واریس ران پا، ورید های (رگ) معمولا قرمز یا متمایل به بنفش هستند، که تفاوت چندانی با دیگر رگ های واریسی پا ندارند. امروزه روش های درمان واریس پا، بسیار متنوع، موثر و کم تهاجمی شده اند، اما در صورت درمان نشدن به موقع و عود واریس، ممکن است تنها گزینه ی درمانی پیش روی شما، جراحی واریس باشد.
روشهای درمان واریس ران پا
در گذشته جراحی واریس پا به عنوان تنها راهکار موثر برای درمان سیاه رگ های واریسی شناخته شده بود. در این فرایند رگ های واریسی طی یک جراحی از پاها یا ران حذف می شوند. حتی اگر این رگ ها قابل دیدن نباشند، به مرور زمان بدتر شده و باعث شکل گیری بیماری وریدی خطرناکی به نام نارسایی مزمن وریدی یا CVI می‌شوند. روشهای درمان واریس پا شامل:
- اسکلروتراپی واریس
- لیزر واریس
- برداشتن وریدهای بزرگ با جراحی
- فلبکتومی
راه های درمان واریس پا
روش های مختلفی برای درمان واریس در ران پا موجود است:
1_ اسکلروتراپی واریس
اگر رگهای شما برای ابلیشن مناسب نیست، یا نمی‌توانید تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرید، تزریق اسکلروتراپی در سیاهرگ توصیه میشود. فوم ماده مخصوصی است که باعث تورم و انسداد سیاهرگ میشود. این روش مشابه روش گرما دادن به درون سیاهرگ عمل میکند.
این روش کم تهاجمی‌تر از روشهای دیگر است و سریعترین درمان را به همراه دارد.
2_ جراحی واریس
جراحی برداشتن ورید اغلب به صورت یک درمان سرپایی انجام میشود. به این معنی که شما می‌توانید، در همان روز انجام عمل جراحی مرخص شوید و به خانه برگردید. این عمل معمولاً حدود 60 تا 90 دقیقه زمان می‌برد. در جریان جراحی برداشتن ورید، جراح متخصص چند بریدگی کوچک در نزدیکی بالا و پایین رگهای آسیب‌دیده ایجاد میکند. یکی از این بریدگی‌ها در انتهای کشاله ران شما زده میشود. بریدگی دیگر در پایین ران پا در ساق پا قوزک پا زده میشود.
سپس یک سیم پلاستیکی نازک و انعطاف پذیر از محل برش ایجاد شده در کشاله ران به درون سیاهرگ فرستاده میشود. این سیم به سیاهرگ بسته میشود و از طریق برشی که در پایین ران پا ایجاد شده است، بیرون کشیده میشود ( زخم های ایجاد شده نیازی به بخیه ندارند).
پزشک ممکن است در شرایط زیر، جراحی برداشتن وریدهای واریسی را به شما توصیه کند:
- درد مداوم یا ضربان‌دار
- حساس شدن پاها
- سوزش و ایجاد زخم
- واریس بر روی پوست
- تشکیل لخته های خون
- خونریزی رگها
جراحی برداشتن ورید ممکن است در صورتی که شما بابت زیبایی ظاهری پاهای خود نگرانی دارید، برای شما انجام شود.
3_ درمان واریس ران با لیزر
درمان واریس با لیزر گزینه ی درمانی موفقی در صورت تشخیص پزشک برای شما خواهد بود. در برخی موارد نیز متخصص ترکیبی از درمان واریس پا با لیزر و اسکلروتراپی را پیشنهاد میکند. انتخاب این درمان بسته به اندازه و وخامت واریس های شما دارد.
