اکوکاردیوگرافی

اکوکاردیوگرافی که با عنوان تست اکو قلبی هم شناخته میشود، تستی است که در آن با استفاده از امواج صوتی، تصاویر متحرکی از قلب را به ما نشان میدهد. برای انجام این تست نیازی به بستری شدن وجود نداشته و بیمار دردی را حین فرآیند حس نمیکند. اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب ،فرآیندی است که جهت کمک به متخصص قلب، به منظور تشخیص مشکلات قلبی شما یا چگونگی عملکرد قلب بکار می رود.

تشخیص بیماری قلبی با استفاده از اکو

اکو قلب که اغلب اکوسیت قلب هم نامیده می‌شود یک سونوگرافی است که به تشخیص بیماری‌های قلبی مانند:

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، کریومیوپاتی انقباضی و بیماری‌های دیگر کمک می‌کند. اگر دچار مشکلات قلبی و عروقی هستید یا تنگی نفس و یا علائم بیماری های قلبی در شما نمایان شده است باید به متخصصین قلب برای انجام تست اکو قلب مراجعه کنید.

تفسیر اکو کاردیو گرافی

در دستگاه اکو کاردیوگرافی با استفاده از امواج اولتراسوند، تصاویر متحرکی از قلب تهیه میشود که جزئیات بیشتری را نسبت به عکس  ساده رادیولوژی نشان میدهد. این تصاویر متحرک، ساختار و عملکرد قلب را نشان داده و علاوه بر آن، بیمار را در خطر مواجه با اشعه ایکس قرار نمی‌دهد.

دستگاه اکوکاردیوگراف اجزاء متفاوت قلب از جمله دریچه های قلبی، حرکت ماهیچه های قلب، اندازه حفره ها و اختلالات ساختاری قلب مشخص خواهد کرد.

اکوکاردیوگرافی در شرایط زیرضروری است.

1- هنگامی که فرد  دچار درد قفسه سینه غیرقابل توجیه است.

2- هنگامی که فرد  دارای صداهایی غیرطبیعی قلبی است

3- وقتیکه فرد دچار یک نقص مادرزادی قلبی می باشید.

4- زمانیکه که دچار حمله قلبی شده اید.

5- وقتیکه که دچار تب روماتیسمی هستید.

 متخصص قلب خوب تهران  

تفسیر اکو قلب غیر طبیعی

یک یافته غیر طبیعی در اندازه و یا ساختار قلب امکان دارد  شامل موارد زیر باشد:

1- لخته شدن خون در یکی از حفره های قلب اغلب به دلیل فیبریلاسیون دهلیزی می باشد.

2- یک یا چند دریچه قلبی به درستی باز و بسته نشوند. این امکان وجود دارد که علائمی از بیماری های دریچه قلب باشد، که میتواند به عضله قلب  آسیب برساند.

3- دیواره قلبی بیش از حد نازک و یا ضخیم و یا حفره های قلب بیش از حد بزرگ. این امکان دارد که  نشان دهنده کاهش جریان خون به قلب، و یا یک برآمدگی در دیواره قلب باشد .

4-پریکارد افیوژن تجمع مایع در پریکارد در کیسه اطراف قلب است که این حالت فشار اضافی بر روی قلب وارد می کند، که مانع از پمپاژ طبیعی آن می شود.

اکوی قلب چه چیزی را نشان میدهد

1-صداهای غیرطبیعی قلب ، بیماری‌ های قلبی مادرزادی

2-عملکرد پمپاژ خون توسط قلب در افراد دچار نارسایی قلبی

3-دریچه‌ های مصنوعی قلب ، فیبریلاسیون دهلیزی، افزایش فشار ریوی

4- آسیب عضلات قلب در بیمارانی که سابقه حمله قلبی داشته‌اند

5-عفونت پرده اطراف قلب ، عفونت دریچه‌ های قلب

6-وجود لخته خون یا آمبولی ریوی پس از سکته

تفسیر اکو قلب طبیعی

نتیجه طبیعی حاصل از این تست زمانیست که حفره های قلب و دریچه ها طبیعی به نظر رسیده و درست عمل میکنند. به طور خاص، این بدان معنی است که:

✅هیچ لخته خونی قابل مشاهده و یا تومور در قلب شما وجود ندارد.

