تست ورزش قلب که به آن تست استرس نیز می گویند، نشان دهنده عملکرد قلب در حین فعالیت بدنی می باشد. زمانی که بیمار شروع به ورزش می کند، عضلات نیاز بیشتری به خون رسانی دارند و بنابراین قلب مجبور است تندتر و قوی تر کار کند تا خون کافی به عضلات و اندام های بدن برساند.

تست ورزش یکی از مهم ترین روش‌ های بررسی بیماری رگ‌ های کرونری قلب است. زمانیکه بیمار شروع به ورزش میکند، عضلات نیاز بیشتری  به خونرسانی دارند و بنابراین قلب مجبور است تندتر و قویتر ضربان  بزند، به  این ترتیب در حین ورزش، خود قلب از همه اعضای بدن فعالتر بوده و نیاز به  خونرسانی بیشتری دارد.

تست ورزش قلب چیست؟

تست تنش، در واقع یک روش غربالگری جهت بررسی تأثیر ورزش بر قلب می باشد. با انجام این روش، تشخیصی یک بررسی کلی از سلامت قلب به عمل می آید. یکی از دلایل مهم  انجام تست ورزش بررسی بیماری عروق کرونری قلب است . زمانیکه بیمار شروع به ورزش میکند، عضلات نیاز بیشتری به خونرسانی دارند و بنابراین قلب مجبور است تند تر و قوی تر ضربان بزند.

تست ورزش قلب زنان

تست تنش معمولا شامل راه رفتن بر روی یک تردمیل یا یک دوچرخه ثابت است که در آن بر ریتم قلب شما، فشار خون و تنفس شما نظارت می شود. امکان به جای انجام تست ورزش به شما یک داروی تزریق شود که اثر  ورزش را تقلید میکند. اگر شما   نشانه هایی از بیماری عروق  کرونر یا ریتم قلب نامنظم قلبی  را دارید می توانند دلایل انجام تست ورزش با شند و این عوامل امکان دارد پزشک را مجاب کند برای شما انجام تست ورزش یا آزمون استرس قلبی را تجویز کند. اگر قبلا بیماری قلبی بیمار تشخیص داده شده باشد، این آزمون همچنین می تواند تصمیمات مربوط به روند درمان را هدایت کند ، اثر بخشی درمان را اندازه گیری کند یا شدت داروها و روش درمان را تعیین کند.

انواع تست ورزش قلب

دو نوع تست ورزش وجود دارد:

  1. دوچرخه ثابت
  2.  تردمیل که روش دوم در ایران معمول تر است

🔔 در زمان  تست ورزش بیمار بمدت (6 تا 15) دقیقه تحت فعالیت مداوم و پیشرونده قرار میگیرد و پس از هر 3 دقیقه مورد ارزیابی قرار میگیرد.

آمادگی بیمار قبل از تست ورزش

انجام این تست، حدود دو  ساعت از وقت شما را میگیرد و قبل از آن باید به نکات زیر توجه فرمائید:

** دارو های قلبی و فشار را با نظر پزشک معالج خود 24 الی 48 ساعت قبل از تست تنش قطع نمایید. (دارو هایی نظیر : ایندرال – آتنولول – متورال – زیرزبانی – دیلتیازیم)

2 – بیماران دیابتی توجه داشته باشند که در مورد قطع داروی قند خود  با پزشک معالج خود مشورت نمایند.

3- در مورد مردان  تراشیدن موهای سینه ضروری میباشد.

4-شب قبل از مراجعه جهت انجام تست ورزش حتماً استحمام نمایید. یک عدد حوله کوچک همراه بیاورید.

5–بیمار حداقل تا دو ساعت قبل از شروع تست ورزش از خوردن غذا، نوشیدنی و مواد محرک و استعمال دخانیات خودداری نمایند.

6–بیمار قبل از انجام تست نباید فعالیت فیزیکی شدید داشته باشد.

7 – بیمار باید لباس های گشاد و راحت بپوشد و خانمها باید پیراهن و بلوزی  که دکمه هایش در جلوی آن قرار دارد همراه با شلوار بپو شند .