4_ درمان واریس به روش میکرو فلبکتومی
برای درمان رگهای شاخه ای روشی وجود دارد که با بی حسی موضعی و بطور سرپایی انجام می پذیرد انجام جراحی موضعی برای برداشتن رگ های شاخه ای در صورتی که درگیری رگهای عمقی و ریشه ای وجود نداشته باشد ، میتواند راه مناسبی برای درمان رگ های کوچک شاخه ای باشد. در این روش برشی کوچک به اندازه یک عدس ایجاد میشود و برای برطرف کردن ظاهر برجسته رگها نزذیک سطح پوست از این روش استفاده میشود.
مراقبت های بعد از درمان واریس ران پا
- باید برای مدت یک هفته از جوراب های واریسی استفاده کنید تا به برقراری جریان خون در پاهای شما کمک شود.
- به مدت حدود دو هفته در پاهای خود درد را احساس خواهید کرد. شاید پای فرد متورم شود و این تورم ممکن است تا یک ماه هم ادامه داشته باشد.
- معمولاً دوران بهبود پس از عمل جراحی رگهای واریسی بین یک تا سه هفته است و پس از آن شما می‌توانید به کارهای خود بپردازید. شما پس از دو روز می‌توانید رانندگی کنید.
چه چیزی موجب بروز واریس در کشاله ران می شود؟
مشاهده رگ های واریسی در کشاله ران، همراه با ورم و سوزش نگران کننده است و در عین ناراحت کننده بودن، خبر خوب این است که درمان و کنترل آن نسبتاً آسان است.
1_ سندرم احتقان لگن
سندرم احتقان لگن زمانی ایجاد می شود که رگهای تخمدان و لگن تبدیل به رگهای واریسی می شوند و درد مزمنی به وجود می آورند که حداقل شش ماه طول می کشد و می تواند بسیار ناخوشایند باشد. با این حال عواملی وجود دارند که می توانند این شرایط را تشدید کنند، علت اولیه این شرایط عموماً هورمون ها یا رگ های بزرگ شده می باشد.
علت این عدم تعادل هورمونی می تواند عواملی مانند بارداری، بلوغ یا برخی از داروهای ضدبارداری خوراکی خاص باشد. این شرایط بسیار شایع است و یک سوم از زنان تا حدودی در زندگی خود از مشکل سندرم احتقان لگن رنج می برند.
این شرایط اغلب موجب درد و ورم متناوب و واریکوسیت فرج می شود. درمان سندرم احتقان لگن در اکثر موارد شامل مصرف داروهای ضدالتهابی و داروهای دیگر برای تسکین علائم به هنگام درمان مشکل اصلی است، اما در موارد شدیدتر این مشکل نیاز به یک رویکرد پزشکی دارد که در آن فیبر لیزری وارد رگ می شود تا رگ واریسی را ببندد و جریان خون را هدایت کند.
2_ واریکوسل در مردان
در مردان، رگهای خونی کیسه بیضه می توانند واریسی شوند و موجب شرایطی به نام واریکوسل شوند. گاهی اوقات رگ ها می توانند به قدری کوچک باشند که فقط سونوگرافی آنها را تشخیص دهد و یا به اندازه ای بزرگ باشند که باعث می شوند تمام کیسه بیضه ناقص شود.
این رگها اغلب زمانی ایجاد می شوند که دریچه های رگهای بیضه به طور صحیح عمل نمی کنند، همچنین زمانی ممکن است تشکیل شوند که در رگ های اطراف شکم مشکلی وجود داشته باشد. حدود 15% تمام مردان از واریکوسل رنج می برند.
اغلب درد یا علائم قابل مشاهده ای وجود ندارد، اما در موارد غیرطبیعی ممکن است احساس درد و سوزش در ناحیه درگیر وجود داشته باشد. گرچه، در موارد جدی تر، بارداری و همچنین تولید تستوسترون تحت تأثیر قرار می گیرد.
در اکثر موارد، واریکوسل ها به حل خود رها می شوند زیرا هیچ خطری ندارند. گرچه، برای افرادی که موارد جدی تری دارند، یا قصد بارداری دارند، درمان کردن این مشکل ارزشش را دارد. درمان این مشکل معمولاً از طریق وارد کردن فیبر لیزری به رگ و مهر و موم کردن آن انجام می شود.
درمان خانگی برای واریس کشاله ران
تنها راه درمان رگ های واریسی با روشهایی مانند ابلیشن لیزر درون وریدی، ابلیشن رادیوفرکانسی یا چسب پزشکی انجام می شود. گرچه برخی از بیماران با درمان های خانگی زیر، تسکین پیدا می کنند:
- پوشیدن جوراب های فشاری خاص که ورم را کاهش می دهند و گردش خون را بهبود می بخشند.
- رعایت یک رژیم غذایی کم نمک که ورم ناشی از احتباس مایعات را کاهش می دهد.
- از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید.
- برخی از مکمل ها می توانند به کاهش درد و خارش کمک کنند.
- ورزش منظم گردش خون سالم را بهبود می بخشد و ناراحتی ناشی از رگ های واریسی را تسکین می دهد.
توصیه های متخصص در رابطه با درمان واریس پا
پزشکان در مراکز عروق در درمان رگ های واریسی تخصص دارند. یک برنامه ی جامع با استتفاده از تکنیک های درمانی لیزری غیرجراحی مانند لیزر واریس پا و اسکلروتراپی به بیماران پیشنهاد داده می شود. مزایای درمان های غیرجراحی رگ واریسی از این قرارند:
- میزان موفقیت 98%
- تأثیر بالا
- در کلینیک انجام می شوند و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست.
- عدم نیاز به بیهوشی عمومی
- دوران نقاهت ندارد
آیا رگ های واریسی قابل پیشگیری هستند؟
برخی از افراد مستعد بروز رگ های واریسی هستند. عوامل خطر شامل موارد زیر می شوند:
- ژنتیک: رگ های واریسی معمولاً ارثی هستند.
- جنسیت: زنان بیشتر در معرض رگ های واریسی هستند.
- بارداری: تغییرات بارداری، فشار رحم و افزایش جریان خون باعث ایجاد رگ های واریسی در دوران بارداری می شود.
- سن: احتمال رگ های واریسی با بالارفتن سن افزایش می یابد. حدود 50% از افراد بالای 50 سال دچار رگ های واریسی می شوند.
- چاقی: اضافه وزن فشار زیادی به رگ های واریسی وارد می کند.
- شغل: اگر شما در شغل خود باید مدت زیادی بدون حرکت بایستید، به احتمال زیاد دچار رگ واریسی می شوید.
با انجام اقدامات زیر در خانه می توانید علائم رگ های واریسی را بهبود بخشید:
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
- از ایستادن به مدت طولانی خدداری کنید.
- به هنگام نشستن پای خود را بالا بیاورید. در صورت امکان پاهای خود را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید.
- لباسهای آزاد بپوشید.
خطرات عمل حذف رگ های مبتلا به واریس
برداشتن رگ های واریسی یک عمل جراحی ایمن و کم خطر است. با این حال جراحی همیشه با خطراتی همراه است.بعضی از این خطرات در زیر آورده شده است:
- واکنش آلرژیک به بیهوشی
- عفونت در محل برش
- خونریزی شدید،لخته شدن خون
- کبودی یا زخم ،آسیب عصبی البته احتمال وقوع این خطرات برای بیمار بسیار کم است.
با این حال برخی از افراد آنها را تجربه کرده اند معمولا پزشکان برداشتن رگ های مبتلا به واریس برای افراد یا شرایط زیر توصیه نمی کنند:
- زنان باردار
- افراد مبتلا به ضعف پا
- افراد مبتلا به عفونت های پوستی
- افراد مبتلا به مشکلات لخته شدن خون
- افرادی که دارای اضافه وزن هستند
مراقبت از واریس ران پا در منزل
در درجه اول باید سعی کنید مدت زمان طولانی روی پاهای خود نایستید، استراحت دادن به پا و انجام تمرینات متعادل ورزشی میتواند به بیمار در درمان این بیماری کمک زیادی کند. اگر دچار اضافه وزن و چاقی هستید کاهش وزن میتواند بسیار مفید باشد.