✅دریچه های قلب شما به درستی باز و بسته می شوند. نشتی خون، در آن ها وجود ندارد و یا نشانه هایی از عفونت مشاهده نمی گردد. اندازه گیری مقدار پمپاژی قلبی میتواند نشان دهد که آیا قلب می تواند خون کافی را برای اندام ها تامین نماید چرا در غیر این صورت احتمال نارسایی قلب ی بالا خواهد رفت .

✅دیواره قلب و حفره ها در اندازه طبیعی می باشند و عضلات دیواره قلب به درستی حرکت می کنند.

✅پوشش قلب دارای ضخامت نرمالی بوده و حاوی مایعات اضافی نمی باشد.

✅کسر تخلیه ای بطن چپ درصدی از خون که در طول یک ضربان قلبی از قلب خارج می شود. کسر تخلیه بطن چپ _ 60 درصد طبیعی در نظر گرفته میشود.

✅برون ده قلبی حجمی از خون است که قلب در هر دقیقه پمپاژ می کند. در حالت استراحت قلب بزرگسالان به طور متوسط  (۴٫ ۸ – ۶٫ ۴ ) لیتر خون در  دقیقه پمپ میکند.

✅شرایط دیگری که میتوانند علائم مشابه ایجاد نموده و نیاز به یک اکوکاردیوگرام پ، در وهله اول تقویت نمایند. به عنوان مثال، کم خونی میتواند باعث شنیدن صدا های قلبی گردد، و حملات هراس میتواند باعث درد قفسه سینه شود.

تفاوت اکو و نوار قلب

به کمک  نوار  قلب میتوان ضربان قلب غیر معمول سریع یا تاکی کاردی، ضربان قلب کندتر از معمول یا برادی کاردی و بی نظمی های دیگر ریتم قلب یا آریتمیهای قلبی را شناسایی کرد. چنانچه پزشک معالجتان در تفسیر نوار قلب به مورد مشکوکی برخورد کند، جهت بررسی بیشتر، حتما برای شما یک  اکو کاردیوگرافی تجویز می نماید. با استفاده از اکو کاردیوگرافی میتوان نمای دقیقی از دیواره‌های قلبی، دریچه‌ ها و ابتدای سرخرگ های بزرگ را بدست آورد.

انواع اکو قلب

اکو قلب را به 4 نوع میتوان تقسیم بندی کرد:

۱- اکو دو بعدی

در اکو دو بعدی تصویر دقیقی از آناتومی قلب ایجاد می‌شود. این نوع اکوکاردیوگرافی بیشتر برای اندازه‌گیری اندازه قلب و اجزا و میزان کارایی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سوی دیگر قدرت عضلانی قلب و به ویژه توانایی،  بطن چپ در بیرون راندن خون از قلب توسط اکوی قلبی قابل  ارزیابی میباشد.

۲- اکو داپلر

اکو داپلر برای تشخیص جهت و اندازه‌گیری سرعت جریان خون در داخل قلب و عروق بزرگ استفاده می شود، در اکو داپلر رنگی، تصاویر رنگی  ایجاد می‌شود که روش دقیقی در ارزیابی ناهنجاری های مادرزادی قلبی و اختلالات دریچه‌ای از جمله پرولاپس میترال یا تنگی و گشادی آن می باشد.

۳- اکوکاردیوگرافی از راه مری یا TEE

اکو از طریق مری روش دیگری است که برای تشخیص دقیق مشکلات قلبی به کار می رود. بعضی مواقع اکو از طریق مری انجام می‌ شود که با توجه به مجاورت مری و قلب، تصاویر شفافی از قلب بدست می‌آید که بخصوص در تشخیص اختلالات آئورت، اختلال عملکرد دریچه‌ های مصنوعی، توده‌ های دهلیز چپ و غیره مفید است.