8–از بیمار خواسته می‌شود که از 12 ساعت قبل از انجام تست ، چیزی نخورید چون ممکن است غذا باعث احساس ناراحتی یا حالت تهوع در شما گردد. البته می‌توانید مقدارکمی از مایعاتی مانند آب بخورید اما از نوشیدن نوشیدنی‌هایی چون قهوه، چای، سودا یا شکلات حاوی کافئین خودداری نمایید.

8- درباره داروهای مصرفی خودتان از پزشکتان سئوال کنید و نیز از او بپرسید که آیا باید مصرف آن ها را قبل از انجام بررسی قطع کنید یا خیر . اگر مبتلا به دیابت هستید ، به شما درباره نحوه مصرف انسولین دستورالعمل‌های ویژه‌ای داده می‌شود.

تست ورزش قلب

نحوه انجام تست ورزش

یک تکنسین پزشکی، پوست شما را برای قراردادن الکترودها به همان نحو که در مورد نوار قلب معمولی توضیح داده شد آماده می‌نماید. همچنین بر روی بازوی بیمار یک بازو بند فشار خون بسته میشود. قبل از شروع ورزش، از بیمار یک نوار قلب درحالت استراحت گرفته شده و سپس بر روی یک تردمیل یا دوچرخه ثابت سوار می‌شوید. 2 تا 3 دقیقه اول باید آرام ورزش کرده و خود را گرم کنید. سپس هر 2 تا 3 دقیقه یکبار سرعت خود را بتدریج افزایش دهید تا به بالاترین درجه برسید.

پزشک نیز بیمار را به ادامه ورزش تشویق خواهد کرد تا اینکه بالاخره از ورزش کردن خسته شوید یا دچار علامتی مانند درد، سرگیجه یا تنگی‌نفس شوید. سپس، به مدت 10 دقیقه دراز می‌کشید یا می‌نشینید. پزشک یا تکنسین، قلب و فشارخون بیمار را در طول این دوره کنترل می‌کند.پزشک درباره  احساس خستگی یا از نفس افتادن شما سوالاتی میپرسد . اگر نوارقلب مشکل بالقوه‌ای را نشان دهد، پزشک از بیمار خواهد خواست که ورزش کردن را متوقف کنید و احتمالا بررسی‌های بیشتری  را انجام دهد.

مراقبت‌های بعداز تست ورزش

**تست ورزش یک روش تشخیصی است که بصورت سرپایی انجام می‌شود می‌توانید بعد از پایان تست ورزش به منزل بروید جواب تست بصورت کتبی که توسط پزشک متخصص قلب _ عروق تفسیر شده به  شما داده می شود .

**بعد از تست لازم است مدتی استراحت کرده  سپس میتوانید فعالیتهای روزانه تان را از سر بگیرید .

** بعداز انجام تست ازحمام داغ صرفنظر کنید، چون باعث افت فشارخون می‌شود

دلایل انجام این تست ورزش قلب

یکی از دلایل انجام  این تست ، تعیین علت درد قفسۀ سینه است. همچنین ممکن است یکی از دلایل انجام تست ورزش تعیین ظرفیت و توانمندی قلب در انجام ورزش و فعالیت قلبی است، برای تعیین میزان مناسب ورزش در افرادی که برنامۀ ورزشی را بتازگی شروع کرده اند و  هم چنین تعیین اختلالات ریتم قلب طی ورزش نیز از دلایل انجام تست ورزش در ورزشکاران و بیماران قلبی است .

البته امکان دارد  دلایل دیگری هم وجود داشته باشد که پزشک انجام این تست را درخواست کند . از جمله دلایل انجام تست ورزش میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

1-تشخیص بیماری عروق کرونر:

می تواند از جمله دلایل انجام  این تست  باشد. عروق کرونری قلب،  وظیفه خونرسانی و اکسیژن به قلب را دارند . این بیماری معمولا به دلیل افزایش ذخایر حاوی کلسترول و سایر مواد  ایجاد میشود .

