فشارخون بالا و به طور کلی غیر نرمال، یکی از مشکلات و بیماری‌های جدی است که اگر شروع به مصرف قرص فشار خون نکنید؛ می‌تواند سلامتی‌تان را به خطر بیندازد و شما را به انواع و اقسام بیماری‌های قلبی عروقی و کلیوی مبتلا کند. اما فشار خون در چه سطحی نیاز به درمان دارویی دارد؟ یا بعبارتی چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند؟
تقریباً نیمی از بزرگسالان، علائم فشارخون بالا ناگهانی دارند و دلیل آن هم عوامل ژنتیکی یا عادات سبک زندگی نامناسب است؛ در هر حال، اگر همچنان با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی خود، نتوانستید سطح فشارخون خود را بالانس کنید؛ در این صورت، باید با مصرف قرص و دارو، فشارخون خود را کنترل کنید.
چه کسانی باید داروهای فشار خون بخورند؟
به طور کلی، فشارخون نرمال معمولاً عددی بین 60/90 و کمتر از 80/120 میلی‌متر جیوه است. اگر پزشک شما تشخیص بدهد که فشارخون سیستولیک و دیاستولیک شما به ترتیب بالای 130 و 80 میلی‌متر جیوه است. یا در مواردی که قبلاً سابقه سکته مغزی یا قلبی داشته‌اید؛ باید تحت درمان قرار بگیرید و قرص فشار خون با دوز تجویزی مناسب مصرف کنید.
مصرف منظم این داروها به شما کمک می‌کنند تا سطح فشارخون شما به حالت نرمال و اولیه خود برگردد و خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با فشارخون در شما کمتر شود. در صورتیکه سردرد را حین فشار خون بالا تجربه کردید باید به اورژانس مراجعه کرده و یا برای پایین آوردن فشار خون اورژانسی در منزل از پزشک کمک بگیرید.
اگر فشارخون کنترل نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟
زمانی که فشارخون بالا دارید و اقدامی برای درمان آن انجام نمی‌دهید؛ این امر می‌تواند شما را دچار مشکلات سلامتی زیادی کند که آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم:
1_ آسیب به عروق ناشی از فشار خون بالا
به طور کلی، از عوارض نخوردن قرص فشار خون در مواقعی که فشارخون بالا دارید؛ این است که فشار جریان خون در رگ‌های شما بیشتر می‌شود. این باعث آسیب دیدن شریان‌ها و در نهایت موجب باز شدن یا پارگی آنوریسم می‌شود.
2_ آسیب به قلب
فشارخون بالا، همچنین می‌تواند باعث بسیاری از بیماری‌های قلبی مثل حمله قلبی، بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی و سندرم متابولیک شود.
3_ آسیب به مغز
فشارخون بالا احتمال ابتلا به حمله ایسکمی گذرا، سکته مغزی و زوال عقلی عروقی را افزایش می‌دهد.
4_ آسیب به کلیه
فشارخون بالا یکی از علل اصلی نارسایی کلیوی است.
5_ آسیب به چشم
فشارخون بالا همچنین در موارد حادتر منجر به از دست رفتن بینایی‌تان می‌شود.
چه داروهایی باعث افزایش فشارخون می‌شوند؟
در کنار ژنتیک و عواملی مثل بالا رفتن سن، عادات سبک زندگی نامناسب مثل سیگار کشیدن و همچنین نداشتن رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات که باعث افزایش فشارخون می‌شوند؛ گاهی اوقات، مصرف بعضی از داروها هم می‌توانند احتمال خطر ابتلا به فشارخون بالا را در شما بیشتر کنند.
بنابراین، این خیلی مهم است که با داروهایی که فشارخون شما را از حالت نرمال خارج کنند، آشنا شوید. در ادامه، تعدادی از این داروها را به شما معرفی می‌کنیم:
1. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
مصرف این دسته از داروها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک که اغلب برای کاهش تب و التهاب و همچنین تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ باعث افزایش فشارخون شما می‌شوند؛ بنابراین، اگر فشارخون بالا دارید، نباید از این داروها استفاده کنید.
2. استامینوفن (تیلنول)
مصرف این قرص OTC که برای درمان سردرد، تب و سایر دردهای خفیف استفاده می‌شود، می‌تواند عامل دیگر افزایش فشارخون باشد.