۴- اکوکاردیوگرافی تنشی یا اکو استرس

این نوع از اکوی قلب جزئی از تست استرس قلب محسوب می شود. در این تست، بیمار با مصرف دارو و یا ورزش زیر نظر پزشک، ضربان قلب خود را افزایش می‌ دهد و سپس به کمک دستگاه از قلب وی تصویربرداری می شود. بعضی از ناهنجاری‌های قلبی مثل بیماری عروقی قلب در صورت افزایش ضربان قلب آسان تر تشخیص داده میشوند.

اکو استرس چگونه انجام می شود؟

این آزمایش که خود نوعی تست ورزش محسوب میشود، در مراکز تخصصی انجام میشود. دکتر متخصص اکو، کار خود را با قرار دادن ۱۰ تکه کوچک و چسبنده به نام الکترود در قفسه سینه شروع می کند. الکترودها به الکتروکاردیوگرافی وصل می شوند. ECG فعالیت الکتریکی قلب به خصوص تعداد و ریتم منظم ضربان قلب را اندازه گیری می کند و معمولا فشار خون هم در طول تست اندازه گیری می شود.

سپس به پهلو دراز کشیده و متخصص اکوکاردیوگرام در حال استراحت یا اولتراسوند از قلب را انجام می دهد به این صورت که ژل مخصوصی روی پوست می زند و سپس از دستگاهی به نام مبدل استفاده میکند. این دستگاه امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از حرکات قلب و ساختار های داخلی ان منتشر میکند.

پس از اکوکاردیوگرافی در حال استراحت، فرد در تردمیل یا دوچرخه ایستاده تمرین می کند. پزشک بر اساس شرایط فیزیکی ممکن است افزایش شدت تمرینات را بخواهد و احتمالا بخواهد تا زمانی که احساس خستگی کنید، ورزش کنید. به محض اینکه احساس سرگیجه یا ضعف کردید یا درد قفسه سینه یا درد در سمت چپ وجود داشت به پزشک خود اطلاع دهید.

به محض اینکه متخصص به بیمار می گوید که ورزش را متوقف کند، یک سونوگرافی دیگر انجام می دهند و این کار برای این است که تصاویر بیشتری از قلب تحت استرس بگیرند. پس از آن زمان برای سرد کردن بدن دارید، می توانید به آرامی راه بروید و ضربان قلب خود را به حالت عادی برسانید. پزشک ECG، ضربان قلب و فشار خون را تا زمانی که به مقادیر طبیعی برسد، کنترل می کند.

اکو قلب چگونه انجام میشود؟

1_ شما برروی یک تخت به پهلو یا پشت می خوابید.
2_ متخصص ژل مخصوصی رابرروی یک پروب می ریزد و آن را روی ناحیه سینه ای شما حرکت می دهد.
3_ امواج ماورا صوت، تصاویری را از قلب شما و دریچه های آن ایجاد می کند (در اکو کاردیوگرافی از امواج اشعه ایکس استفاده نمیشود).
4_ حرکات قلبی شما بر روی یک صفحه ویدیویی مشاهده می شود.
5_ یک نوار ویدیو یا عکس را می توان تهیه نمود.
6_ در طول تست شما نیز می توانید ویدئو را ببینید.
7_ این تست اغلب به کمتر از 15 تا 20 دقیقه زمان نیاز دارد.
8_ پزشک معالج شما در مورد نتایج آن با شما صحبت می کند.

هزینه اکو قلب

هزینه اکو بر اساس تکنولوژی دستگاه و مهارت دکتر متخصص و نوع بیماری ممکن است، متفاوت باشد. به دلیل نوسانات ارز، بهتر است پیش از مراجعه به بیمارستان یا مطب دکتر، هزینه و قیمت استرس اکو را به صورت تلفنی جویا شوید.

تفسیر اصلاحات اکو قلب و خواندن گزارشهای  اکوکاردیوگرافی

هر چند برای تفسیر اکو قلب باید حتما به متخصص مراجعه کنید، اما دانستن معانی آن خالی از لطف نیست.

