بیماریهای قلبی سالانه افراد زیادی را تحت تاثیر قرار میدهند. اصطلاح بیماری قلبی درواقع به چندین نوع متفاوت از شرایطی که برای قلب به وجود میآید، اشاره دارد مانند: نارسایی قلبی و حمله قلبی. شانس ابتلا به بیماری قلبی بر اساس چندین عامل خطر مانند موارد زیر افزایش می یابد:
- کشیدن سیگار
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- ژنتیک
- سن
با اینکه نارسایی قلبی و حمله قلبی در دستهی بیماریهای قلبی قرار میگیرند، اما دو موضوع یکسان نیستند. با این حال درصورت بروز هرگونه مشکل قلبی، مهم است که تفاوتهای این دو را بدانید. چون دانستن تفاوت آنها به شما کمک میکند تا پزشک خود را در تشخیص صحیح کمک کرده و سریعا درمان مؤثر را آغاز نمایید.
آیا نارسایی قلبی باعث مرگ میشود؟
بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب شیوع بالایی از مرگ ناگهانی قلبی دارند که به آریتمی های بطنی نسبت داده می شود. میزان مرگ و میر در گروهی از بیماران مبتلا به نارسایی قلبی در سطح 3 و 4، حدود 40 درصد در سال است و نیمی از مرگ و میرها ناگهانی است.
تفاوت بین نارسایی قلبی و حمله قلبی
نارسایی قلبی زمانی اتفاق میافتد که قلب شما خیلی سفت یا ضعیف باشد و نتواند خون را به طور مؤثری به سایر نقاط بدن پمپاژ کند. این اتفاق ممکن است در نتیجهی فشار خون بالا یا شرایط دیگری مانند بیماری عروق کرونر رخ دهد که در آن عروق خونرسانی کنندهی قلب شما باریکتر میشوند.
حمله قلبی زمانی اتفاق میافتد که جریان خون به قلب شما مسدود یا کاملا متوقف شده باشد. این حالت به سکتهی قلبی نیز شناخته میشود. خون، اکسیژن را به عضلهی قلب میرساند و هرچیزی که یک رگ خونی را مسدود کند، مانند تجمع چربی یا کلسترول، از رسیدن اکسیژن کافی به قلب جلوگیری میکند. این اتفاق میتواند به عضلهی قلب آسیب بزند و حتی میتواند بخشی از آن را از بین ببرد.
12 علت نارسایی قلبی
نارسایی قلبی زمانی اتفاق میافتد که عضلهی قلب ضعیف یا سفت شده باشد. برخی دلایل نارسایی قلب شامل این موارد است:
1_ بیماری عروق کرونری
بیماری عروق کرونری (CAD) شایعترین بیماری قلبی است که در آن کلسترول و رسوبات چربی در عروق قلب تجمع یافته و بر جریان خون در عضلات قلب تاثیر میگذارد. این اتفاق باعث درد قفسه سینه میشود که اصطلاحا به آن آنژین میگویند. این اتفاق با گذشت زمان میتواند منجربه نارسایی قلبی شود.
2_ سابقهی حمله قلبی (سکته ی قلبی)
اگر فردی سابقهی حمله قلبی داشته باشد، ممکن است احتمال خطر آسیب مجدد به عضلات قلب افزایش پیدا کند. این اتفاق میتواند بر توانایی پمپاژ کافی خون در بدن تاثیر گذارد.
3_فشار خون بالا
درصورت ابتلای بیمار به فشار خون بالای تنظیم نشده، قلب مجبور میشود خون را سختتر از حالت عادی پمپاژ کند تا گردش خون را تنظیم نماید. این کار به مرور، قلب را ضعیف میکند و ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود.
4_ دریچههای قلبی غیر طبیعی
ناهنجاریهای دریچه قلب میتوانند مادرزادی، ناشی از عفونت یا هر بیماری قلبی دیگری باشد. وقتی که دریچهها کاملا باز یا بسته نشوند، عضلهی قلبی برای اطمینان از گردش مناسب خون، باید پمپاژ بیشتری داشته باشد؛ بنابراین چنین مشکلاتی میتواند منجر به نارسایی قلبی شوند.
5_ بیماری عضله قلب
بیماریهایی مانند کاردیومیوپاتی متسع شده، کاردیومیوپاتی هیپروفیک یا میوکاردیت ناشی از عفونتهای خاص، مصرف زیاد الکل یا سوء مصرف دارو میتوانند به عضله قلب آسیب برسانند و خطر نارسایی قلبی را افزایش دهند.
6_ بیماری قلبی مادرزادی
برخی بیماران دچار نقص مادرزادی قلب یا محفظهی آن هستند اما سایر بخشهای عضله قلب سالم است. در چنین مواردی قلب باید برای پمپاژ خون، بیشتر از حد معمول کار کند و به همین دلیل احتمال نارسایی قلب بیشتر میشود.
