پزشک شما ممکن است، زمانی که علائم گرفتگی رگ قلب، آسیب دیدگی و یا غیرطبیعی بودن دارید، آنژیو قلب را جهت تشخیص درست مشکل تجویز کند. آنژیوگرافی می تواند در پیدا کردن منبع مشکل و میزان آسیب رگهای خونی شما به پزشک کمک کند. پزشک با آزمایش آنژیوگرافی می تواند مشکلات زیر را تشخیص دهد و یا برای درمان آنها برنامه ریزی کند:
آنژیوگرافی قلب توسط کدام متخصص انجام میشود؟
متخصص قلب عروق و یا جراح قلب، آنژیوگرافی قلب را انجام می دهد. جراح عروق، آنژیوگرافی های شریان های محیطی، و نورولوژیست مداخله ای، آنژیوگرافی های مغزی را انجام می دهد. پزشکی که آنژیوگرافی را انجام می دهد، پس از اتمام فرآیند، تصاویر را بررسی و محل مشکل را شناسایی کند.
آزمایش آنژیوگرافی چگونه عمل می کند؟
آنژیوگرافی با تزریق یک ماده کنتراست به درون رگ ها شروع شده و سپس پزشک از طریق دستگاه اشعه ی ایکس می تواند درون رگ ها را مشاهده کند. تصاویر روی صفحه، گردش خون و انسدادهای موجود در رگ های خونی را نشان می دهند.
آمادگی های قبل از انجام آنژیوگرافی
قبل از آزمایش آنژیوگرافی، پزشک ممکن است بخواهد وضعیت خون و عملکرد لخته های خونی شما را بررسی کند. او همچنین ممکن است بخواهد از عملکرد صحیح کلیه های شما مطمئن شود. این دستورالعمل ها را شب قبل از آزمایش باید انجام دهید:
- هیچ گونه آسپیرین یا محصولات حاوی آسپیرین مصرف نکنید.
- داروهای رقیق کننده خون مانند دی پریدامول یا وارفارین را 72 ساعت قبل از آزمایش و 24 ساعت بعد از آن قطع کنید.
- از مصرف کلوپیدوگرل به مدت 5 روز قبل از آنژیو خودداری کنید.
همیشه قبل از قطع داروهای خود به ویژه داروهای ضدپلاکت و ضدانعقاد خون با پزشک صحبت کنید.
داروهای دیگر خود را مطابق معمول مصرف کنید. اگر دیابت دارید، از پزشک خود درباره ی زمان مصرف انسولین یا داروی خود صحبت کنید. بعد از نیمه شب قبل از آنژیوگرافی هیچ چیزی نخورید. اگر قرار است تحت بیهوشی عمومی قرار گیرید، بعد از نیمه شب از خوردن یا آشامیدن پرهیز کنید. در روز آزمایش، برای صبحانه فقط مایعات شفاف بنوشید. مایعات شفاف شامل سوپ آبکی، چای، قهوه سیاه و نوشابه زنجبیل می شوند.
در روز آزمایش آنژیوگرافی چه چیزی در انتظار من است؟
در روز آنژیوگرافی، شما باید:
- جواهرات و دیگر وسایل با ارزش خود را در خانه بگذارید.
- با یکی از اعضای خانواده هماهنگ کنید تا پس از انجام فرآیند، شما را به خانه برساند.
- در صورت ابتلا به دیابت، به تمام پرستاران اطلاع دهید.
در ویدئو زیر مراحل آنژیوگرافی از راه دست توسط دکتر افشاری متخصص قلب و عروق را مشاهده می کنید:
در حین آنژیوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
آنژیو در صورت ابتلای شما به موارد زیر برای شما تجویز می شود:
- بیماری عروق کرونر
- بیماری عروق محیطی
- آترواسکلروزیس
- لخته های خونی
- آنوریسم
- ناحیه ورود کاتتر را بی حس می کند.
- با استفاده از یک سوزن، به رگ خونی شما دسترسی پیدا می کند.
