با اینکه اکثر بارداری ها بدون مشکل پیش می روند، اما بارداری همیشه بی خطر نیست. از جمله خطرات جدی دوران بارداری، می توان به لخته شدن خون یا ترومبوز اشاره کرد. احتمال لخته شدن خون در افراد باردار، پنج برابر افراد غیر باردار می باشد.
با وجود ترسناک بودن این وضعیت، خوشبختانه گزینه های درمانی زیادی برای لخته شدن خون در دوران بارداری وجود دارد. یکی از مناسب ترین درمان ها، استفاده از یک دارو رقیق کننده خون، به نام Lovenox یا آمپول انوکساپارین است. اما ببینم ایا مصرف این دارو کار درستی است یا خیر؟
خطرات لخته شدن خون در بارداری چیست؟
لخته شدن خون ممکن است برای هرکسی اتفاق بیوفتد، اما افراد باردار، بیشتر در معرض لخته شدن خون قرار دارند و احتمال بروز این عارضه برای آن ها، 5 برابر بیشتر از افراد عادی است. این خطر در دوران بارداری، زایمان و سه ماه اول تولد نوزاد وجود دارد.
در افراد باردار، خون به طور طبیعی راحت تر لخته می شود تا از بروز خونریزی حین و بعد از زایمان جلوگیری نماید، این امر احتمال تشکیل لخته های خونی را افزایش می دهد. علاوه بر این، جریان یافتن خون به پاها در افراد باردار دشوار می گردد، زیرا جنین در حال رشد بوده و به عروق خونی لگن فشار می آورد.
در صورتی که لخته های خونی درمان نشوند، می توانند به ریه ها راه پیدا کرده و باعث بروز آمبولی ریه (PE) شوند که این وضعیت ممکن است تهدید کننده حیات باشد. آمبولی ریوی یکی از شایع ترین علل مرگ و میرهای ناشی از بارداری، در ایالات متحده است.
برخی از افراد باردار، بیش از سایرین در معرض خطر تشکیل لخته های خونی قرار دارند. شرایطی که ممکن است خطر لخته شدن خون را در دوران بارداری افزایش دهد، عبارتند از:
- سابقه خانوادگی یا شخصی لخته شدن خون
- سابقه اختلال انعقاد خون
- زایمان به صورت سزارین
- عدم تحرک طولانی مدت، مانند استراحت مطلق در دوران بارداری یا پس از زایمان
- عوارض حاملگی یا زایمان
- ابتلای طولانی مدت به برخی بیماری ها، از جمله بیماری های قلبی، بیماری های ریوی یا دیابت
- استراحت مطلق در دوران بارداری
آمپول انوکساپارین در بارداری
لوونوکس یا انوکساپارین، یک داروی ضد انعقاد خون (رقیق کننده خون) می باشد که اغلب برای بیمارانی که دچار ترومبوز شده اند یا احتمال ایجاد ترومبوز در آن ها بالاست (مانند افرادی که جراحی کرده اند) و همچنین درمان و پیشگیری از بروز حملات قلبی استفاده می شود.
انوکساپارین اغلب اوقات به صورت تزریق زیرجلدی و برای بیماران بستری در بیمارستان، به صورت تزریق وریدی تجویز می شود. تزریق این دارو، به لایه چربی زیر پوست و اغلب در ناحیه معده یا شکم انجام می گیرد. بسیاری از افراد، پس از تجویز پزشک، تزریق لوونوکس را در منزل یاد می گیرند.
عوارض جانبی آمپول انوکساپارین
شایع ترین (اما به طور کلی نادر) عوارض جانبی آمپول انوکساپارین عبارتند از:
- خون ریزی
- کم خونی
- ترومبوسیتوپنی (کاهش تعداد پلاکت)
- افزایش سطح آمینوترانسفراز سرمی
- تهوع و اسهال
- اکیموز (تغییر رنگ پوست در نتیجه خونریزی زیر پوستی)
- ادم
- تب
- تنگی نفس
- عدم تمرکز
- درد در محل تزریق
آیا آمپول انوکساپارین برای افراد باردار بی خطر است؟
اگر اخیراً برای مدیریت تشکیل لخته های خونی در دوران بارداری، برای شما انوکساپارین تجویز شده است یا در معرض خطر لخته شدن خون در دوران بارداری قرار دارید، ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که آیا مصرف این دارو بی خطر است یا خیر. نگرانی شما قابل درک است: همیشه باید از بی خطر بودن داروهایی که در بارداری مصرف می نمایید، برای شما و نوزاد در حال رشدتان، مطمئن باشید.
به طور کلی، این که آیا امپول انوکساپارین برای شما مناسب می باشد یا خیر، موضوعی است که باید مستقیماً با پزشک خود در مورد آن صحبت کنید. هر فرد باردار، سابقه سلامتی و خطرات بارداری متفاوتی دارد و پزشک یا ماما می تواند اطلاعات مناسب را در این مورد، با توجه به شرایط خاص شما، در اختیارتان قرار دهد.
با این که در حال حاضر، متأسفانه شواهد زیادی در مورد ایمنی انوکساپارین در دوران بارداری وجود ندارد، اما در بیشتر موارد، این دارو عوارض جانبی نامطلوبی برای جنین یا بارداری ایجاد نمی نماید. Lovenox به عنوان یک داروی ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، گزینه بهتری نسبت به آسپرین و هپارین (داروی ضد انعقاد دیگری که در دوران بارداری استفاده می گردد) است.
هپارین در گذشته، یک انتخاب طلایی محسوب می شده است، اما اکنون، بیشتر از آنوکساپارین به عنوان خط اول درمان استفاده می شود. مزایای این دارو نسبت به هپارین شامل داشتن دوزهای کمتر، فراهمی زیستی بالاتر، نیمه عمر طولانی تر، پاسخ قابل پیش بینی تر و نیاز به انجام آزمایشات آزمایشگاهی کمتر می باشد.
مصرف آنوکساپارین در دوران بارداری چه خطراتی دارد؟
مصرف لوونوکس در دوران بارداری خطرات زیادی دارد. این خطرات شامل موارد زیر می باشد:
- خونریزی یا کبودی بیش از حد
- خونریزی از واژن
- جدا شدن جفت به دلیل تجمع خون و یا ضربه، از دیواره داخلی رحم
علاوه بر این، مصرف داروی انوکساپارین در افراد بارداری که دریچه های مصنوعی قلبی دارند، باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا این دارو ممکن است منجر به ایجاد ترومبوز دریچه ای در این افراد شود.