جوراب‌های مخصوص واریس میتواند با اصلاح جهت گردش خون به بهبود رگهای واریسی کمک کند. البته در صورتی که بیماران در خونرسانی به پاها دچار مشکلاتی هستند نباید از این جوراب‌ها استفاده کنند.
افراد باید حتماً ابتدا توسط یک متخصص واریس پا ویزیت شده و در صورت نیاز از جوراب‌های مخصوص واریس که متناسب با بیماری فرد است، استفاده کنند. در بسیاری از بیماران این روش درمانی بلندمدت به کار برده میشود زیرا آنها تمایل یا امکان انجام عمل جراحی واریس را ندارند و یا در سیاهرگ‌های عمقی و سطحی خود مشکل دارند.
علت ایجاد رگ های واریسی در ران
عوامل زیادی هم چون ژنتیک، جنسیت، بیماری های زمینه ای، سبک زندگی و مواردی از این دست می توانند از عوامل ایجاد رگ های واریسی باشند.
جنسیت (زن بودن)
بروز واریس در زنان بیش از مردان است زیرا هورمونهایی که با غلظت بالا در بدن آنها وجود دارد، تا حدی شل کننده دیواره عروق هستند. در دوران بارداری هم به دلیل تغییرات هورمونی و فشاری که در لگن به ورید ها وارد میشود، احتمال بروز واریس وجود دارد. از جمله عواملی که به این تغییرات می انجامند قرص های ضدبارداری و خود بارداری هستند.
علاوه بر این زمانیکه وزن تان اضافه می شود، حجم رگ های خونی افزایش پیدا می کند که خود منجر به ایجاد ناآرامی هایی در رگ های خونی می کند. بنابراین به غیر از کشیدن شدن پوست بدن در دوران بارداری، واریس را به فهرست اتفاقات دوران بارداری خود بیافزایید.
عوارض واریس
با اینکه نادر می‌باشنداما عبارتند از:
1_ زخم واریسی
زخمهای به شدت دردناک ممکن است در نزدیکی رگهای واریسی به ویژه در نزدیک مچ پا ایجاد شوند.
2_ لخته شدن خون
گاهی اوقات رگهای موجود در عمق پا بزرگ می‌شوند. در این حالت ممکن است پا به مقدار قابل ملاحظه‌ای متورم شود.
3_ خونریزی
گاهی اوقات رگهای بسیار نزدیک به پوست ممکن است از هم گسیخته شوند. این امر معمولاً تنها موجب خونریزی جزئی می‌گردد.
احتمال دارد پس از درمان، واریس ها دوباره باز گردند؟
اگرچه با روشهای درمانی گفته شده، رگهای واریسی بهبود پیدا می‌کنند اما احتمال شکل‌گیری مجدد آنها وجود دارد چرا که مشکلاتی همچون نشت رگهای خونی، غیرقابل اجتناب هستند. احتمال افزایش واریس‌ها با بالا رفتن سن بیشتر میشود.
تخمین زده میشود که ۵۰ درصد جمعیت بالای ۵۰ سال به واریس مبتلا و درمان‌های مداوم در آنها گزارش میشود. برای اینکه بتوانید احتمال شکل گیری این واریس‌ها را کاهش دهید، مانع از افزایش وزن‌تان شده، مکررا ورزش و فعالیت بدنی داشته باشید و تا آن‌جا که امکان دارد از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی پرهیز کنید.