2-تشخیص مشکلات ریتم قلب (آریتمی):

هم یکی از عوامل انجام تست ورزش قلب باشد . آریتمی قلب زمانی رخ می دهد که ضربان های الکتریکی که ریتم قلب را تنظیم می کنند به درستی عمل نکنند و باعث بهم خوردن و اختلال ضربان قلب شود.

3-تشخیص بیماری قلبی:

همچنین امکان دارد   برای تشخیص بیماری قلبی و شدت آن نیز یکی از عوامل  انجام تست ورزش باشد . اگر قبلا بیماری قلبی شما تشخیص داده شده است، یک آزمایش استرس ورزشی می تواند به پزشک شما کمک کند تا متوجه شود که روند درمانی شما چگونه است. هم چنین امکان دارد  تست ورزش برای تعیین نوع درمان و روند درمان مورد نیاز  باشد .

4-تعیین زمان عمل جراحی:

 پزشک ممکن است از تست استرس برای کمک به تعیین زمان جراحی قلب مانند جایگزینی دریچه های قلب استفاده کند. در برخی از افراد مبتلا به نارسایی قلبی، نتایج آزمایش های استرس ممکن است به پزشک کمک کند تا تعیین کند که فرد که نیاز به پیوند قلب دارد یا سایر درمانهای پیشرفته میتواند به او کمک کننده با شند .

موارد ممنوعیت استفاده از این تست

ایسکمی فعال یا همان  سکته قلبی جدید یا برخی تغییرات در نوار قلب که مانع  تفسیر نتایج میشود از موارد منع  انجام این تست  است . هم چنین در مواقعی که بیمار به هر دلیل قادر به ورزش نباشد یا انجام ورزش برابش مضر باشد  بجای آزمون ورزش ، از تزریق بعضی از دارو های خاص به منظور استرس و سپس روشهای تصویر برداری قلب ( استرس اکو کاردیوگرافی  یا اسکن هسته ای ) استفاده میشود .

عوارض تست ورزش

تست ورزش به طور کلی ایمن است و عوارض نادری دارد؛ اما همانند هر روش پزشکی، خطر عوارض وجود دارد، از جمله:

1-فشار خون پایین

فشار خون ممکن است در طی یا بلافاصله پس از ورزش کاهش یابد، احتمالا باعث ایجاد احساس سرگیجه یا ضعف می شود. بعد از اینکه ورزش را ترک کردید، باید از بین برود.

2-ریتم های غیر طبیعی قلب (آریتمی)

آرتریت ناشی از تمرینات ورزشی استرس معمولا بعد از اینکه ورزش را متوقف کرد، خیلی زود از بین می رود.

3-حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد)

اگرچه بسیار نادر است، ممکن است یک آزمون استرس ورزشی می تواند باعث حمله قلبی شود.

اگر بیماری  توانایی ورزش نداشت برای او چه اقدامی انجام میشود ؟

دربیمارانی که توانایی انجام این تست را به دلایل مختلف از جمله مشکلات در مفاصل و یا سن بالا ندارند طبق نظر پزشک متخصص  باید از روش های جایگزین مثل تست استرس دارویی استفاده کنند، که در این تست پزشک به وسیله دارو فعالیت قلب را افزایش میدهد، دقیقا مانند حالتی که شما ورزش می کنید و بعد پزشک فعالیت قلب و وضعیت عروق کرونر را بررسی میکند.

آیا آزمون ورزش خطری  جدی هم دارد؟

خیر- این تست تحت کنترل پزشک و پرستار انجام می‌شود و در صورت بروز هر علامت نگران کننده ای تست متوقف خواهد شد پس این تست هیچ خطری ندارد.

نحوه تفسیر نتایج

متخصصی  که نوار قلب را می‌خواند ،امکان دارد  بلافاصله نتایج ابتدایی را به بیمار  بگوید ، اما تحلیل کامل نتایج معمولا طول میکشد . اگر این بررسی نشان دهد که قلبتان در طی ورزش به خوبی کار میکند، از این نتایج میتوان در برنامه‌ ریزی فعالیتهای بدنی متناسب استفاده کرد . اگر نتایج نشان دهند که قلب شما در طی ورزش ، طبیعی کار نمیکند ، ممکن است به بررسیهای بیشتری نیاز داشته باشید ، برای مثال بررسیهایی مانند یک استرس تست اکوکاردیوگرافیک یا یک استرس تست هسته‌ ای ، تا دقیقتر نشان دهند که کجای مسیر تامین خون عضلات قلبی مسدود شده‌است . گاهی ممکن است نیاز به انجام آنژیوگرافی باشد . اگر از قبل مبتلا به بیماری سرخرگ کرونری باشید، آنژیوگرافی یک انسداد جدید یا انسدادی که بدتر شده است را معمولا نشان میدهد.

