. آنها همچنین به جلوگیری از برخی از عوارض ترسناک فشار خون بالا کمک میکنند.
عوارض فشار خون بالا بر بدن
فشار خون بالا تا آخرین لحظه پنهان است. شما هرگز بدون اندازه گیری فشار خون متوجه آن نمی شوید یا تا زمانی که فشار خون بالا شروع به آسیب رساندن به اندام های حیاتی کند از آن مطلع نخواهید شد.
اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا، این بیماری را تحت کنترل ندارند. که این موضوع با توجه به عواقب خطرناک فشار خون بالا، نگران کننده است. فشارخون بالا عامل اصلی سکته مغزی در ایالات متحده است و به هزاران حمله قلبی کمک می کند. این بیماری باعث می شود:
- عضله قلب بیش از حد کار کند.
- به کلیه ها آسیب میرساند.
- بینایی را از بین میبرد.
- حافظه را مختل می کند.
- فعالیت جنسی را کاهش میدهد.
- و منجر به نارسایی قلبی می شود.
فشار خون نرمال و غیر نرمال | ||
| سیستولیک | دیاستولیک |
نرمال(بهینه) | <120 | <80 |
افزایش یافته | 129-120 | <80 |
پرفشاری خون درجه یک پرفشاری خون درجه دو | 139-130 ≥140 | 90-89 ≥90 |
برای کنترل فشار خون بالا چه بخوریم؟
داروهایی که فشار خون را کاهش میدهند به خوبی کار می کنند. اما آنها لزوماً علت اصلی مشکل را حل نمیکنند. مهم نیست که چقدر این داروها ایمن و مفید هستند، همه داروها می توانند عوارض جانبی ناخواسته داشته باشند.
یک رژیم غذایی سالم یک خط دفاع موثر برای جلوگیری از فشار خون بالا است. یک درمان اولیه عالی برای زمانی که فشار خون به منطقه ناسالم می رسد، و یک شریک عالی برای همراهی با داروها است. متأسفانه، ترجمه استراتژی های رژیم غذایی آزمایش شده در آزمایشات بالینی به رژیم های غذایی برای زندگی روزمره کار آسانی نیست. در اینجا توصیه های مبتنی بر شواهد در مورد رژیم غذایی و فشار خون همراه وجود دارد:
- ماهی، آجیل و حبوبات (لوبیا) بیشتر بخورید.
- سعی کنید هر روز حداقل به میزانی که کالری دریافت می کنید، آن بسوزانید.
- به جای تنقلات و دسرهای شیرین یا نمکی از سبزیجات و میوه¬ها استفاده کنید.
- نان، پاستا و سایر غذاهای غنی از کربوهیدرات را که از غلات کامل تهیه می شوند را به جای آرد سفید بسیار تصفیه شده انتخاب کنید.
- به جای نوشیدن آب میوه، میوه بخورید.
- به جای کره، روغن نارگیل یا روغن هسته پالم از چربی های غیراشباع مانند روغن زیتون، کانولا، سویا، بادام زمینی یا ذرت استفاده کنید.
- به جای غذاهای کنسرو شده و فرآوری شده به غذاهای تازه یا منجمد تکیه کنید.
- تا حد امکان غذاهای کم سدیم را انتخاب کنید. به جای نمک از گیاهان، ادویه ها، سرکه و دیگر طعم دهنده های کم سدیم استفاده کنید.
- در صورت نیاز به کاهش وزن، کالری دریافتی خود را کاهش دهید.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق در تهران