پیشگیری از واریس پا
با پیروی از نکات زیر میتوان از واریس پیشگیری کرد:
- کنترل وزن و رژیم غذایی
- پرهیز از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند
- بالا نگه داشتن پاها
- پرهیز از نشستن به صورت چهارزانو
پیشگیری از واریس با تغییر سبک زندگی
یکی دیگر از دلایلی که لازم است سبک زندگی سلامتی را در پیش بگیرید، پرهیز از شکل گیری رگهای واریسی است. به گفته متخصص قلب عواملی چون: عدم تحرک کافی و فعالیت‌های بدنی و ورزشی،چاقی،نشستن‌ها و ایستادن‌های طولانی که مداوم هم تکرار می‌شوند از عوامل شکل‌گیری واریس هستند.
آیا انداختن پاها بر روی هم منجر به شکل گیری واریس می شود؟
باور نادرستی وجود دارد که تصور میشود انداختن پاها بر روی یکدیگر سبب شکل گیری واریس میشود. این نحوه نشستن علت شکل‌گیری واریس نیست، بلکه آن را تشدید میکند.
مصرف برخی مواد غذایی به کاهش رگهای واریسی کمک می‌کنند از جمله آن میتوان به :
- سرکه سیب
- روغن زیتون
- فلفل هندی
- سیر
- جعفری اشاره کرد
درمان درون رگی واریس با چسب
در این روش با چسب مخصوصی که درون رگ تزریق می شود رگ واریسی بسته میشود از مزیتهای این روش میتوان به مواردی اشاره کرد مثل :
- نیاز به تزریق مایع بی حسی دراطراف رگ وجود ندارد
- هاله کبودی مسیر رگ بعد از درمان نمایان نمیشود
باید اشاره کرد که در این روش محدودیتهایی همچون، عدم بررسی و آگاهی از نتایج درازمدت (پس از چندسال) این روش باعث شده تا بسیاری از پزشکان متخصص در پیشنهاد این روش درمانی به بیماران با احتیاط بیشتری عمل کنند به علاوه تعرفه های برآورد شده برای این روش در مقایسه با سایر روش های درون رگی بالاتر است که به نوبه خود مانع از توسعه به کارگیری این تکنیک در درمان واریس پا شده است.
لیزر واریس برای چه بیمارانی توصیه میشود؟
لیزر واریس روشی مناسب برای درمان واریس در بیماران با مشکلات و عوارض وارس میباشد همچنین در اشخاصی که خوشبختانه هنوز عوارض بیماری واریس در انها نمایان نشده و نشانه های واریس باعث مراجعه بیمار به پزشک متخصص است.
زمانی واریس استفاده می شود. روش لیزر واریس در غالب بیماران واریسی قابل استفاده است.از طرفی این روش در برخی موارد هم توصیه نمیشود بطور مثال :
در مورد خانم های باردار و شیرده توصیه نمیشود.
انجام این روش ( لیزر) در بیماران با مشکل کبدی و یا دیگر مشکلات مزمن بایستی طبق صلاح دید پزشک متخصص صورت گیرد.
باید توجه داشت که در صورتیکه بیمار مبتلا به نارسایی وریدی بهیچ عنوان قادر به پوشیدن جوراب در دوره نقاهت نمیباشد بهتر است از روشی غیر از لیزر واریس برای درمان واریس استفاده شود
همچنین اگر بر اساس بررسیهای صورت گرفته توسط پزشک متخصص متوجه عدم قابلیت عروق حمایتی برای تامین جریان خون بصورت غیر مستقیم شود بهتر است از این روش درمانی استفاده نشود.
استفاده از جوراب واریس
باید گفت که معمولا طیف فشار جوراب مورد استفاده از (25_18 تا 35-25 میلیمتر جیوه ) میباشد. پس بهتر است ارتفاع جوراب و میزان فشار جوراب را متخصص برای این کار تعیین کند کاهش وزن در صورت داشتن وزن اضافه و همچنین وزن بالا باعث فشار مضاعف به وریدهای پا میشود البته کاهش وزن هم بایستی اصولی و با سرعت معقول انجام شود.
دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق در اکباتان