- یک سیم را از طریق سوزن وارد بدن می کند.
- یک لوله نازک و بلند به نام کاتتر را از روی سوزن عبور می دهد و به یک شریان بزرگ (معمولاً در کشاله ران) وارد می کند.
- به آهستگی و با دقت، کاتتر را وارد شریان شما می کند تا زمانی که نوک کاتتر به رگ خونی مورد نظر برسد.
- مقدار کمی از ماده ی حاجب را از طریق کاتتر به رگ خونی مورد نظر تزریق می کند. در چند ثانیه اول احساس گُرگرفتگی می کنید.
- تصویر اشعه ی ایکس را می گیرد.
- روی مانیتور، محلی که ماده ی حاجب وارد می شود را مشاهده می کند.
اگر پزشک، یک انسداد را مشاهده کند، فوراً آن را با روش آنژیوپلاستی درمان می کند. این رویکرد، از یک بالون ریز استفاده می کند تا انسداد درون دیواره شریان را باز کند. اگر مشکل رگ خونی شما حل شود و کمتر از 30% انسداد باقی بماند، آنژیوپلاستی تمام چیزی ست که به آن نیاز دارید. اما اگر آنژیوپلاستی، مشکل شما را حل نکند، شما ممکن است به استنت قلب نیاز داشته باشید.
این لوله ی فلزی ریز در رگ خونی شما باقی می ماند تا آن را باز نگه دارد. پزشک شما، این کار را بلافاصله بعد از آنژیوپلاستی انجام می دهد. درمان دیگر، جراحی بای پس است که یک میانبُر در اطراف انسداد شما ایجاد می کند.
بعد از فرآیند آنژیوگرافی چه چیزی باید انتظار داشته باشم؟
پزشک شما، کاتتر را بیرون می آورد و محل سوراخ شدن پوست شما را باندپیچی می کنند. آنها به مدت حداقل 15 دقیقه روی ناحیه باندپیچی شده را فشار می دهند تا خونریزی را متوقف کنند یا از آن جلوگیری کنند. اگر کاتتر از طریق پای شما وارد شود، شما باید به مدت 4 تا 6 ساعت در رختخواب استراحت کنید. این کار باعث می شود احتمال خونریزی از برش شما کمتر شود. پزشک شرایط شما را بررسی می کند و قبل از رفتن به خانه دستورالعمل های لازم را به شما می دهد.
ریکاوری بعد از آنژیوگرافی
شما همان روز آنژیوگرافی باید بتوانید به خانه بروید، حتی اگر آنژیوپلاستی و استنت گذاری انجام داده باشید. از آنجا که بی حسی دریافت کرده اید، فردی باید شما را با ماشین به منزل برساند. بعد از رسیدن به خانه تا دو روز نباید وسیله سنگین بلند کنید یا خم شوید.
این کار می توانید باعث خونریزی از محل برش شود. یک فرد بزرگسال و مسئولیت پذیر باید شب بعد از آنژیوپلاستی در کنار شما بماند. برخی از افراد ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان بمانند. اگر دیابت دارید، به مدت 48 ساعت بعد از آنژیوگرافی از مصرف متفورمین خودداری کنید. این کار، احتمال عوارض کلیوی را کاهش می دهد.
عوارض آنژیوگرافی چه مواردی هستند؟
خطرات آنژیوگرافی بسیار کم هستند. گرچه، شما ممکن است در ناحیه برش دچار عوارضی شوید. عوارض آنژیوگرافی در کمتر از 1% موارد اتفاق می افتند و شامل موارد زیر می شوند:
- کبودی ها. شایع هستند و ظرف یک تا سه هفته از بین می روند.
- خونریزی
- عفونت
- درد
- مشکلات کلیوی
- واکنش آلرژیک به ماده حاجب
- آسیب زدن به رگ های خونی
- انسداد رگ خونی که در موارد نادر می تواند موجب حمله قلبی یا سکته شود.
- نشت رگ خونی در موارد نادر
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق در تهران