7_ بیماری ریه
هنگامی که فرد از بیماری شدید ریه رنج میبرد، فشار بر قلب برای اطمینان از اکسیژن رسانی مطلوب به سایر اندامهای بدن به شدت افزایش مییابد. هرچه قلب بیشتر کار کند، احتمال نارسایی قلبی نیز بیشتر میشود.
8_ دیابت
یک بیمار مبتلا به دیابت به دلیل افزایش سطح چربی در خون، مستعد ابتلا به فشار خون بالا و آترواسکلروز است. از این رو خطر نارسایی قلبی در چنین شرایطی افزایش پیدا میکند.
9_ چاقی
قلب یک فرد چاق باید بیشتر از یک فرد با وزن ایده آل کار کند. علاوه بر آن، چاقی منجر به آپنه خواب و کاردیومیتوپاتی میشود که در افزایش خطر نارسایی قلبی نقش دارد.
10_آنمی
کم بودن تعداد گلبولهای قرمز باعث استرس قلبی میشود زیرا قلب برای اینکه با داشتن تعداد کمی از گلبولها انتقال اکسیژن به بدن را با سرعت انجام دهد باید بیشتر کار کند.
11_ پرکاری تیروئید
داشتن غده تیروئید با فعالیت بیش از حد باعث میشود که بدن با سرعت بیشتری کارکند. بنابراین قلب نیز باید سریعتر کار کند که این امر منجر به ضعف قلب میشود.
12_ ریتم غیر طبیعی قلب
این موضوع به معنی ضربان نامنظم قلب است. وقتی این اتفاق میافتد، قلب قادر به پمپاژ مقدار لازم خون در بدن نیست.
علت حمله قلبی چیست؟
حمله قلبی به دلیل انسداد جریان خون در عضله قلبی رخ میدهد. دلایل این بیماری به شرح زیر است:
-
آترواسکلروز:
باریک شدن عروق کرونر به دلیل تجمع ماده چرب (پلاک) . پارگی پلاکها میتواند باعث ایجاد لخته خون در انسداد شریان کرونر شود. -
اسپاسم عروق کرونر:
این اتفاق در واقع از باریک شدن یا سفت شدن شریان کرونر در اثر سیگار کشیدن، هوای سرد یا استرس شدید است. -
جدایی شریان کرونر:
جدا شدن دیواره داخلی شریان کرونر، که بیشتر باعث انسداد جریان خون میشود. - چاقی
- سیگار کشیدن یا سبک زندگی ناسالم
نارسایی احتقانی قلب در برابر علائم حمله قلبی
به طور کلی، نارسایی احتقانی قلب میتواند منجر به علائمی شود که بر توانایی قلب بر پمپاژ مؤثر خون تاثیر میگذارد. علائم ممکن است ظاهر و ناپدید شوند یا ممکن است در یک دورهی زمانی ادامه داشته باشند. بروز علائم جدید یا شدیدتر شدن علائم قبلی ممکن است به این معنا باشد که نارسایی قلبی بدتر شده یا درمان فعلی موثر نیست.
علائم نارسایی قلبی
- سرفه کردن، مخاط یا بلغم سفید، صورتی یا کف دار
- خستگی و ضعف
- تپش قلب غیر معمول
- حالت تهوع یا کم اشتهایی
- تنگی نفس هنگام دراز کشیدن یا مصرف انرژی
- تورم شکم یا اندامها ناشی از احتباس مایعات
علائم حمله قلبی
علائم حمله قلبی ممکن است ساعتها، روزها یا حتی هفتهها قبل از حمله واقعی ایجاد شود. برخی از افراد هیچ علامتی ندارند و برخی دیگر بلافاصله علائم شدید را تجربه میکنند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد قفسه سینه، احساس گرفتگی یا فشار
- عرق سرد
- ناراحتی در بازوها، پشت، گردن، فک یا معده
- سوء هاضمه، حالت تهوع یا سوزش سر دل
- خستگی
- تنفس کوتاه
- سرگیجه یا سبکی سر ناگهانی
درمان نارسایی قلبی در مقابل حمله قلبی
درصورت داشتن علائمی از نارسایی قلبی یا حمله قلبی باید بلافاصله برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید. درصورت ابتلا به نارسایی قلبی، پزشک شما ممکن است درمانهایی چون دارو، فیزیوتراپی یا جراحی را پیشنهاد دهد.
درمورد حمله قلبی نیز معمولا ترکیبی از داروها برای جلوگیری از لخته شدن خون، کاهش فشار خون، کنترل کلسترول و کاهش درد تجویز میشود. در برخی موارد هم عمل جراحی مانند استنت گذاری برای اکسیژن رسانی به قلب انجام میشود. به یاد داشته باشید که درصورت احتمال حمله قلبی، هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید، شانس بازیابی و ادامهی زندگی، بیشتر خواهد بود.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق