درد قفسه سینه و درد دست چپ، از بدنامترین درد های پزشکی هستند. بسیاری به اشتباه درد زیر سینه چپ را نشانه حمله قلبی می دانند، در صورتی که دلایل مختلفی موجب درد در سمت چپ قفسه سینه شده و حمله قلبی یکی از آنهاست. در ادامه این مقاله با علت های درد در قفسه و تیر کشیدن سینه چپ و همین طور راههای تسکین و درمان درد قفسه سینه می پردازیم.
علت درد در قفسه سینه چیست؟
زمانی‌که قفسه سینه درد می‌گیرد احتمالا اولین موضوعی که به ذهنتان خطور می‌کند، حمله قلبی است خصوصا اگر درد قفسه سینه سمت چپ باشد. اگرچه درد قفسه سینه یکی از علائم اصلی حمله قلبی است، دلایل دیگری نیز وجود دارد که جای نگرانی ندارد. اما نیاز است شما بتوانید نوع درد را بدرستی تشخیص دهید.
در‌واقع، بیشتر از یک چهارم جمعیت آمریکا درد قفسه سینه را تجربه می‌کنند که هیچ ارتباطی به مشکلات قلبی ندارد. درد قفسه سینه ممکن است به‌دلیل مشکلات ریه، مری، ماهیچه‌ها، دنده‌ها یا عصب‌ها باشد. بعضی از این مشکلات خیلی جدی هستند و جان افراد را به خطر می‌اندازند ولی بعضی دیگر مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند. اگر درد قفسه سینه دارید، تنها راه فهمیدن دلیل آن، مراجعه به پزشک و معاینه است.
علائم درد سينه سمت چپ مرتبط با قلب
درحالیکه درد در زیر سینه چپ یکی از رایج‌ترین علائم مشکلات قلبی است، بعضی افراد علائم دیگری هم در خود مشاهده می‌کنند که گاهی اوقات با درد قفسه سینه همراه است و مواقعی دیگر هیچ دردی حس نمی‌کنند. زنان به‌ویژه در گذشته علائم عجیبی را گزارش می‌کردند که بعدها مشخص شد که این علائم مربوط به مشکلات قلبی بوده است. اگر همراه درد در چپ سینه علائم زیر را داشتید احتمالا مشکل قلبی دارید:
- احساس فشار و تنگی قفسه سینه
- احساس درد در بازو، فک و کمر
- خستگی
- ضعف
- سرگیجه
- تنگی نفس
- درد شکم
- حالت تهوع
- درد هنگام فعالیت
علت درد قفسه سینه چپ مرتبط با قلب
موارد زیر شامل دلایل درد قفسه سینه بوده که مربوط به مشکلات قلبی است:
- انسداد جریان خون به قلب و حمله قلبی
- آنژین، نوعی درد قفسه سینه است که به دلیل انسداد رگ‌های خونی که به قلب منتهی می‌شوند، ایجاد میشود.
- التهاب پرده دور قلب یا پِریکاردیت
- التهاب عضله قلب یا میوکاردیت
- کاردیومیوپاتی بیماری ماهیچه‌های قلب یا کاردیومیوپاتی
- دایسکشن آئورت یا پارهشدن آئورت، شرایط بسیار نادری است که در آن آئورت که رگی بزرگ از قلب است، پاره میشود.
علت درد قفسه سینه در جوانان
علت درد قفسه سینه ناشی از معده و گوارش
موارد زیر شامل دلایل درد قفسه سینه مرتبط با معده و روده است:
- رفلکس اسید معده یا سوزش قلب
- مشکلات بلع که به اختلال مری مربوط است
- سنگ کیسه صفرا
- تورم کیسه صفرا یا پانکراس
دلایل درد قفسه سینه مرتبط با ریه
موارد زیر شامل دلایل درد قفسه سینه مرتبط با ریه است:
- سینه پهلو
- برونشیت ویروسی
- نوموتوراکس (وجود هوا یا گاز در حفره بین ریه و دیواره قفسه سینه که باعث فروافت ریه میشود)
- لخته خون یا آمبولی ریه
- اسپاسم نایژه‌ای
اسپاسم نایژه‌ای معمولا در افرادی دیده میشود که به آسم مبتلا هستند و مشکلاتی مثل بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) دارند.
دلایل درد قفسه سینه مرتبط با استخوان و ماهیچه
موارد زیر شامل دلایل درد قفسه سینه مرتبط با ماهیچه و استخوان است:
- دنده شکسته یا کبود‌شده
- سوزش ماهیچه بعد از فعالیت فیزیکی یا سندروم درد مزمن
- بهم فشردگی ترک‌ها که باعث فشارآمدن به عصب‌ها میشود
دلایل دیگر
زونا هم می‌تواند باعث ایجاد درد ناحیه قفسه سینه شود. ممکن است قبل از این‌که دانه‌های زونا روی پوست‌تان پدیدار شود، در پشت و یا قفسه سینه‌تان احساس درد کنید. حمله پانیک (وحشت‌زدگی) هم می‌تواند دلیل درد قفسه سینه باشد.
درد قفسه سینه
اگرچه درد قفسه سینه می‌تواند یکی از علائم مشکلات قلبی باشد، احتمال وجود مشکلات دیگری هم هست. درحالی که بعضی از آن‌ها ممکن است شرایط بسیار جدی را به‌وجود آورند، بعضی دیگر هیچ ضرری برای بدن ندارند. در این شرایط اولین موضوعی که به ذهنتان می‌رسد، حمله قلبی است. کاملا درست است که درد زیر سینه، مسئله‌ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت ولی باید بدانید که این درد می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد.
چه علائمی ممکن است همراه با درد سینه مشاهده شود؟
از کجا بفهمم درد سمت چپ سینه مربوط به مشکل قلبی است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، ممکن است همراه با درد قفسه سینه علائم دیگری هم داشته باشید. شناسایی این علائم به دکترتان کمک می‌کند تا راحت‌تر بیماری را تشخیص دهد. این علائم شامل موارد زیر میشود:
چه درد سینه ای نشانه مشکل قلبی نیست؟
اگر این نشانه ها را همراه با درد در سینه و در قسمت چپ قفسه داشتید، مشکل شما قلبی نیست. علائمی که نشان می‌دهد درد قفسه سینه به دلیل مشکلات قلبی نیست:
- احساس طعم ترش و اسیدی در دهان
- دردی که فقط در هنگام بلعیدن یا غذا خوردن به‌وجود می‌آید
- مشکلاتی در هنگام بلع
- دردی که به‌دلیل فرم بدن ایجاد میشود و ممکن است در شرایطی بهتر یا بدتر شود
- دردی که هنگام تنفس عمیق یا سرفه‌کردن افزایش می‌یابد
- دردی که همراه با خارش است
- تب
- دردهای خفیف
- احساس سرما
- آبریزش بینی
- سرفه‌کردن
- احساس وحشت و نگرانی
- تنفس سریع و عمیق
- درد کمر که تا جلوی قفسه سینه ادامه پیدا می‌کند
آزمایش های لازم برای تشخیص مشکل قلبی درد قفسه سینه
اگر فکر می‌کنید دچار حمله قلبی شدید،به ویژه زمانی که درد قفسه سینه برایتان جدید و نا آشنا است و بیشتر از چند لحظه طول می‌کشد، خیلی سریع به اورژانس مراجعه کنید. پزشک سوال‌های متعددی می‌پرسد و جواب‌های شما به او کمک می‌کند تا دلیل درد قفسه سینه را سریع‌تر تشخیص دهید. باید در مورد علائم مرتبط، با پزشک صحبت کنید و اطلاعاتی از قبیل داروهای مصرفی، درمان‌های مختلف یا هر شرایط پزشکی دیگری که در گذشته داشتید را با او در میان بگذارید.
