قرص اکسابین که با نام های ریواروکسابان و نام تجاری زارلتو (XARELTO) عرضه می شود، یک داروی نسخه ای است.
موارد استفاده از قرص اکسابین
زارلتو یا اکسابین معمولا در موارد زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
1- کاهش خطر سکته مغزی و لخته شدن خون
در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی (نوعی ریتم غیرطبیعی ضربان قلب)، بخشی از قلب عملکرد صحیحی ندارد. این اتفاق می تواند منجر به تشکیل لخته های خون شود. این لخته ها ممکن است در جریان خون حرکت کرده و به مغز بروند و باعث سکته مغزی شوند.
2. درمان لخته های خون
درمان لخته های ایجاد شده در وریدهای پا (ترومبوز ورید عمقی یا DVT) یا ریه ها (آمبولی ریه یا PE). افرادی که دچار لخته شدن خون می شوند، پس از درمان نیز حداقل به مدت 6 ماه در معرض خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی (DVT) یا آمبولی ریه (PE) می باشند. مصرف این دارو، به کاهش احتمال تشکیل مجدد لخته های خون کمک می کند.
3. پیشگیری از ایجاد لخته خون در بدن
پیشگیری از ایجاد لخته خون در پاها و ریه ها، در افرادی که به تازگی تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران یا زانو قرار گرفته اند.
برخی از بیماران مبتلا به یک بیماری حاد که در بیمارستان بستری شده اند، به دلیل از دست دادن توانایی حرکت یا کاهش تحرک و همچنین عوامل دیگر، در معرض خطر لخته شدن خون هستند. مصرف این دارو به جلوگیری از ایجاد لخته های خون کمک می کند.
بهترین زمان مصرف قرص اکسابین
برای کاهش خطر سکته مغزی ناشی از فیبریلاسیون دهلیزی (AFib)، این دارو باید یک بار در روز به همراه وعده غذایی شبانه مصرف شود. در صورت فراموش کردن مصرف یک دوز این دارو، به محض یادآوری دوز فراموش شده در همان روز خورده شود و دوز بعدی باید در زمان برنامه ریزی شده مصرف شود.
اگر اکسابین با معده خالی مصرف شود چه اتفاقی می افتد؟
مصرف قرص های 15 میلی گرم یا 20 میلی گرم با معده خالی، جذب این دارو را کاهش می دهد و ممکن است اثربخشی آن نیز کاهش پیدا کند. البته قرص 10 میلی گرمی را می توان با غذا و یا بدون غذا مصرف کرد.
چرا ریواروکسابان یا زارلتو باید به همراه غذا مصرف شود؟
قرص اکسابین در بیماران فیبریلاسیون دهلیزی چه مدت باید مصرف شود؟
فیبریلاسیون دهلیزی یک بیماری طولانی مدت است که خطر بروز سکته مغزی را افزایش می دهد. دوره مصرف این دارو بر اساس دستور پزشک متخصص تعیین می شود. مصرف دارو نباید بدون مشورت با پزشک قطع شود. قطع ناگهانی مصرف دارو، خطر بروز سکته مغزی را افزایش می دهد.
عوارض جانبی قرص اکسابین چیست؟
این دارو مانند تمام داروهای رقیق کننده خون، می تواند باعث خونریزی شود که یک مشکل جدی و خطرناک بوده و در برخی موارد حتی مرگ آور می باشد. قرص زارلتو می بایست دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شود. همچنین، مصرف دارو بدون مشورت با پزشک متخصصی که آن را تجویز کرده است، نباید قطع شود. مصرف دارو به طور منظم و کامل کردن دوره درمان، اهمیت زیادی دارد. همچنین، همه ی فواید و خطرات احتمالی مصرف دارو باید با پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
تداخلات دارویی قرص اکسابین یا زارلتو
اگرچه زارلتو تداخلات دارویی کمتری نسبت به داروهای قدیمی تر مانند وارفارین دارد، اما تمام داروهای دیگر، باید با مشورت پزشک متخصص مصرف شود. از جمله داروهای تجویزی و یا داروهای بدون نسخه:
- ویتامینها و مکملهای گیاهی
- داروهای کتوکونازول
- ریتوناویر
- کاربامازپین
- فنیتوئین
- ریفامپین
- اریترومایسین
از آنجایی که داروی XARELTO یکی از داروهای رقیق کننده خون می باشد، مصرف آن با داروهای دیگری مانند آسپرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، وارفارین، داروهای حاوی هپارین یا کلوپیدوگرل که احتمال خونریزی را افزایش می دهند، فرد را در معرض خطر بیشتری برای خونریزی قرار می دهد.
چرا اکسابین به انجام آزمایشات رایج خون نیاز ندارد؟
برخلاف وارفارین، تأثیر داروی XARELTO بر فرایند انعقاد خون به مواردی همچون سن، نژاد، وزن، جنسیت و یا رژیم غذایی فرد بستگی ندارد. همچنین، تداخلات زیادی با سایر داروها ندارد. در افرادی که این دارو را مصرف می کنند، انجام آزمایشات خون برای بررسی عملکرد دارو، بررسی سطح رقیق کننده های خون (INR) و یا تغییر دوز دارو لازم نیست.
مصرف وارفارین نه تنها با برخی از داروها و مواد غذایی (به ویژه موادی که ویتامین K بالایی دارند) تداخل دارد، بلکه دوز مصرفی این دارو نیز، با توجه به عواملی همچون سن، نژاد، وزن و جنسیت، از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. به همین خاطر، برای اطمینان از بی خطر بودن و مؤثر بودن دوز مصرفی وارفارین، آزمایشات خون باید به طور منظم (در برخی موارد 1 تا 2 بار در هفته) انجام شود.
آیا مصرف ریواروکسابان قبل از جراحی باید قطع شود؟
در صورت نیاز به عمل جراحی و یا فرآیند های دندانپزشکی، حتما باید در مورد استفاده از داروی XARELTO به دندانپزشک، پزشک جراح و یا سایر متخصصان اطلاع داده شود. همچنین، برای تشخیص لزوم قطع مصرف دارو و مدت زمان توقف مصرف آن، باید با پزشک متخصصی که این دارو را تجویز کرده است، مشورت شود. در صورت لزوم، مصرف داروی XARELTO معمولاً 24 ساعت قبل از عمل جراحی قطع می شود.
اثر قرص اکسابین برای چه مدت در بدن باقی می ماند؟
معمولا 2 الی 4 ساعت طول می کشد تا اثر رقیق کنندگی خون این دارو به طور کامل ایجاد شود. اثر آن سریع تر از وارفارین از بین می رود. این دارو معمولاً در عرض 24 ساعت از بدن دفع می شود. درحالی که اثر وارفارین، ممکن است طی 3 الی 4 روز ایجاد شده و دفع آن از بدن فرد تا 7 روز طول می کشد. مصرف داروی زارلتو برای افرادی که قصد انجام عمل جراحی و یا جراحی های دندانپزشکی را دارند، گزینه مناسب تری می باشد.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق