پزشک با قرار دادن گوشی پزشکی در نقاط مختلف قفسه سینه می تواند به صداهای قلب شما گوش دهد. این صداها ناشی از عبور خون از دریچه های قلبی هستند. به طور معمول، هر ضربان قلب دو صدا تولید می کند: پوم و تاک. اولین صدای قلب حاصل بسته شدن دریچه های میترال و سه لتی و دومین صدا ناشی از بسته شدن دریچه های آئورت و پولمونری است. اما ببینیم دلایل وجود صدای اضافه قلب در بزرگسالان چه چیزهایی هستند…
دلایل وجود صدای اضافه در قلب
در بزرگسالان، سوفل های غیرطبیعی بیشتر به دلیل مشکلات دریچه ای قلبی رخ می دهند. در کودکان نیز سوفل های غیرطبیعی معمولاً به دلیل مشکلات ساختاری قلب (نقایص مادرزادی قلب) ایجاد می شوند.
1_ تنگی دریچه
2_ نارسایی دریچه
3_ اندوکاردیت
نوعی عفونت در لایه داخلی قلب و دریچه هاست و معمولا زمانی رخ می دهد که باکتری ها یا سایر میکروب ها از سایر قسمت های بدن، مانند دهان، از طریق جریان خون به قلب رسیده و آن را درگیر می کنند. در صورت عدم درمان، اندوکاردیت ممکن است به دریچه های قلب آسیب رسانده و آن ها را از بین ببرد. این وضعیت معمولا در افرادی رخ می دهد که از قبل مشکلات دریچه ای قلب دارند.
4_ تب روماتیسمی
اگرچه این بیماری امروزه نادر است، با این حال تب روماتیسمی نوعی بیماری جدی است که می تواند در صورت عدم درمان فوری یا کاملِ عفونت استرپتوکوکی گلو ایجاد شود. این وضعیت می تواند به طور دائمی بر دریچه های قلب تأثیر گذاشته و جریان طبیعی خون را در قلب مختل کند.
سایر علل سوفل های قلبی عبارتند از:
- کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک
- نقص در دیواره های قلبی
علت وجود صدای اضافه در قلب کودکان
در کودکان نیز سوفل های غیرطبیعی معمولاً به دلیل مشکلات ساختاری قلب (نقایص مادرزادی قلب) ایجاد می شوند. نقایص مادرزادی شایع که باعث شنیده شدن سوفل قلبی می شوند عبارتند از:
1_ وجود سوراخ در قلب:
که به آن نقص در دیواره های قلبی گفته می شود. این نقایص بسته به اندازه و محل آن ها می توانند جدی باشند یا نباشند.
2_ شانت های قلبی:
شانت های قلبی هنگامی رخ می دهند که جریان خون غیر طبیعی بین حفره ها یا عروق قلبی ایجاد شود. این وضعیت ممکن است سوفل قلبی ایجاد کند.
3_ مشکلات مادرزادی دریچه ای:
برای مثال تنگی های مادرزادی دریچه یا نارسایی مادرزادی آن.
آیا علائمی به جز وجود صدای غیر طبیعی قلب وجود دارد؟
در صورت داشتن سوفل بی آزار (یا سوفل بی گناه)، احتمالا شما علامتی نخواهید داشت. سوفل غیرطبیعی قلب بسته به علت سوفل ممکن است علائم و نشانه های زیر را ایجاد کند:
- آبی شدن رنگ پوست، به ویژه در مناطقی مانند نوک انگشتان و لب ها
- تورم بدن یا افزایش ناگهانی وزن
- تنگی نفس
- سرفه مزمن
- بزرگ شدن کبد
- اتساع وریدهای گردن
- در نوزادان، اشتهای ضعیف و عدم رشد طبیعی
- تعریق شدید با فعالیت کم یا حتی بدون انجام فعالیت
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- غش کردن
سوفل های بی آزار
افرادی که در آن ها سوفل بی آزار شنیده می شود، قلب نرمالی دارند. این نوع سوفل در نوزادان و کودکان شایع است. هنگامی که خون سریعتر از حد معمول در قلب جریان می یابد، می تواند منجر به سوفل بی آزار شود. شرایطی ممکن است باعث این اتفاق شوند؛ اعم از:
- فعالیت بدنی یا ورزش
- بارداری
- تب
- کمبود گلبولهای قرمز سالم کافی برای رساندن اکسیژن مورد نیاز به بافت های بدن (کم خونی)
- پرکاری تیروئید
- مراحلی از زندگی که سرعت رشد در آن ها بالاست؛ مانند نوجوانی
چه عواملی درصد ابتلا را افزایش می دهند؟
در صورتی که فردی از خانواده شما به دلیل مشکلات ساختاری قلب سوفل قلبی داشته باشد، احتمال وقوع سوفل قلبی در شما بالا می رود. همچنین ابتلای مادر به دیابت کنترل نشده یا عفونت سرخجه در دوران بارداری، خطر ابتلا به نقایص قلبی و سوفل قلبی را در نوزاد افزایش خواهد داد.
استفاده از برخی داروها، الکل یا مواد مخدر نیز در دوران بارداری می تواند منجر به نقایص قلبی در نوزاد و ایجاد سوفل قلبی گردد. وضعیت های متفاوتی می توانند ریسک ایجاد سوفل را در شما افزایش دهند؛ اعم از:
- ضعف عضله قلب (کاردیومیوپاتی)
- عفونت لایه داخلی قلب (اندوکاردیت)
- بیماری های خونی که در آن ها انواع خاصی از گلبول های سفید به نام ائوزینوفیل ها افزایش می یابند (سندروم هایپرائوزینوفیلیک)
- برخی از بیماری های خودایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید
- مواد شیمیایی ناشی از برخی تومورهای نادر ریوی یا گوارشی که وارد جریان خون می شوند (سندروم کارسینوئید)
- بیماری های دریچه ای قلبی
- فشار خون بالا
- فشار خون ریوی
- سابقه ابتلا به تب روماتیسمی
- پرکاری تیروئید
چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد؟
انجام معاینات فیزیکی منظم برای تشخیص هرگونه صداهای غیرطبیعی قلب امر بسیار مهمی است. در صورت شنیده شدن سوفل، ارزیابی بیشتری لازم است تا مشخص شود علت آن چیست، کدام دریچه درگیر است و شدت درگیری تا چه حد است.
اکثر سوفل های قلبی ناشی از مشکلات جدی نیستند. اما اگر فکر می کنید شما یا فرزندتان سوفل قلبی دارید، جهت ملاقات با پزشک وقت بگیرید. ممکن است سوفل شما بی آزار باشد یا اینکه مشکل زمینه ای قلبی داشته باشید که بررسی بیشتری نیاز داشته باشد.
در صورتی که سوفل به علت مشکل در دریچه های قلبی باشد:
- در صورت مراجعه به پزشک یا دندانپزشک باید آن ها را از داشتن بیماری دریچه ای قلبی مطلع سازید.
- در صورت داشتن علائم عفونت حتما باید به پزشک مراجعه کنند.
- بهداشت صحیح دندان ها و لثه های خود را رعایت کنند.
- قبل از اینکه پروسیجری روی آن ها انجام شود که احتمال خونریزی در آن وجود داشته باشد، باید به صورت پروفیلاکسی، آنتی بیوتیک دریافت کنند.
با وجود اینکه نمی توان کارهای زیادی به منظور پیشگیری از سوفل قلبی انجام داد، با این حال بهتر است بدانید که سوفل های قلبی عموما نوعی بیماری نبوده و بی خطر اند. در کودکان با افزایش سن بسیاری از سوفل های قلبی به طور خود به خود رفع می شوند. در بزرگسالان، سوفل های قلبی در صورت بهبود بیماری زمینه ایجاد کننده آن رفع می شوند.