برای تشخیص یا از بین بردن مشکلات قلبی ناشی از درد قفسه سینه، باید تست‌هایی را انجام دهید. تعدادی از این تست‌ها به شرح زیر است:
- نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG): در این تست فعالیت‌های الکتریکی قلب ثبت میشود
- تست خون: از طریق تست خون سطح آنزیم در بدن‌تان مشخص میشود
- عکسبرداری پرتو ایکس از قفسه سینه: برای بررسی قلب، ریه‌ها و رگ‌های خونی از این نوع عکسبرداری استفاده میشود
- اکو یا اکوکاردیوگرافی: در این عکسبرداری از موج‌های صوت برای ثبت تصاویر متحرک قلب استفاده میشود
- ام آر آی (MRI): برای مشاهده هر نوع آسیب به قلب یا آئورت استفاده میشود
- تست ورزش یا تست استرس قلب: برای سنجش عملکرد قلب بعد از فعالیت فیزیکی استفاده میشود
- آنژیوگرافی: از آنژیوگرافی برای پیدا‌کردن هرگونه انسداد در رگ‌ها استفاده میشود
درمان پزشکی درد سینه و قفسه
پزشک با تجویز دارو، جراحی، روش‌های بدون جراحی و یا ترکیبی از این روش‌ها، درد قفسه سینه را درمان می‌کند. نوع درمان بستگی به دلایل و شدت درد قفسه سینه دارد.
راههای درمان برای دلایل درد قفسه سینه که به مشکلات قلبی مربوط است شامل موارد زیر است:
- مصرف دارو: مصرف داروهایی مثل نیتروگلیسیرین و داروهای دیگر که تا حدی رگ‌های مسدود را باز می‌کنند. هم‌چنین استفاده از داروهای برطرف‌کننده لخته خون یا رقیق‌کننده خون توصیه میشود
- کاتتریزاسیون قلبی: در این روش از بالون و فنر (استنت) برای بازکردن رگ‌های مسدود استفاده میشود
- جراحی ترمیم رگ‌ها: این جراحی، پیوند بای پس رگ‌های کرونری یا جراحی بای پس هم نامیده میشود
راههای درمان برای دلایل دیگر درد قفسه سینه به شرح زیر است:
- بادکردن دوباره ریه برای بیماری فروافت ریه: پزشک این کار را به وسیله فروکردن لوله قفسه سینه یا ابزارهای مرتبط انجام می‌دهد
- آنتی اسیدها یا روش‌های به‌خصوص برای رفلکس اسید و سوزش قلب که برای از بین بردن علائم استفاده میشود
- داروهای ضد اضطراب: این داروها برای درمان درد قفسه سینه ناشی از حمله پانیک (وحشت‌زدگی) استفاده میشود
درمان خانگی تسکین درد قفسه سینه
توصیه‌های خانگی برای دردهایی است که گاهی اوقات به‌دلیل مشکلات گوارشی یا پارهشدن ماهیچه ها به وجود می‌آید. درد واقعی قلب به خاطر آنژین ایجاد میشود. آنژین زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به سمت قلب کاهش پیدا می‌کند. اگر دچار درد قفسه سینه شدید و دکتر تشخیص داد که دلیل آن آنژین است، حتما با توجه به تجویز پزشک دارو مصرف کنید. راههای درمان دردهایی از قفسه سینه مثل سوزش سینه و تیر کشیدن سمت چپ سینه و شکم که مربوط به مشکلات گوارشی و پارهشدن ماهیچه هاست، شامل موارد زیر میشود:
بادام
زمانی‌که درد قلب بعد از خوردن مواد خوراکی شروع میشود، احتمالاً به دلیل رفلکس اسید یا بیماری رفلکس اسید معده به مری است. هر دو موارد باعث درد شدید قفسه سینه می‌شوند. بسیاری از افراد می‌گویند خوردن یک مشت بادام یا نوشیدن شیر بادام، علائم را هنگام سوزش قلب کاهش می‌دهد. این ادعا فقط یک تجربه است و هیج اطلاعات علمی برای تأیید آن وجود ندارد. بادام، خوراکی قلیایی است که در حد یک نظریه، می‌تواند به آرام‌کردن و خنثی‌کردن اسید مری کمک کنند.