LVEF :Left Ventricular Ejection Fraction:

کسر جهش ی بطن چپ ( درصد عادی _ 60 درصد  به بالا ) ( زیر 60 درصد غیر  عادی )

E F:

کسر تخلیه‌ اى _ معمولا همان L V EF مد نظر  است

MVP : Mitral Valve Prolapse :

افتادگی دریچه میترال

MR : Mitral Regurgitation :

نارسایی دریچه میترال

TR : Tricuspide Regurgitation:

نارسایی دریچه تریکوسپید _سه لتی)

PR : Pulmonary Regurgitation :

نارسایی دریچه پولمونر _  ریوی)

AR : Aortic Regurgitation :

نارسایی دریچه آئورت

CAD : Coronary Artery Disease :

بیمارى شریان کرونر

CHF : Congestive Heart Failure :

نارسائى احتقانى قلب

PAP : pulmonary artery pressure :

فشار پولمونر (ریوی)

LVH : Left Ventricular Hypertrophy :

هیپرتروفی عضله قلبی

RWMA :

اختلال حرکت دیواره ای ناشی از سکته قلبی،  قبلی یا ایسکمی قلبی  است

🔔شدت ها :

• Normal : طبیعی
• Trivial : ناچیز
• Mild : خفیف یا متوسط یا (+)
• Severe : شدید یا (++)

تفسیر اکوکاردیوگرافی دو بُعدی ۲D چگونه است؟

اکوکاردیوگرافی، وابستگی بسیاری  به عکسبرداری دو بُعدی دارد. علت آن هم اینست که این نوع عکاسی به پزشک متخصص اجازه میدهد تا بی درنگ ساختار قلب را به‌ صورت بخش – بخش تماشا کند.

این نوع اکو برای تشخیص آناتومی غیرطبیعی یا حرکت غیرمعمول ساختمان اندام بکار می‌رود. معمولترین استفاده این نوع اکو، محور کوتاه جناغی _محور بلند جناغی، و دید اپیکال است.

🔔از اکوی قلب دوبُعدی در معده، زیر دنده و شکاف فوق جناغی نیز استفاده میکنند.

تفسیر اکوکاردیوگرافی M-Mode چیست؟

عکاسی M-Mode، تصاویر تک بُعدی تولید می‌کند و برای اندازه‌گیری بسیار مناسب است.

این روش، عکس‌های “موقتی” و “فضایی” تولید می‌کند.

رزولوشن این عکس‌ها از تصویر برداری دو بُعدی بیش‌تر است؛ چرا که تمرکز آن تنها بر روی یکی از این دو بُعد است.

تفسیر اکوکاردیوگرافی داپلر

برای درک بهتر سرعت حرکت خون در رگها میتوان آنرا با تغییرات فرکانس میان امواج صوتی فرستنده و گیرنده رادیویی مقایسه کرد در امواج فراصوت قلب، داپلر در سه حالت استفاده میشود:

**داپلر موج مداوم _ (CW)

**داپلر موج جهنده_ (PW)

**نقشه‌برداری گردش رنگ_  (CFM)

داپلر موج مداوم چگونه است

داپلر موج مداوم، داپلری بسیار حساس است. این داپلر سرعت گردش خون را در تمام طول امواج فراصوت به‌طور کُلی اندازه میگیرد.

اما داپلر موج مداوم به‌دلیل این‌که سرعت جریان خون را در یک عمق خاص نمی سنجد، نمیتواند نتایج را در یک نقطه کامل جمع‌آوری کند. همچنین از این نوع  برای تشخیص شدت تنگی مجرای دریچه قلب یا_  شدت برگشت خون با استفاده از ارزیابی شکل یا تراکم خروجی استفاده میشود.

داپلر موج جهنده یا _پالس‌دار (PW)

ازاین نوع داپلر برای اندازه‌گیری سرعت خون در یک نقطه خاص استفاده میشود. از داپلر پالس دار در ارزیابی جریان خون در بطن چپ، انتقالهای درون‌قلبی و تشخیص دقیق گردش خون در روزنههای دریچه ها بکار میرود.

نادر افشاری _ متخصص قلب