3. قرصهای ضد بارداری
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف قرصهای ضد بارداری حاوی استروژن می‌توانند فشارخون را بالا ببرند؛ بنابراین، اگر قرص فشار خون بالا مصرف می‌کنید؛ بهتر است برای جلوگیری از بارداری از قرصهای ضد بارداری حاوی پروژسترون و بدون استروژن یا سایر روش‌ها مثل ایمپلنت یا IUD استفاده کنید.
4. داروهای ضد افسردگی
بعضی از داروهای ضد افسردگی مانند بوپروپیون (Wellbutrin) و همچنین داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs) مثل دولوکستین (Cymbalta) می‌توانند فشارخون شما را بالا ببرند. این داروها، ماده شیمیایی نوراپی‌نفرین موجود در مغز را تحریک می‌کنند که در نتیجه آن، رگ‌های خونی منقبض می‌شوند و فشارخون بالا می‌رود.
5. داروهای محرک ADHD
داروهای محرک مبتنی بر آمفتامین، ریتالین، کنسرتا و فوکالین از رایج‌ترین روش‌های درمانی اختلالات کم توجهی و بیش فعالی (ADHD) هستند. این داروها با افزایش سطح مواد شیمیایی نوراپی‌نفرین و دوپامین در مغز باعث افزایش فشارخون می‌شوند.
6. استروئیدها
استفاده طولانی مدت از استروئیدها مثل پردنیزون و متیل پردنیزولون برای کاهش التهابات بدن، می‌تواند باعث افزایش وزن شود و خطر ابتلا به فشارخون بالا را افزایش دهد.
همچنین، سایر داروهایی مثل داروهای ضد احتقان، مهارکننده سیستم ایمنی، داروهای گیاهی حاوی شیرین‌بیان و همچنین داروهای حاوی کافئین مثل آسپرین هم می‌توانند باعث افزایش فشارخون شوند. در این صورت، با قطع مصرف این داروها و دستور پزشک، می‌توانید مشکل فشارخونتان را کنترل کنید؛ اما شاید مصرف نکردن بعضی از این داروها برای شما ممکن نباشد. در این مواقع، بایستی در کنار مصرف این داروها از داروهای کاهش فشارخون هم استفاده کنید.
انواع داروهای تجویزی برای فشار خون
داروهای فشار خون در انواع مختلفی وجود دارند. تصمیم‌گیری این که کدام قرص فشار خون برای شما مناسب‌تر است به عهده پزشک شما است.
در ادامه، تعدادی از این داروهای فشار خون را به شما معرفی می‌کنیم:
- دیورتیک‌ها (قرصهای ادرارآور): مصرف این قرص‌ها مثل آمیلوراید، اینداپامید و اسپیرونولاکتون باعث می‌شود کلیه‌های شما مقدار آب و نمک بیشتری را از طریق ادرار دفع کنند و فشارخون شما پایین بیاید.
- مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE): این دسته از داروها مثل انالاپریل و کاپتوپریل، با مهار تولید آنژیوتانسین II به شل شدن رگ‌های خونی شما و در نتیجه کاهش فشارخون کمک می‌کنند.
- مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II (ARB): این نوع از داروها مثل والزارتان و لوزارتان از انوع قرص فشار خون هستند که عملکردی مشابه داروهای ACE و با عوارض جانبی کمتر دارند.
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم: این نوع از قرص فشار خون مثل نیفدیپین و آملودیپین با کاهش ورود کلسیم به سلول‌ها، رگ‌های خونی را شل و فشارخون را کمتر می‌کنند.
- مسدودکننده‌های بتا: این داروها مثل بیزوپرولول و آتنولول با کاهش ضربان قلب به رفع مشکل فشارخون شما کمک می‌کنند و تنها زمانی مصرف می‌شوند که داروهای دیگر مؤثر واقع نشده باشند.
فشارخون بالا، بیماری است که اگر درمان نشود، به تدریج و با گذشت زمان باعث به وجود آوردن مشکلات سلامتی زیادی برای شما می‌شود. شما می‌توانید با درمان به موقع و مصرف قرص فشار خون مناسب، جلوی پیشرفت این بیماری را بگیرید.
دکتر نادر افشاری، متخصص قلب و عروق