سرکه سیب
زمانی‌که درد قلبی دارید، می‌توانید یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را با یک لیوان آب برای رفلکس اسید بنوشید. به‌طور‌کلی این کار را قبل از هر وعده غذایی هم می‌توانید انجام دهید. شواهد علمی کمی وجود دارد که نشان دهد سرکه سیب درد و سوزش قلب را کاهش می‌دهد ولی با این وجود بسیاری از افراد به این درمان ایمان دارند.
بعضی از افراد دچار رفلکس اسید می‌شوند زیرا معده‌شان اسید کافی تولید نمی‌کند. در این شرایط نوشیدن سرکه سیب می‌تواند میزان اسید معده را افزایش دهد. ترکیبی که باعث تند و تیز‌شدن سرکه سیب میشود، استیک اسید است. استیک اسید به تجزیه و هضم مواد غذایی کمک می‌کند.
در بسیاری از افراد نوشیدن سرکه سیب هیچ عوارضی را به همراه ندارد. با این حال به افرادی که داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، توصیه میشود آن را با احتیاط بنوشند زیرا باعث رقیق‌شدن خون میشود.
مصرف نوشیدنی های گرم یا داغ
گاز یکی از معمول‌ترین دلایل سوزش قفسه سینه است. نوشیدنی داغ یا گرم می‌تواند عملکرد سیستم هضم را بهتر کند و گاز و نفخ را از بین ببرد. به‌خصوص، چای ترش داغ، هم هضم غذا را بهتر می‌کند و هم به سلامت قلب کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که چای ترش فشار خون را پایین می‌آورد و کلسترول و تری‌گلیسیرید را کاهش می‌دهد. به‌طور کلی چای ترش را بدون هیچ ترسی می‌توان نوشید.
قرار دادن کیسه سرد روی قفسه سینه
بعضی مواقع درد قلب به دلیل پارهشدن ماهیچه ها است. بلندکردن وزنه، زمین خوردن، بغل کردن کودک یا حتی جابه‌جا کردن سبد لباس ها، می‌توانند دلیل درد باشند. کاسکاندریت که تورم دیواره قفسه سینه است، معمولا منبع درد شدید قفسه سینه است. اگر چند بار در روز کیسه‌ای سرد را روی محل دردناک قرار دهید، ممکن است تورم و درد را کاهش دهد.
اسیدهای چرب امگا 3
استفاده از اسیدهای چرب امگا 3 منجر به موارد زیر میشود:
- کاهش خطر آریتمی قلبی مرگ بار
- کاهش سطح تری‌گلیسیرید
- کاهش پیشرفت تصلب شرایین
- کاهش فشار خون
اسیدهای امگا 3 در ماهی‌های چرب مثل سالمون، ماکرِل و ماهی تن آلباکور به وفور یافت میشود. اگر شما نمی‌توانید دو بار در هفته ماهی بخورید، می‌توانید از روغن ماهی با امگا 3 فراوان استفاده کنید.
آب انار
اضافه‌کردن آب انار به رژیم غذایی به سلامت قلب خیلی کمک می‌کند. انار حاوی آنتی‌اکسیدان فراوانی است که کلسترول خون را تنظیم می‌کند و به سلامت رگ‌های قلبی کمک می‌کند. با توجه به مطالعه‌ای که کلینیک کلیولند (Cleveland clinic) انجام داده‌است، مصرف آب انار کلسترول بد (LDL) خون را کاهش می‌دهد. هم‌چنین به جلوگیری یا کاهش ایجاد جرم در رگ‌ها کمک می‌کند. وجود جرم در رگ‌ها باعث میشود جریان خون به سمت قلب کاهش پیدا کند.
حداقل یک مطالعه نشان داده‌است که نوشیدن آب انار به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق در تهران