داروهای ضدآریتمی معمولاً برای بازگردانی و حفظ ریتم طبیعی قلب ضروری هستند. اما این داروها معمولاً اثربخشی کمی دارند و یا سمی هستند. به یاد داشته باشید که در برخی از بیماران، رهایی از فیبریلاسیون دهلیزی با داروهای ضدآریتمی به تنهایی امکان پذیر نیست و فرآیند های پزشکی دیگری مانند ابلیشن و یا کاشت ضربان ساز فقط میتواند به شما کمک کند.
مسئله نگران کننده در مورد داروهای ضدآریتمی، سمی بودن آنهاست که اغلب مصرف آنها را سخت و نسبتاً خطرناک می کند. با مصرف داروهای ضد آریتمی، احتمال بروز دو نوع سمیت کلی وجود دارد که عبارتند از:
- انواع عوارض جانبی معمول که با مصرف بسیاری از داروها مانند داروهای آلرژی، بی خوابی و اختلالات گوارشی قابل مشاهده است.
- پروآریتمی یک عارضه ی جانبی جدی است که در حین مصرف داروهای آریتمی به وجود می آید.
پروآریتمی چیست؟
پروآریتمی، به سادگی به معنای ایجاد آریتمی یا بی نظمی در ضربان قلب است. این داروها در واقع به جای از بین بردن آریتمی ها، آنها را به وجود می آورند. داروهای ضدآریتمی با تغییرخواص الکتریکی بافت قلب عمل می کنند. بنابراین زمانی که این خواص الکتریکی را تغییر می دهید، دو موضوع مختلف ممکن است اتفاق بیفتد، شما ممکن است احتمال وقوع این آریتمی ها را کمتر کنید، که در واقع هدف این دارو هم همین است و یا در عوض ممکن است احتمال وقوع این آریتمی ها را بیشتر کنید.
بدتر از همه، نوع آریتمی ایجاد شده با پروآریتمی می تواند کُشنده باشد. بنابراین، در زمان مصرف داروهای ضد آریتمی تا حدودی احتمال ایجاد آریتمی خطرناک نیز وجود دارد. بنابراین پزشکان باید از تجویز این داروها خودداری کنند، مگر اینکه واقعاً ضروری باشند. برخی از داروها نسبت به داروهای دیگر بیشتر احتمال دارد که موجب بروز پروآریتمی شوند و برخی از بیماران نسبت به افراد دیگر بیشتر مستعد تجربه ی پروآریتمی هستند. قبل از تجویز این داروها، احتمال بروز پروآریتمی باید در نظر گرفته شود.
درمان آریتمی با ابلیشن قلبی
بهترین داروهای ضد آریتمی
همانطور که اشاره کردیم اینکه بهترین دارو یا درمان برای شما کدام گزینه است را فقط و فقط متخصص قلب بسته به شرایط و نوع آریتمی شما تشخیص میدهد، اما اغلب اوقات شش داروی ضدآریتمی برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می شوند به شرح زی هستند:
- پروپافنون (ریتمول)
- فلکاینید (تامبوکور)
- سوتالول (بتاپاک)
- دوفتیلید (تیکوسین)
- آمیودارون (کوردارون)
- دروندارون (مولتاگ)
برای بیمارانی که به مصرف این داروها نیاز دارند، برنامه درمانی منحصر به فردی را باید در نظر گرفت تا خطر مسمومیت دارویی به حداقل برسد، اما قوانین کلی زیر را می توان ارائه داد:
1_ ریتمول و تامبوکور
تا زمانی که موجب بروز آریتمی نشوند، نسبتاً به خوبی تحمل می شوند. این داروها، در بیماران جوان و سالم که هیچ مشکل قلبی زمینه ای ندارند و احتمال بیماری قلبی آنها بسیار کم است، پروآریتمی بسیار کمی ایجاد می کنند و ممکن است انتخاب خوبی برای بازیابی ضربان قلب در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی باشند.
این داروها، اثربخشی متوسطی دارند. گرچه، در بیمارانی که نوعی بیماری قلبی زمینه ای دارند یا مستعد بیماری قلبی هستند، این داروها به طور ویژه ای می توانند موجب بروز پروآریتمی های خطرناک شوند و از مصرف آنها باید اجتناب کرد.
2_ بتاپاک و تیکوسین
تا زمانی که مشکل پروآریتمی ایجاد نکنند، به خوبی تحمل می شوند. گرچه، این داروها در هرکسی می توانند موجب بروز پروآریتمی شوند و پزشکان باید احتیاط کنند که احتمال خطر را به حداقل برسانند. در حقیقت، سازمان غذا و دارو اعلام کرده است که پزشکان قبل از اجازه برای تجویز داروی تیکوسین، باید آموزش تخصصی ببینند. این داروها در کنترل فیبریلاسیون دهلیزی، نسبتاً مؤثر هستند.
3_ کوردارون
یک داروی ضدآریتمی واقعاً منحصر به فرد است. با اینکه این دارو نسبت به داروهای دیگر در درمان فیبریلاسوین دهلیزی تأثیر بیشتری دارد و موجب پروآریتمی های نسبتاً اندکی می شود، اما با مصرف آن احتمال بروز عوارض جانبی خطرناک بیشتر است. زمانی که این دارو مصرف می شود باید مراقب بود که در دوره ی مصرف دارو و حتی چند ماه بعد از قطع آن، بیمار دچار مسمومیت دارویی نشود.
4_ مولتاگ
از خانواده کوردوران می باشد و با این امید تولید شد که اثربخشی آن به اندازه ی کوردارون باشد و احتمال سمیت نداشته باشد. اما، با اینکه مولتاگ نسبت به کوردارون احتمال سمیت بسیار کمتری دارد، به اندازه ی آن مؤثر نیست. همچنین، مولتاگ در افرادی که قبلاً نارسایی قلبی داشته اند، قابل استفاده نیست.
دکتر نادر افشاری، متخصص قلب و عروق در تهران