انتخاب نوع استرس تست تا حدودی به سابقه پزشکی بیمار و برنامه‌ ریزی پزشک معالجتان بستگی دارد. استرس تست ورزشی کمتر اختصاصی است و بنابراین نسبت به استرس تست اکوکاردیوگرافیک یا استرس تست تالیوم  کمتر مفید میباشد ؛ با این حال، استرس تست ورزشی خیلی ارزان بوده و اغلب به عنوان نخستین گام در غربالگری بیماریهای قلبی انتخاب میشود. بیمارانیکه سابقه بیماری قلبی که امکان دارد بر نتیجه نوار قلب تاثیر بگذارند، دارند امکان دارد  به استرس تست هسته‌ای نیاز داشته باشند. چون خانمها  به ویژه زنان جوان مستعد نتایج مثبت کاذب در نوار قلب معمولی میباشند، انجام دادن استرس تست اکوکاردیوگرافیک در زنان بهتر میباشد.

استرس تست شیمیایی

اگر وجود یک ناتوانی برای مثال التهاب یا آرتروز مفاصل، کمردرد یا یک سکته مغزی) مانع از انجام استرس تست ورزشی شود، پزشکتان می‌تواند از یک داروی تزریقی داخل وریدی برای افزایش تعداد ضربان قلب شما همراه با یک تکنیک تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی برای دیدن نحوه فعالیت قلب شما در حین فعالیت شدیدتر قلب استفاده نماید. به این روش استرس تست دارویی یا شیمیایی گفته میشود .

داروهایی که بیشتر استفاده می‌شوند عبارتند از:

دوبوتامین، دی‌پیریدامول و آدنوزین .

این داروها طوری تجویز میشوند که ضربان قلب شما به تدریج بالا رود . اگر هنوز توانایی اندکی برای انجام ورزش دارید، ممکن است بعد از تجویز دارو پزشک از شما بخواهد که بر روی تردمیل به مدت یک دقیقه راه بروید. کا در پزشکی مجرب در طول تست شما را زیر نظر داشته و شما باید هرگونه علامت غیر طبیعی را به آن ها گزارش دهید . دوبوتامین امکان دارد  باعث افزایش فاحش فشارخون یا حتی آریتمی شود . آدنوزین امکان دارد  باعث کاهش گذرا و جزیی ضربان قلب گردد . هم آدنوزین و هم (دی‌ پیریدامول ) امکان دارد  است باعث خس‌خس سینه شوند و باید با احتیاط تجویز شوند و در بیمارانی  مبتلا به آسم یا بیماریهای مزمن انسدادی ریوی تجویز نشوند . استفاده از داروها را میتوان در هر زمانی متوقف کرد .

آماده شدن برای یک استرس تست شیمیایی ، شبیه استرس تست معمولی می‌باشد . از شما خواسته میشود که حداقل به مدت 3 ساعت قبل از انجام تست ،  چیزی نخورید و نیاشامید تا از ایجاد حالت تهوع در شما جلوگیری شود . اگر از دارو استفاده می‌کنید ، حتماً با پزشک خود مشورت کنید، شاید لازم باشد که مصرف آنها را مدتی قبل از انجام این نوع بررسی قطع کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید و انسولین مصرف میکنید نیاز به دستور العمل های خاصی دارید . سابقه ابتلا به آسم ، برونشیت یا آمفیزم خودتان را به پزشک بگویید، چون استفاده از برخی از انواع این داروها ممکن است در شما خطرناک باشند.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق در تهران 

2.8/5 - (24 امتیاز)

فهرست مطالب

پرسش از دکتر