تاکی کاردی به ضربان قلب سریع در حال استراحت (ضربان قلب بالای 100 در دقیقه) گفته می شود. بسته به علت اصلی و میزان کارایی قلب، تاکی کاردی می تواند خطرناک باشد. تاکی کاردی بیماری در میان مردم با عنوان تپش قلب شناخته می شود
برخی از افراد مبتلا به تاکی کاردی ممکن است علامت یا عوارضی نداشته باشند. با این حال، تاکی کاردی خطر سکته، ایست ناگهانی قلب و مرگ را افزایش می دهد.
تاکی کاردی چیست؟
قلب از دو بطن و دو دهلیز تشکیل شده است. تاکی کاردی زمانی اتفاق می افتد که این حفره ها بسیار سریع بتپند. تاکی کاردی به ضربان قلب بالا در حال استراحت اشاره دارد.
به طور کلی ، قلب یک فرد بزرگسال در حالت استراحت بین 60 تا 100 بار در دقیقه می تپد. هنگامی که یک فرد تاکی کاردی یا تپش قلب دارد، اتاقک های فوقانی یا تحتانی قلب ، بطور قابل توجهی سریعتر می تپند.
هنگامی که قلب خیلی سریع می تپد، کمتر پمپ می شود و جریان خون به بقیه بدن از جمله خود قلب کاهش می یابد.
آشنایی با اجزا و عملکرد قلب
برای فهم بهتر بیماری تپش قلب بیایید ابتدا با اجزای قلب آشنا شویم. قلب انسان از چهار حفره تشکیل شده است:
- دهلیز چپ و راست که دو حفره بالایی قلب هستند.
- بطن چپ و راست که دو حفره پایینی قلب هستند.
قلب چگونه ضربان ایجاد می کند؟
قلب دارای یک ضربان ساز طبیعی است که به آن گره سینوسی گفته می شود که در دهلیز راست قرار دارد. گره سینوسی تکانه های الکتریکی ایجاد می کند که هر یک باعث ضربان قلب فرد می شود.
تکانه های الکتریکی گره سینوسی را ترک کرده و در طول دهلیز حرکت می کنند و باعث می شوند عضلات دهلیزی منقبض شوند. این انقباض عضله دهلیزی خون را به داخل بطن ها سوق می دهد.
روش صحیح گرفتن ضربان قلب در خانه
در این ویدئو دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق، روش صحیح گرفتن ضربان قلب در خانه را آموزش می دهند. دانستن تعداد ضربان قلب هنگام حمله تپش قلب و آریتمی های قلبی کمک بزرگی به تشخیص صحیح وضعیت بیمار می کند.
علت تپش قلب در خواب چیست؟
تاکی کاردی عموماً با ایجاد اختلال در تکانه های الکتریکی طبیعی که عملکرد پمپاژ قلب را کنترل می کنند، ایجاد می شود. حالات، شرایط و بیماری های زیر دلایل احتمالی می باشند :
- واکنش به برخی داروهای خاص
- ناهنجاری های مادرزادی قلب
- مصرف زیاد الکل
- مصرف کوکائین و برخی از مواد های مخدر
- عدم تعادل الکترولیت
- بیماری قلبی که منجر به خون رسانی ضعیف و آسیب رساندن به بافت های قلب، از جمله بیماری عروق کرونر، بیماری دریچه قلب، نارسایی قلبی، بیماری عضلات قلب، تومورها یا عفونت ها می شود.
- فشار خون بالا
- غده تیروئید بیش فعال
- سیگار کشیدن
- بیماری های خاص ریه
در بسیاری از موارد بیش از یک فاکتور در ایجاد تاکی کاردی نقش دارند. همچنین برخی اوقات ممکن است تیم پزشکی نتواند علت دقیق تاکی کاردی را مشخص کند.
خطرات تاکی کاردی چیست؟
خطر عوارض تپش قلب به 5 عامل وابسته است: شدت تپش قلب، نوع تاکی کاردی، ضربان قلب هنگام حمله، مدت زمان تپش قلب و بیماری های قلبی دیگر
شایع ترین خطرات ناشی از تپش قلب عبارت اند از :
لخته خون در عروق منتهی به قلب خطر حمله قلبی را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
اگر شرایط کنترل نشود ، احتمالاً قلب ضعیف می شود. این امر ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود. نارسایی قلبی در مواردی است که قلب، خون را به طور مؤثر یا صحیح به بدن منتقل نمی کند. سمت چپ، سمت راست یا حتی هر دو طرف بدن ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند.
فرد مبتلا به ضربان قلب بالا ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد.
این حالت به طور کلی تنها با تاکی کاردی بطنی یا فیبریلاسیون بطنی مرتبط است.
درمان تاکی کاردی
گزینه های درمانی بسته به علت بیماری، سن و سلامت عمومی فرد مبتلا به تاکی کاردی و سایر عوامل متفاوت است. هدف از درمان تاکی کاردی، رفع علت آن است. هنگامی که از نظر بالینی قابل انجام باشد، پزشک ممکن است سعی کند ضربان را کند، از بروز تاکی کاردی های بعدی پیشگیری کند و عوارض را کاهش دهد.
در برخی موارد، پزشک بدون توجه به کاهش تپش قلب فقط به دنبال رفع منشا آن است. در موارد دیگر که علت اصلی یافت نمی شود، ممکن است پزشک درمان های مختلفی را امتحان کند.
انواع تاکی کاردی قلب
در ادامه به شناخت انواع تپش قلب بالا و منشا آن ها می پردازیم. شناخت نوع تاکیکاردی در انتخاب درمان مناسب آن اهمیت بسیاری دارد.
تاکی کاردی دهلیزی یا فوق بطنی (SVT)
آیا تاکی کاردی سینوسی خطرناک است؟
تاکی کاردی بطنی
در موارد تاکی کاردی بطنی، سیگنال های الکتریکی در حفره های تحتانی قلب به طور غیر طبیعی ایجاد می شوند. این سیگنال ها با تکانه های الکتریکی ناشی از گره سینوسی-دهلیزی (SA) تداخل پیدا می کنند.
نتیجه این اختلال ضربان سریع تر قلب نسبت به حالت طبیعی است. این ضربان قلب بالا باعث می شود که حفره های قلب کاملاً بین انقباضات پر نشوند و نتوانند خون را به قسمت دیگر بدن برسانند.
کاهش تپش قلب با مانور واگال
عصب واگ به تنظیم ضربان قلب ما کمک می کند. مانورهایی که روی این عصب تأثیر می گذارند عبارتند از: سرفه ، زور زدن (مانند هنگام اجابت مزاج) و قرار دادن کمپرس یخ بر روی صورت فرد. اجرای این حرکات در هنگام حمله تپش قلب می تواند به سرعت ضربان قلب را پایین بیاورد و علائم را کنترل کند.
داروی تپش قلب چیست؟
پزشک شما با توجه به نوع و سابقه تاکی کاردی ممکن است دارو های ضد آریتمی برای شما تجویز کند. داروهای ضد آریتمی را می توان به صورت خوراکی و تزریقی مصرف نمود. این داروها ضربان قلب بالا را به حالت طبیعی باز می گردانند. این کار در بیمارستان انجام می گردد.
داروهای در دسترس ضربان قلب را به حالت طبیعی باز می گردانند، سرعت قلب را کنترل می کنند و یا هر دو کار را باهم انجام می دهند. گاهی اوقات برخی افراد ممکن است به مصرف بیش از یک داروی ضد آریتمی نیاز داشته باشند.
شوک قلبی برای کاهش تپش قلب شدید
هنگامی که بیمار با تپش قلب شدید به اورژانس منتقل شود، ممکن است برای مهار تاکی کاردی، به او شوک قلبی وارد کنند.
پدال یا پچ هایی برای انتقال شوک الکتریکی به قلب استفاده می شوند. این امر بر روی تکانه های الکتریکی در قلب تأثیر می گذارد و ریتم طبیعی را بازیابی می کند.
آیا پیشگیری از تاکی کاردی ممکن است؟
اقدامات خاصی وجود دارد که می تواند مانع از تاکی کاردی یا تشدید آن شود. برای پیشگیری از تپش قلب می توان از دارو ها و یا عمل های جراحی بسته به شدت و منشا تاکی کاردی استفاده کرد.
از بین بردن تپش قلب با کاتتر رادیوفرکانس
پیشگیری از تپش قلب با دارو
ضربان ساز قلبی قابل کاشت (ICD)
عمل جراحی تپش قلب
برخی اوقات، عمل جراحی برای برداشتن قسمتی از بافت قلب لازم است. جراح ممکن است الگویی از بافت اسکار ایجاد کند. بافت اسکار هادی الکتریکی بدی می باشد. این روش معمولاً فقط در مواردی انجام می شود كه سایر روش های درمان ضربان قلب بالا مؤثر نبوده و یا فرد دچار اختلال قلبی دیگری باشد.
ضد انعقاد کننده های خوراکی رمان (NOAC) یا رقیق کننده های خون
NOACs لخته شدن خون را سخت تر می کنند و به افرادی که خطر متوسط یا بالای ابتلا به سکته یا حمله قلبی دارند، داده می شود.
اگرچه این داروها خطر خونریزی را افزایش می دهند، پزشک آنها را برای شخصی تجویز می کند که خطر حمله قلبی در آن ها بیشتر از خطر خونریزی باشد.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب